Tháng 12/2023, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị về việc ngăn chặn nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật; kiểm soát tốt dịch bệnh, phát triển chăn nuôi bền vững, đảm bảo nguồn cung thực phẩm. Tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thời gian qua tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép trâu, bò, lợn, gia cầm, tôm hùm giống qua biên giới vào Việt Nam diễn ra phức tạp (đặc biệt là khu vực các tỉnh phía Nam giáp biên giới với Campuchia và Lào) làm gia tăng nguy cơ xâm nhiễm, lây lan các loại dịch bệnh nguy hiểm, nguy cơ ảnh hưởng đến sản xuất trong nước, sức khỏe người dân.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Bộ trưởng và Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia (Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả) tiếp tục chỉ đạo, triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc ngăn chặn nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật; kiểm soát tốt dịch bệnh, phát triển chăn nuôi bền vững, đảm bảo nguồn cung thực phẩm. Cùng với đó, chấn chỉnh, xử lý các hành vi tiêu cực liên quan hoạt động sản xuất, nhập khẩu, thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới và đất liền; tập trung ngăn chặn, xử lý nghiêm các trường hợp buôn lậu, vận chuyển trái phép trâu, bò, lợn, gia cầm, tôm hùm giống qua biên giới vào Việt Nam.
Thực hiện tái xuất hoặc tiêu hủy ngay sản phẩm nhập lậu
Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (nhất là các tỉnh biên giới Tây Nam) chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, đặc biệt tại các cửa khẩu, đường mòn, lối mở khu vực biên giới, cảng biển, đường sông,... để ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm trường hợp buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản qua biên giới vào Việt Nam; trường hợp phát hiện nhập lậu trái phép phải thực hiện tái xuất hoặc tiêu hủy ngay, đồng thời xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm theo đúng quy định pháp luật.
Đồng thời, chỉ đạo lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Ban Chỉ đạo 389 địa phương tăng cường các biện pháp đấu tranh, ngăn chặn hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản qua biên giới; phối hợp với chính quyền địa phương kịp thời bắt giữ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Tổ chức tuyên truyền cho người dân khu vực biên giới về sự nguy hiểm, tác hại của việc nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản không được kiểm dịch, không rõ nguồn gốc; vận động người dân không tham gia, tiêu thụ và tiếp tay cho việc nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật vào Việt Nam.
Bên cạnh đó, chỉ đạo tăng cường kiểm tra và truy xuất nguồn gốc đối với động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản nghi nhập lậu, vận chuyển trái phép tiêu thụ trên địa bàn; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật. Đặc biệt, thành lập các đoàn công tác kiểm tra, đôn đốc công tác kiểm soát, ngăn chặn buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản vào Việt Nam. Và phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ nếu để xảy ra tình trạng nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản qua biên giới vào Việt Nam dẫn tới tình trạng phát sinh dịch bệnh.
Không để xảy ra tình trạng trục lợi chính sách
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo cơ quan chuyên môn tăng cường công tác kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật theo quy định pháp luật, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; khẩn trương rà soát, hoàn thiện quy định về nhập khẩu để đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp nhập khẩu chính ngạch động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản được phép nhập khẩu, đảm bảo nguồn cung phục vụ thị trường trong nước, không để xảy ra tình trạng trục lợi chính sách.
Mặt khác, tăng cường công tác giám sát chủ động, phát hiện sớm các ổ dịch và các bệnh dịch nguy hiểm khác có nguy cơ xâm nhiễm vào Việt Nam; chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương, doanh nghiệp tập trung xây dựng thành công các vùng, cơ sở an toàn dịch bệnh để phục vụ xuất khẩu. Phối hợp với các địa phương và các bộ, ngành liên quan kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản qua biên giới vào Việt Nam.
Nâng cao nhận thức người dân khu vực biên giới
Bộ Quốc phòng chỉ đạo lực lượng Bộ đội Biên phòng phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng của các bộ, ngành và chính quyền địa phương trong việc ngăn chặn buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản trên tuyến biên giới; chỉ đạo các đơn vị phối hợp với địa phương tổ chức thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức người dân khu vực biên giới trong công tác phòng, chống dịch, buôn lậu vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản qua biên giới.
Bộ Công an chỉ đạo các đơn vị, công an các địa phương phối hợp với lực lượng chức năng của Bộ Quốc phòng, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và chính quyền các địa phương trong việc ngăn chặn buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản qua biên giới; lập chuyên án đấu tranh với các đối tượng buôn bán, vận chuyển trái phép qua biên giới, hợp thức hóa nguồn gốc động vật, sản phẩm động vật, giấy tờ kiểm dịch động vật để xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định pháp luật.
Tăng cường kiểm soát thị trường - Xử lý nghiêm trường hợp vi phạm
Bộ Công Thương chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường tăng cường các biện pháp kiểm soát thị trường, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản không rõ nguồn gốc trên thị trường theo đúng quy định.
Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo tăng cường công tác truyền thông về tác hại, ảnh hưởng của việc buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi và thủy sản qua biên giới và nguy cơ về các dịch bệnh nguy hiểm xâm nhiễm từ nước ngoài thông qua các hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép.
Ban Chỉ đạo 389 quốc gia tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc Ban chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương triển khai các biện pháp phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, trong đó chống nhập lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật, giống vật nuôi, thủy sản qua biên giới theo quy định.
Văn phòng Chính phủ theo dõi, đôn đốc theo chức năng, nhiệm vụ được giao.
Ngọc Thúy - FICen