Một số điểm nhấn trong kết quả 9 tháng đầu năm
Lĩnh vực nuôi trồng thủy sản:
Tôm nước lợ: Trước tình hình giá tôm nguyên liệu giảm mạnh cuối tháng 5/2018, Tổng cục đã cử đoàn công tác đến các địa phương đánh giá diễn biến thị trường, sản xuất, tiêu thụ tôm các tháng đầu năm 2018, khuyến cáo các giải pháp giúp người nuôi tôm ổn định sản xuất và thực hiện hợp tác, liên kết theo chuỗi để gắn sản xuất với thị trường, giảm thiểu rủi ro. Ngày 03/6/2018 đã tham mưu tổ chức Hội nghị “Các giải pháp trọng tâm để phát triển ngành tôm bền vững” do Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường chủ trì tại Bạc Liêu. Các giải pháp đề ra trong Hội nghị đã được triển khai nhằm bình ổn giá tôm nguyên liệu. Đến nay giá tôm nguyên liệu đã tăng trở lại.
Cá tra: Đối với mô hình liên kết bốn bên, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã phê duyệt Đề án liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao vùng ĐBSCL. Ngày 21/8/2018, Bộ Nông nghiệp & PTNT đã phối hợp với UBND tỉnh An Giang tổ chức Lễ công bố và ký kết hợp tác giữa các bên tham gia Đề án. Để ứng phó với Đạo luật Nông trại Hoa Kỳ, Tổng cục Thủy sản đã phối hợp với Cục Quản lý chất lượng Nông Lâm sản và Thủy sản thực hiện tốt công tác chuẩn bị, đón đoàn thanh tra của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ thanh tra thực địa vùng nuôi và nhà máy chế biến (tháng 5/2018). Kết quả thanh tra vùng nuôi “không phát hiện sai sót gì” đã góp phần tạo tâm lý yên tâm cũng như tác động tích cực đến ngành hàng cá tra khi cá tra Việt Nam có khả năng tiếp tục xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Kết quả này góp phần giữ vững hình ảnh, uy tín của ngành hàng cá tra trước các bạn hàng ở thị trường nhập khẩu khác.
Lĩnh vực khai thác thủy sản:
Để thúc đẩy tăng trưởng ngành và nâng cao giá trị gia tăng trong khai thác hải sản, ngày 5/4/2018 Tổng cục đã tham mưu cho Bộ tổ chức thành công Hội nghị bàn giải pháp khai thác, bảo quản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm hải sản khai thác.
Tính đến ngày 30/6/2018, các tỉnh, thành phố ven biển đã phê duyệt danh sách các chủ tàu đủ điều kiện vay vốn để đóng mới, nâng cấp cho 1.650 tàu, đạt 71% so với chỉ tiêu phân bổ của Bộ. Các ngân hàng đã ký hợp đồng tín dụng với ngư dân đóng mới, nâng cấp 945 tàu cá. Đã có 835 tàu cá đóng mới đi vào hoạt động sản xuất, nhiều tàu cá khai thác đạt hiệu quả kinh tế cao. Những trường hợp sản xuất không hiệu quả, đều được rà soát và giải quyết dứt điểm.
Công tác chỉ đạo khắc phục thẻ vàng của EC:
Trong 9 tháng đầu năm, Tổng cục đã tham mưu cho Bộ/ Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều văn bản chỉ đạo 28 tỉnh/ thành phố ven biển và các bộ, ngành có liên quan về việc tăng cường kiểm soát khai thác IUU. Đã tổ chức 03 Đoàn công tác liên ngành 689TW kiểm tra tình hình triển khai Chỉ thị số 689/CT-TTg, Công điện số 732/CĐ-TTg tại Cà Mau, Kiên Giang, Bến tre, Tiền Giang, Khánh Hoà; thành lập 3 Đoàn công tác liên ngành kiểm tra tình hình thực hiện Chỉ thị số 45/CT-TTg tại các tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hoà, Phú Yên, Ninh Thuận, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bạc Liêu, Trà Vinh và Cà Mau. Đã tham mưu cho Lãnh đạo Bộ tổ chức các đoàn công tác làm việc với 3 địa phương trọng điểm là: Quảng Ninh, Bình Định và Kiên Giang để tập trung nguồn lực triển khai các giải pháp cụ thể về chống khai thác IUU.
Sau khi Ủy ban Châu Âu đã có Công thư gửi kèm báo cáo giám sát về tình hình triển khai ngày 25/6/2018, Tổng cục Thủy sản đã tiến hành rà soát lại toàn bộ kế hoạch thực hiện Chỉ thị 45/CT-TTg ngày 13/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ để xác định các nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai đến 31/12/2018. Đồng thời, tập trung nguồn lực xây dựng văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thủy sản 2017.
Kết quả sản xuất thủy sản:
Tổng sản lượng thủy sản tháng 9/2018 ước đạt 651,7 nghìn tấn, tăng 6,7% so với cùng kỳ năm 2017, trong đó sản lượng khai thác 276,5 nghìn tấn, sản lượng nuôi trồng thủy sản 375,2 nghìn tấn.
Lũy kế 9 tháng đầu năm, tổng sản lượng thủy sản ước đạt 5.501,2 nghìn tấn, tăng 5,9% so cùng kỳ 2017; trong đó, sản lượng khai thác 2.578,5 nghìn tấn, tăng 5,2%, sản lượng nuôi trồng 2.922 nghìn tấn, tăng 6,5%.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, giá trị kim ngạch xuất khẩu thủy sản tháng 9/2018 (tính từ ngày 01/9 đến 15/9/2018) đạt 347,6 triệu USD, lũy kế từ đầu năm 2018 kim ngạch xuất khẩu đạt 5.941 triệu USD (tăng 6,9% so với cùng kỳ năm 2017, đạt 59,4% kế hoạch). Để đạt được chỉ tiêu cả năm 2018 (10 tỷ USD), giá trị xuất khẩu còn lại phải đạt trên 4.000 triệu USD.
Nhiệm vụ trọng tâm trong quý 4/2018
Toàn ngành bám sát ý kiến chỉ đạo, định hướng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Lãnh đạo Bộ, theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình sản xuất tại các địa phương, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu tăng trưởng ngành thủy sản theo kế hoạch năm 2018 với các chỉ tiêu chính: tốc độ tăng giá trị sản xuất 5,29%; giá trị gia tăng 5,1%; tổng sản lượng thủy sản 7,56 triệu tấn, tăng 4,7% - trong đó sản lượng khai thác 3,5 triệu tấn, tăng 4,5% sản lượng nuôi trồng 4,0 triệu tấn, tăng 4,8% so với năm 2017. Các chỉ tiêu cần tiếp tục hoàn thành trong 3 tháng cuối năm là: Tổng sản lượng 2,63 triệu tấn (trong đó: sản lượng khai thác 1,16 triệu tấn, sản lượng nuôi trồng 1,48 triệu tấn); Kim ngạch xuất khẩu 4.405 triệu USD.
Tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp khắc phục thẻ vàng của EC về IUU: Trong các ngày từ 28/10 - 02/11/2018, Tổng cục Thủy sản sẽ tiếp Ủy ban Nghề cá, Nghị viện Châu Âu sang làm việc tại Việt Nam. Bên cạnh đó, tham mưu cho Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và PTNT tổ chức cuộc họp với Bộ Giao thông vận tải và các bên liên quan về Kế hoạch triển khai Nghị quyết số 89/NQ-CP ngày 06/7/2018 của Chính phủ về việc gia nhập Hiệp định về Biện pháp các quốc gia có cảng nhằm ngăn chặn, chống lại khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu nghề cá VNFISHBASE nhằm quản lý và chiết xuất dữ liệu theo yêu cầu. Tập trung chỉ đạo, triển khai các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách chống khai thác IUU và triển khai Luật Thủy sản năm 2017.
Ngọc Thúy - FICen