Tham dự có buổi hướng dẫn có đại diện các đơn vị trực thuộc Cục Thủy sản: Phòng Khai thác Thủy sản, Phòng Quản lý tàu cá, Trung tâm Thông tin thủy sản; Trung tâm Bảo tồn sinh vật Biển và phát triển Cộng đồng (MCD); Chi cục Thủy sản tỉnh Bình Định; Ban Quản Lý cảng cá Hoài Nhơn cùng với hơn bốn mươi chủ tàu, ngư dân và doanh nghiệp chuỗi cá ngừ tại cảng cá Hoài Nhơn, Bình Định đã tham gia buổi hướng dẫn thực tế vận hành các thao tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử.
Tại buổi hướng dẫn, Ông Hà Lê, Giám đốc Trung tâm Thủy sản cho biết, phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử đã được Tổng cục Thủy sản (nay là Cục Thủy sản) làm chủ đầu tư và giao các đơn vị tư vấn nghiên cứu xây dựng với sự tham gia, tham vấn trực tiếp của các chuyên gia về công nghệ thông tin, các chuyên gia, đơn vị nhà quản lý nhà nước và các địa phương, doanh nghiệp, ngư dân trong lĩnh vực khai thác thủy sản nghiên cứu, góp ý, hoàn thiện. Đây là phần mềm lần đầu tiên được xây dựng trên cơ sở cách tiếp cận mới về quản lý nhà nước trong lĩnh vực khai thác thủy sản để phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế và yêu cầu minh bạch nguồn gốc thủy sản của thị trường xuất khẩu đặt ra. Chính vì vậy trong quá trình triển khai xây dựng và thí điểm cần được nghiên cứu, góp ý điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn, đặc thù lĩnh vực khai thác thủy sản của Việt Nam cũng như yêu cầu quản lý nhà nước đặt ra đối với lĩnh vực này.
Quá trình xây dựng nghiên cứu triển khai thí điểm phần mềm truy xuất nguồn gốc điện tử thủy sản đã được các chuyên gia tư vấn, chuyên gia kỹ thuật hướng dẫn áp dụng thí điểm trước đó tại nhiều địa phương. Qua những lần thí điểm triển khai thực tế tại các cđịa phương đã phân tích, đánh giá và rút ra những bài học quý giá nhằm hoàn thiện quy trình, kỹ thuật để áp dụng có hiệu quả thực tế. Việc hoàn thiện phần mềm và được áp dụng rộng rãi dùng chung trên cả nước không chỉ góp phần quan trọng vào nỗ lực tháo gỡ “Thẻ vàng” của EC mà quan trọng hơn cả là giúp quản lý khai thác thủy sản xuất khẩu một cách bền vững và có hiệu quả. Chính vì vậy, sự tham gia của các bên, trong đó chủ tàu, ngư dân và doanh nghiệp vô vùng quan trọng cùng với sự vào cuộc của các đơn vị quản lý nhà nước như: Ban Quản lý cảng cá, Bộ đội Biên phòng, Chi cục và Cục thủy sản cùng phối hợp thực hiện nhiệm vụ quản lý và hỗ trợ góp phần hoàn thiện quy trình, các khâu trong chuỗi sản xuất, khai thác thủy sản, Ông Hà Lê nhấn mạnh.
Tại buổi Hướng dẫn, đại diện Ban Quản lý cảng cá Hoài Nhơn cho biết, phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử sẽ tạo điều kiện cho tàu cá xuất cảng nhập cảng nhanh chóng, doanh nghiệp nhận xác nhận sản lượng và chứng nhận sản lượng một cách dễ dàng và được sử dụng cho các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản giúp minh bạch nguồn gốc nguyên liệu phục vụ sản xuất điều này đáp ứng được yêu cầu từ thị trường từ đó giúp các doanh nghiệp giữ vững thị trường, nâng cao được giá trị xuất khẩu, tạo điều kiện công ăn việc làm, sinh kế của ngư dân và cho người lao động điều này thực sự rất tốt.
 |
Đối với Ban Quản lý cảng cá việc triển khai có hiệu quả phần mềm truy xuất nguồn gốc điện tử sản phẩm thủy sản khai thác sẽ giúp rút ngắn thời gian xác nhận, chứng nhận đáp ứng được nhu cầu cập cảng lên cá của các tàu cá thường tập trung vào một thời điểm ngắn cao điểm, nếu làm thủ công như trước đây trong tuần trăng chỉ có 4 giờ trong ngày nước lớn là tàu xuất được, hơn ngàn tàu trong tuần ấy, mỗi ngày vài trăm tàu nên anh em cảng phải rất tập trung, khó đáp ứng nhu cầu lên cá. Chúng tôi hy vọng phần mềm này hoạt động cả trên app và máy tính để cùng phối hợp làm hiệu quả, đại diện cảng cá Hoài Nhơn nhấn mạnh.
Tại buổi hướng dẫn, các Doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản đều hào hứng, phấn khởi cho rằng nếu phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản đáp ứng đầy đủ các quy định về truy xuất nguồn gốc và được triển khai áp dụng rộng rãi sẽ giúp chúng tôi giảm rất nhiều thời gian để xác nhận chứng nhận, minh bạch và truy vết được nguồn nguyên liệu một cách dễ dàng và lưu trữ trên hệ thống máy tính rất dễ dàng. Do đó, khi cần thiết để đối chứng phục vụ cho các đối tác kiểm tra nguồn gốc các doanh nghiệp không cần mất quá nhiều thời gian như hiện nay, chúng em sẵn sàng áp dụng, đại diện một doanh nghiệp cho biết.
Không có phần mềm nào ngay lập tức đáp ứng mọi nhu cầu, nhất là khi các nhu cầu từ các bên khác nhau có mức độ ưu tiên khác nhau, tuy nhiên Cục Thủy sản đã tập hợp được nhiều ý kiến và trong thời gian qua đã chỉ đạo quyết liệt, nhóm công nghệ tiếp thu nhiều điểm, khắc phục để các nội dung trọng yếu theo quy định pháp luật hiện hành được đáp ứng. Các trải nghiệm thực tế cùng ngư dân, doanh nghiệp, Bộ đội Biên phòng, Ban Quản lý cảng cá và Chi cục tại các địa phương đã triễn khai thí điểm thời gian qua đã giúp chúng tôi hoàn thiện phần mềm này, ông Vũ Duyên Hải, Trưởng phòng Khai thác Thủy sản trực tiếp chỉ đạo công tác hướng dẫn tại thực địa và hoàn thiện chương trình hướng dẫn quốc gia cho biết.
 |
Bên cạnh đó, Tổ hướng dẫn kĩ thuật triển khai thực hiện phần mềm truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác với sự tham gia của nòng cốt là phòng khai thác, Trung tâm Thông tin thủy sản, Nghiệp đoàn Nghề cá, Hiệp hội Cá ngừ Việt Nam và Trung tâm MCD đã thực hiện nhiều phiên làm việc, tiếp thu các ý kiến từ thực tế tham mưu để hoàn thiện hướng dẫn quốc gia về vận hành chương trình truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác.
Việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản hiện nay là yêu cầu bắt buộc theo nhu cầu của thị trường. Không những các thị trường xuất khẩu mà người tiêu dùng trong nước cũng cần sự minh bạch hóa thông tin trong việc truy xuất nguồn gốc. Người tiêu dùng họ muốn biết được sản phẩm họ đang sử dụng xuất phát từ khâu cung ứng, sản xuất đến khâu chế biến tiêu thụ sản phẩm như thế nào. Theo quy định tại Thông tư số Thông tư 21/2018/TT-BNNPTNT đã bổ sung quy định về Nhật ký khai thác thủy sản bản điện tử. Theo đó, giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác bản điện tử theo đúng mẫu quy định được sử dụng làm căn cứ để xác nhận, chứng nhận sản phẩm thủy sản khai thác. Đây được xem là xu thế về chuyển đổi số trong lĩnh vực thủy sản hiện nay.
Văn Thọ