Sự hình thành và phát triển của NĐNC và Tổ đội sản xuất
Nhằm hỗ trợ ngư dân yên tâm bám biển, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (PTNT) đã hướng dẫn thành lập các tổ đội sản xuất trên biển. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng chỉ đạo xây dựng Nghiệp đoàn Nghề cá (NĐNC) tại các tỉnh, thành phố ven biển để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ngư dân.
Đến nay, cả nước đã có hơn 4.000 tổ đội sản xuất trên biển và 110 NĐNC cơ sở tại 22/28 tỉnh, thành phố có biển, với khoảng 21.377 đoàn viên, ngư dân và trên 5.353 tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên. Đây là những con số ấn tượng, cho thấy sự lớn mạnh của phong trào hợp tác và hỗ trợ ngư dân.
NĐNC cơ sở đóng vai trò cầu nối quan trọng giữa ngư dân và chính quyền, là nơi lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của ngư dân, hỗ trợ giải quyết các vướng mắc, đồng thời hướng dẫn các thủ tục cần thiết để ngư dân được hưởng các chính sách hỗ trợ.
Không dừng lại ở đó, NĐNC còn là người bạn đồng hành, chia sẻ khó khăn, cung cấp thông tin hữu ích về thời tiết, ngư trường và tham gia giám sát các thỏa thuận lợi nhuận, đảm bảo quyền lợi chính đáng của ngư dân.
Ở cấp trung ương, NĐNC Việt Nam chủ động kiến nghị các cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi của ngư dân, đồng thời tích cực tham gia xây dựng và góp ý vào các chính sách, pháp luật liên quan đến ngành thủy sản.
NĐNC cũng phối hợp với các tổ chức xã hội để hỗ trợ ngư dân về vật chất, tinh thần, trang bị máy móc, thiết bị cần thiết. Đặc biệt, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về pháp luật, an toàn lao động và chống khai thác IUU cũng được NĐNC chú trọng triển khai.
Trong những tình huống khẩn cấp, NĐNC đóng vai trò then chốt trong công tác cứu hộ, cứu nạn. Bằng sự phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng, NĐNC đã kịp thời ứng cứu hàng trăm tàu cá và hàng nghìn ngư dân gặp nạn trên biển. Sự chủ động, nhanh chóng và tinh thần tương thân tương ái của các thành viên NĐNC đã góp phần giảm thiểu đáng kể những thiệt hại về người và của.
Hỗ trợ ngư dân bám biển và nâng cao đời sống
|
Nghiệp đoàn nghề cá cơ sở phối hợp tập huấn Phòng chống bão cho đoàn viên và ngư dân năm 2023
|
Nghiệp đoàn Nghề cá Việt Nam (NĐNCVN) đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng và tổ chức xã hội từ thiện để hỗ trợ ngư dân. Vận động sự hỗ trợ từ LĐLĐ các cấp, từ chính quyền địa phương để tạo kinh phí hoạt động; tổ chức thăm hỏi ngư dân, đoàn viên và gia đình khi có khó khăn, hoạn nạn … Phối hợp với các cơ quan, tổ chức xã hội từ thiện trong và ngoài nước xây nhà tình nghĩa, trao tặng cờ Tổ quốc, áo phao, tủ thuốc y tế…: xây dựng nhà tình nghĩa 21 căn; hỗ trợ, trao quà tổng số tiền khoảng 35 tỷ đồng; trao 14.470 lá cờ tổ quốc; hỗ trợ cơ sở vật chất; trang bị máy ICOM cho các Nghiệp đoàn nghề cá tại Bình Thuận, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Phú Yên, Khánh Hòa, …Theo thống kê từ các NĐNC cơ sở, kể từ khi hoạt động cho đến nay đã hỗ trợ được 11.448 đoàn viên, ngư dân, trao 11.876 phần quà đến các đoàn viên, ngư dân có điều kiện hoàn cảnh khó khăn nhân dịp lễ, tết, các ngày lễ lớn hoặc khi bị thiên tai, tai nạn.
Đẩy mạnh tuyên truyền và tập huấn
Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho ngư dân và đoàn viên luôn được NĐNCVN và các cơ sở chú trọng. Đến nay, đã tổ chức 486 đợt tuyên truyền với sự tham gia của 36.417 người, tập trung vào các nội dung như chính sách pháp luật về thủy sản, an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) cho thuyền viên trên tàu cá, và vận động ngư dân cam kết chống khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU).
Bên cạnh đó, NĐNCVN đã phối hợp xây dựng và cấp phát miễn phí các tờ rơi về ATVSLĐ trên tàu cá và quyền của người lao động làm việc trên biển. Các tài liệu này được gửi đến nghiệp đoàn cơ sở và trung tâm giới thiệu việc làm tại các tỉnh ven biển nhằm phổ biến sâu rộng tới đoàn viên và ngư dân.
Động viên ngư dân và phát huy tinh thần đoàn kết
NĐNCVN không chỉ quan tâm đến quyền lợi mà còn động viên tinh thần ngư dân vươn khơi bám biển, góp phần bảo vệ chủ quyền quốc gia. Những món quà nhỏ nhưng ý nghĩa được trao tặng cho tàu cá vào dịp đầu năm hoặc trong các buổi làm việc tại địa phương, như một lời tri ân tới những người đang ngày đêm gắn bó với biển cả.
Ngoài ra, Ban Chấp hành (BCH) các nghiệp đoàn cơ sở tích cực tuyên truyền, vận động đoàn viên chấp hành nghiêm chỉnh các nghị quyết, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước và các chỉ thị, nghị quyết của công đoàn cấp trên. Công tác này được thực hiện qua nhiều hình thức đa dạng, từ các buổi họp đến phối hợp với chính quyền địa phương để phát động các phong trào như xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, thực hiện nghĩa vụ quân sự, và tham gia các lễ hội cầu ngư.
Ứng dụng công nghệ trong hoạt động nghiệp đoàn
Một số nghiệp đoàn nghề cá đã được trang bị hệ thống máy ICOM tầm xa cùng thiết bị trạm bờ, giúp tăng cường thông tin liên lạc giữa nghiệp đoàn và ngư dân trên biển. Đây là công cụ hiệu quả để truyền tải kịp thời các chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước, đồng thời điều hành hoạt động, hỗ trợ ngư dân trong công tác cứu hộ cứu nạn khi cần thiết.
|
Nguồn: Nghiệp đoàn nghề cá xã Tịnh Kỳ, Quảng Ngãi tập huấn Phòng chống tránh trú bão cho đoàn viên và ngư dân năm 2023
|
Những nỗ lực này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân bám biển, bảo vệ nguồn lợi thủy sản mà còn góp phần phát triển kinh tế biển bền vững, khẳng định vai trò quan trọng của nghiệp đoàn nghề cá trong đời sống ngư dân.
Công tác đảm bảo ATVSLĐ, tham gia cứu hộ, cứu nạn
Công tác đảm bảo ATVSLĐ và hỗ trợ ngư dân gặp nạn trên biển được NĐNC Việt Nam chú trọng. Đơn vị đã phối hợp với cơ quan phòng chống lụt bão chuyên ngành thủy sản, hướng dẫn các biện pháp an toàn trong mùa mưa bão, chỉ đạo NĐNC cơ sở phối hợp với lực lượng thực thi pháp luật trên biển kêu gọi tàu thuyền tránh trú và sắp xếp neo đậu an toàn.
Tại các địa phương như Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, NĐNC cơ sở phối hợp Chi cục Thủy sản, Biên phòng, Cảnh sát biển tổ chức tập huấn ATVSLĐ, kiểm tra việc chấp hành quy định đăng kiểm, trang bị áo phao và thiết bị thông tin liên lạc. Đồng thời, phát động phong trào thi đua "Tổ đội đoàn kết," "An toàn sản xuất trên biển," và "Bảo vệ chủ quyền biển đảo" trong các lễ hội cầu ngư.
Nhiều NĐNC được trang bị máy ICOM tầm xa và thiết bị trạm bờ để thông tin, điều hành, hỗ trợ tàu cá bị nạn và cập nhật chính sách mới. Từ năm 2014 đến nay, các NĐNC cơ sở đã tham gia 464 vụ cứu hộ, cứu nạn, hỗ trợ 689 tàu cá và 4.597 thuyền viên. Điển hình, Quảng Ngãi hỗ trợ 107 vụ với 1.509 ngư dân, Hà Tĩnh 65 vụ với 466 ngư dân. Một số nơi đã thành lập quỹ hỗ trợ ngư dân hoạt động hiệu quả, thu hút sự ủng hộ của đoàn viên, như tại Hà Tĩnh, Quảng Nam, Quảng Ngãi.
Thành lập NĐNC và phát triển mô hình Tổ đội sản xuất – nền tảng của sự đoàn kết và tương trợ, giúp ngư dân vượt qua những khó khăn trong quá trình lao động
Các thành viên trong tổ đội không chỉ hỗ trợ nhau về kinh nghiệm, kỹ thuật, nguồn lực mà còn cùng nhau vươn khơi đánh bắt và chia sẻ lợi nhuận, tạo nên sự gắn kết trong cộng đồng.
Sự liên kết này không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất, tăng hiệu quả khai thác mà còn xây dựng được một tinh thần đoàn kết, tương trợ, giúp ngư dân vượt qua những khó khăn trong quá trình lao động.
Các tổ đội thường xuyên trao đổi kinh nghiệm đánh bắt, sử dụng ngư cụ, và hỗ trợ nhau khi gặp khó khăn, thậm chí các chủ tàu lớn còn sẵn sàng hỗ trợ vốn, phương tiện cho các tàu nhỏ hơn, thể hiện sự tương thân tương ái trong cộng đồng ngư dân.
Trong quá trình hoạt động, đã xuất hiện nhiều tấm gương sáng ngời tinh thần tương thân tương ái, thể hiện rõ nét sự gắn bó và đoàn kết của cộng đồng ngư dân. Điển hình như Nghiệp đoàn Nghề cá xã Nghĩa An (Quảng Ngãi), từ khi thành lập đã trở thành một điểm tựa vững chắc của ngư dân, giúp đỡ nhiều tàu bị mất lưới, hỏng máy, bị mắc cạn, vận động hỗ trợ nhau hơn 1 tỷ đồng và phân công tàu kéo các tàu bị nạn vào bờ an toàn, không hề tính toán công sức và chi phí.
Hay như đoàn viên Phạm Hết, một ngư dân dũng cảm, đã cứu sống người nước ngoài bị trôi dạt trên biển, được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen. Đây là một trong rất nhiều tấm gương sáng về sự trách nhiệm, lòng quả cảm và tinh thần tương thân tương ái của ngư dân Việt Nam.
Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, sự tận tâm và trách nhiệm cao, NĐNC đã thực sự trở thành một chỗ dựa vững chắc, không thể thiếu của ngư dân Việt Nam.
Những thành tích này đã được ghi nhận bằng những bằng khen, giấy khen của các cấp, các ngành, trong đó, 2 NĐNC cơ sở vinh dự được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tặng bằng khen, và 28 NĐNC có các cá nhân và tập thể được nhận bằng khen của Công đoàn Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và Giấy khen của Ban Chấp hành NĐNC Việt Nam trong năm 2024.
Đây không chỉ là sự động viên mà còn là sự ghi nhận xứng đáng cho những đóng góp thầm lặng nhưng vô cùng ý nghĩa của những người làm công tác nghiệp đoàn và toàn thể ngư dân.
Sự phát triển mạnh mẽ của NĐNC và mô hình tổ đội sản xuất không chỉ mang lại những lợi ích to lớn về kinh tế mà còn góp phần quan trọng vào việc nâng cao tinh thần đoàn kết, ý thức trách nhiệm, và sự an tâm cho ngư dân trong mỗi chuyến ra khơi.
Sự hình thành và phát triển của các NĐNC cũng là minh chứng rõ nét cho vai trò của tổ chức Công đoàn trong việc bảo vệ quyền lợi và hỗ trợ ngư dân. Đây chính là điểm tựa vững chắc giúp ngư dân Việt Nam yên tâm vươn khơi, phát triển kinh tế và bảo vệ chủ quyền quốc gia trên biển.
Để đạt được những mục tiêu cao cả đó, rất cần sự quan tâm sâu sắc, sự ủng hộ mạnh mẽ và sự đồng hành của các cấp, các ngành, các tổ chức, và toàn xã hội, chung tay xây dựng một cộng đồng ngư dân vững mạnh, một ngành thủy sản phát triển bền vững và một Việt Nam giàu mạnh.
Nghiệp đoàn Nghề cá Việt Nam