Qua đó, nâng cao nhận thức của tổ chức, cá nhân về vai trò của bảo vệ môi trường đối với hoạt động phát triển sản xuất thủy sản, góp phần thực hiện thành công “Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Kiểm soát, ngăn ngừa ô nhiễm trong các hoạt động thủy sản; phòng ngừa và giải quyết các sự cố môi trường. Bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản và môi trường sống, góp phần ngăn chặn suy giảm đa dạng sinh học; nâng cao năng lực thích ứng biến đổi khí hậu, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính; xây dựng và phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong hoạt động thủy sản để bảo vệ môi trường và phát triển bền vững ngành Thủy sản.
Mục tiêu cụ thể đến năm 2030
Điều tra, đánh giá, quản lý và kiểm soát nguồn ô nhiễm, chất thải từ các hoạt động thủy sản; chấm dứt việc sử dụng các loại hóa chất độc hại trong nuôi trồng thủy sản gây ô nhiễm nguồn nước và làm suy giảm đa dạng sinh học. Nguồn vốn tự nhiên thủy sản phục vụ phát triển kinh tế - xã hội từng bước được nghiên cứu, kiểm kê, đánh giá; xây dựng, áp dụng dịch vụ hệ sinh thái tự nhiên và đầu tư phát triển nguồn vốn tự nhiên thủy sản.
Đồng thời, xử lý các vấn đề môi trường trong hoạt động thủy sản; tăng cường năng lực phòng ngừa, cảnh báo nguy cơ sự cố môi trường trong ngành Thủy sản. Triển khai hiệu quả hoạt động quan trắc môi trường phục vụ quản lý ngành Thủy sản; tham gia xây dựng cơ sở dữ liệu về quan trắc môi trường thủy sản để tích hợp vào cơ sở dữ liệu môi trường của các Bộ, quốc gia.
Các hoạt động bảo tồn, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản; bảo vệ môi trường sống các loài thủy sinh, phục hồi hệ sinh thái quan trọng đối với nguồn lợi thủy sản (rừng ngập mặn, thảm cỏ biển, rạn san hô...) được triển khai hiệu quả, góp phần ngăn chặn suy giảm đa dạng sinh học; thực hiện cụ thể hóa kế hoạch hành động của Trung ương về bảo tồn, bảo vệ và tái tạo một số loài thủy sản ưu tiên bảo vệ trên địa bàn thành phố.
100% cán bộ, công chức, viên chức ngành Thủy sản; 80% doanh nghiệp thủy sản; từ 30-50% ngư dân, hộ nuôi trồng thủy sản được tập huấn/phổ biến pháp luật, đề án, kế hoạch bảo vệ môi trường. Góp phần nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu và đẩy mạnh giảm nhẹ phát thải khí nhà kính; thúc đẩy tăng diện tích nuôi trồng thủy sản áp dụng quy trình thực hành nuôi trồng thủy sản tốt và bền vững. Nghiên cứu, áp dụng và từng bước nhân rộng mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong chuỗi giá trị thủy sản.
Để thực hiện được mục tiêu trên, thành phố Hải Phòng sẽ tiến hành rà soát, triển khai các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường lĩnh vực thủy sản; Chủ động phòng ngừa, quản lý, kiểm soát nguồn ô nhiễm, chất thải từ các hoạt động thủy sản; quan trắc môi trường phục vụ quản lý ngành Thủy sản; Kiểm kê, đánh giá nguồn vốn tự nhiên thủy sản phục vụ phát triển bền vững ngành Thủy sản; Nâng cao năng lực phòng ngừa, cảnh báo nguy cơ sự cố môi trường trong lĩnh vực thủy sản; Thúc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong hoạt động thủy sản…
Trong giai đoạn từ nay đến 2030
Thành phố sẽ thực hiện điều tra, đánh giá lượng thải từ các hoạt động sản xuất thủy sản (hoạt động khai thác thủy sản, vùng nuôi trồng thủy sản, hoạt động tại cảng cá, cơ sở chế biến thủy sản). Đồng thời, thực hiện đầy đủ, kịp thời công tác quan trắc, cảnh báo môi trường. Quản lý rác thải nhựa đại dương ngành Thủy sản. Thực hiện các giải pháp kiểm soát chất thải từ các hoạt động thủy sản. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản. Đặc biệt là, chủ động cung cấp thông tin, đề xuất, phối hợp với cơ quan có thẩm quyền để giải quyết các vấn đề môi trường phát sinh trong hoạt động thủy sản.
Bên cạnh đó, thực hiện điều tra, đánh giá, kiểm kê nguồn vốn tự nhiên thủy sản theo chuyên đề (giá trị vật thể, giá trị phi vật thể... của nguồn lợi thủy sản, môi trường sống thủy sản, hệ sinh thái thủy sản...) phục vụ phát triển ngành Thủy sản bền vững. Phối hợp các Bộ, ngành Trung ương triển khai các hoạt động nâng cao năng lực phòng ngừa, cảnh báo nguy cơ sự cố môi trường trong lĩnh vực thủy sản.
Đẩy mạnh áp dụng KHCN trong sản xuất và xử lý chất thải, đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên thủy sản, giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong các hoạt động thủy sản. Từng bước chuyển đổi mô hình thủy sản theo hướng kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh; phát triển sản xuất thủy sản hữu cơ, công nghệ cao, thân thiện với môi trường. Mặt khác, nghiên cứu, xây dựng và từng bước áp dụng mô hình doanh nghiệp/cơ sở/tổ hợp tác nuôi trồng thủy sản, chế biến, khai thác, kinh doanh thủy sản theo hướng sản xuất xanh.
Triển khai nhân rộng chuỗi cung ứng sản phẩm thủy sản bền vững/ chuỗi cung ứng gắn với truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản/ mô hình sản xuất thủy sản hữu cơ. Bảo tồn, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, phục hồi hệ sinh thái quan trọng, góp phần ngăn chặn suy giảm đa dạng sinh học. Bảo vệ môi trường sống của các loài thủy sản (hệ sinh thái rạn san hô, thảm cỏ biển, rừng ngập mặn...). Triển khai quyết liệt giải pháp ngăn chặn hoạt động khai thác IUU. Kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn các loài thủy sản ngoại lai xâm hại.
Đẩy mạnh tuyên truyền về “trách nhiệm xã hội”
Nâng cao nhận thức, tư duy về bảo vệ môi trường thông qua công tác truyền thông, phổ biến các đề án, chủ trương, quy định pháp luật, kế hoạch bảo vệ môi trường ngành Thủy sản đến công chức, viên chức, người lao động ngành Thủy sản; các tổ chức/cá nhân có hoạt động liên quan đến thủy sản.
Phổ biến, nâng cao nhận thức của các Sở, Ban, ngành, đoàn thể, chính quyền địa phương các cấp, tổ chức/cá nhân hoạt động trong ngành Thủy sản về quan điểm coi “Môi trường là điều kiện, nền tảng, là yếu tố tiên quyết cho phát triển kinh tế, xã hội bền vững”.
Tiếp tục tuyên truyền nâng cao nhận thức, hiểu biết về kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; tuyên truyền, vận động, khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thủy sản thực hiện trách nhiệm xã hội.
Chuyển đổi số cơ sở dữ liệu môi trường thủy sản
Nghiên cứu, ứng dụng kỹ thuật trong các hoạt động thủy sản theo hướng công nghệ tiên tiến hiện đại, thân thiện với môi trường, giảm thiểu chất thải theo kinh tế tuần hoàn. Xã hội hóa, khuyến khích các doanh nghiệp của thành phố tham gia nghiên cứu, ứng dụng công nghệ trong xử lý chất thải từ các hoạt động thủy sản.
Phối hợp các Bộ, ngành trung ương xây dựng, cập nhật đồng bộ, kịp thời cơ sở dữ liệu môi trường thủy sản. Từng bước chuyển đổi số cơ sở dữ liệu môi trường thủy sản. Ứng dụng công nghệ 4.0, công nghệ thông tin, viễn thám, AI, truy xuất nguồn gốc... trong theo dõi, kiểm tra giám sát quy trình sản xuất, kinh doanh, xử lý môi trường thủy sản.
Phát triển nguồn lợi thủy sản bền vững
Đầu tư xây dựng hạ tầng đồng bộ đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản. Cụ thể là phát triển hạ tầng đồng bộ tại các vùng nuôi trồng thủy sản tập trung, vùng nuôi trồng thủy sản trọng điểm, hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão, khu chế biến thủy sản...
Thực hiện hiệu quả hoạt động quan trắc môi trường thủy sản (nuôi trồng, khai thác, chế biến, cơ sở hạ tầng thủy sản). Đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị đồng bộ cho các khu bảo tồn biển nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo tồn, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản bền vững.
Triển khai thực hiện kịp thời, hiệu quả các cơ chế, chính sách của Trung ương, của thành phố về bảo vệ môi trường thủy sản thông qua việc tổ chức tập huấn, hướng dẫn, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện. Cùng với đó, tăng cường thực thi chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường trong các hoạt động thủy sản.
Thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Thực hiện kiểm tra, giám sát trách nhiệm quản lý của các cơ quan, đơn vị, địa phương đối với công tác bảo vệ môi trường thủy sản. Tăng cường giám sát cộng đồng. Đặc biệt, minh bạch hóa thông tin về môi trường, bảo vệ môi trường.
Trong thời gian tới, thành phố Hải Phòng sẽ tập trung thực hiện 06 chương trình dự án ưu tiên sau: 1. Truyền thông, nâng cao nhận thức, tư duy về bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản. 2. Điều tra, đánh giá, kiểm kê nguồn vốn tự nhiên thủy sản phục vụ phát triển kinh tế, xã hội của thành phố. 3. Điều tra, đánh giá nguồn ô nhiễm, lượng chất thải từ các hoạt động thủy sản và đề xuất giải pháp quản lý. 4. Nghiên cứu và từng bước đầu tư xây dựng mô hình quản lý chất thải tiên tiến trong các hoạt động thủy sản. 5. Đầu tư phát triển hạ tầng đồng bộ tại các vùng nuôi trồng thủy sản tập trung, vùng nuôi trồng thủy sản trọng điểm của thành phố, hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão, khu chế biến thủy sản... 6. Xây dựng và thực hiện chương trình quan trắc môi trường thủy sản.
Ngọc Thúy - FICen