Cùng dự buổi làm việc có Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp&PTNT Lê Minh Hoan, đại diện lãnh đạo các Bộ: Quốc phòng, Công an, Thông tin và Truyền thông, Ngoại giao, Kế hoạch và Đầu tư và Văn phòng Chính phủ.
Tại buổi làm việc, ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp&PTNT) đã báo cáo về tình hình quản lý, vận hành Hệ thống giám sát hành trình tàu cá (VMS); kết quả xử phạt vi phạm hành chính đối với tàu cá vi phạm tại 28 địa phương ven biển.
Theo ông Trần Đình Luân hiện các tàu cá đã lắp thiết bị VMS đạt tỷ lệ 98,43%; đối với các tàu chưa lắp, các địa phương cơ bản đã quản lý. Từ đầu năm đến ngày 31/7, tàu mất kết nối VMS còn diễn ra nhiều ở các địa phương như: Quảng Ngãi, Bà Rịa – Vũng Tàu, Kiên Giang, Thanh Hóa, Nghệ An, Bình Thuận… Tuy nhiên, việc xử lý vi phạm còn chậm. Cách xử lý với tàu mất kết nối chủ yếu là cảnh cáo và nhắc nhở, việc xử phạt còn hạn chế. Nhiều địa phương sau khi xử phạt, việc cập nhật lên hệ thống còn chậm…
Theo đó, để đáp ứng năng lực quản lý và công tác chống khai thác IUU có hiệu quả và sớm tháo gỡ cảnh báo “Thẻ vàng”, Cục Thủy sản kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các địa phương cùng vào cuộc quyết liệt để xử lý nghiêm các trường hợp tàu cá vi phạm, cơ sở pháp lý cơ bản đã đầy đủ đề nghị đưa ra xét xử, truy tố những trường hợp vi phạm. Bên cạnh đó, cần bố trí vốn, nguồn lực để nâng cấp hệ thống VMS và tích hợp các cơ sở dữ liệu quốc gia nghề cá thành một hệ thống quản lý chung đồng bộ, đầy đủ các tính năng phục vụ công tác giám sát tàu cá; tập trung giám sát hành trình đối với tàu cá, nhất là tại các địa phương có đội tàu cá lớn như Kiên Giang, Bình Định, Quảng Ngãi, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Thuận.
Tại cuộc làm việc, Bộ trưởng Nông nghiệp và PTNT ông Lê Minh Hoan cũng cho rằng, còn chưa đầy 3 tháng nữa là đoàn EC sang Việt Nam nên đây là nhiệm vụ đặc biệt. Vấn đề mà EC muốn nói ở đây chính là sự quản trị nghề cá của Việt Nam; cách quản trị trong thời buổi công nghệ.
Các đại biểu các Bộ, ngành: Bộ Nông nghiệp&PTNT, Công an đề nghị các địa phương phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, tránh tình trạng trên nóng dưới không nóng; quan tâm tăng cường năng lực và nhân lực quản lý tàu cá và xử phạt vi phạm ở cơ sở, hoàn tất cập nhật thông tin tàu cá đầy đủ; xử lý thật nghiêm việc tàu cá mất kết nối trên 6 giờ hàng ngày (hiện chiếm khoảng 1,5% tổng số tàu cá trên 15m).
Tại cuộc làm việc Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang nhấn mạnh: Thời gian còn lại khi đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) sang Việt Nam không còn nhiều. Để Việt Nam gỡ được “thẻ vàng” IUU, các đơn vị chức năng, địa phương liên quan phải giải quyết được tình trạng tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS).
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cũng nêu rõ: Nếu bị “thẻ đỏ” thì Việt Nam sẽ mất thị trường xuất khẩu, từ thị trường EU sẽ ảnh hưởng sang các thị trường khác và ảnh hưởng đến hình ảnh quốc gia. Do đó, yêu cầu từ nay đến khi EC sang Việt Nam thanh tra phải làm sao phát hiện tàu cá mất kết nối sớm nhất và xử lý, xử phạt hiệu quả.
Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì phối hợp với các bộ ngành, đơn vị xử lý các vấn đề kỹ thuật; đồng thời hướng dẫn địa phương về kỹ thuật; kết nối với Bộ Quốc phòng để trao đổi dữ liệu về tình hình mất kết nối, vi phạm.
Bộ Thông tin và Truyền thông đảm bảo các đơn vị, doanh nghiệp không cắt sóng vệ tinh kết nối các tàu cá từ nay đến khi EC có quyết định cuối cùng của lần thanh tra tới đồng thời phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xử lý các vấn đề kỹ thuật.
Bộ Công an có văn bản chỉ đạo Công an các tỉnh, thành phố xử lý về việc mất kết nối theo Nghị quyết 04/2024/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao Hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản; trong đó có việc không trang bị hoặc trang bị không đầy đủ hoặc không vận hành thiết bị thông tin liên lạc và thiết bị giám sát hành trình.
Bộ Quốc phòng chỉ đạo lực lượng biên phòng kiểm soát chặt chẽ các tàu cá xuất bến, cập bến, không để tàu cá xuất bến khi chưa đáp ứng đầy đủ quy định về chống khai thác IUU…
Đặc biệt, yêu cầu các đơn vị làm sao có hiệu quả nhất chứ không phải mang tính hình thức. Từ nay đến khi EC sang Việt Nam, Chính phủ sẽ có các đoàn công tác đi kiểm tra về chống khai thác IUU.
Văn Thọ