Tầm nhìn và mục tiêu chiến lược
Kế hoạch hành động đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng, hướng tới việc xây dựng một hệ thống dữ liệu vững chắc, hiện đại. Kiến trúc hệ thống đồng bộ được xây dựng thông qua việc triển khai hiệu quả hệ thống cơ sở dữ liệu, nền tảng số, ứng dụng số dùng chung trong toàn ngành, từ Trung ương đến địa phương. Điều này đảm bảo kết nối, liên thông, chia sẻ dữ liệu thông suốt với Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương khác. Phấn đấu rà soát, đánh giá, bổ sung và chuẩn hóa toàn diện 100% các cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Các dữ liệu này phải đáp ứng tiêu chí “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung”, sẵn sàng tích hợp, kết nối để nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến và hỗ trợ công tác chỉ đạo, điều hành. Mọi dữ liệu sẽ được kết nối đầy đủ lên Trung tâm điều hành thông minh của Bộ và chia sẻ với các trung tâm điều hành thông minh cấp cao hơn, phục vụ hiệu quả công tác quản lý. Để đạt được các mục tiêu này, cần có sự đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương, cùng với sự phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, các bộ, ngành, địa phương khác và sự tham gia của doanh nghiệp. Đồng thời, cần xác định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm, tiến độ và kết quả cụ thể, cùng với việc đảm bảo tuyệt đối an toàn thông tin và an ninh mạng.
Hoàn thiện thể chế và Dữ liệu quốc gia
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là hoàn thiện thể chế và quy định pháp lý về chuyển đổi số, dữ liệu, bảo vệ dữ liệu cá nhân và định danh điện tử của Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự kiến hoàn thành trước ngày 30/9/2025. Đặc biệt, Bộ cũng sẽ xây dựng, ban hành các quy định kỹ thuật, tiêu chuẩn về quản trị dữ liệu, chuẩn hóa dữ liệu đầu vào và cơ chế chia sẻ, kết nối liên thông dữ liệu với Trung tâm dữ liệu quốc gia. Phối hợp với Bộ Tư pháp và Văn phòng Chính phủ rà soát, sửa đổi các văn bản pháp luật chuyên ngành để công nhận giá trị pháp lý của hồ sơ điện tử, thay thế yêu cầu nộp bản giấy trong giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công.
Về mảng dữ liệu, BNNMT sẽ quyết liệt triển khai hoàn thành các nhiệm vụ tại Quyết định số 2914/QĐ-BNNMT trước đó. Bộ sẽ phối hợp với Bộ Công an và các tập đoàn, doanh nghiệp để xây dựng, cập nhật, hoàn thiện và chuẩn hóa hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành, tuân thủ Khung Kiến trúc tổng thể quốc gia số, Kiến trúc dữ liệu quốc gia tổng thể và Từ điển dữ liệu dùng chung, hoàn thành trong năm 2025. Các cơ sở dữ liệu đã hoàn thành sẽ được đồng bộ thường xuyên, liên tục theo thời gian thực về Trung tâm dữ liệu quốc gia. Các cơ sở dữ liệu đang xây dựng sẽ được đẩy nhanh tiến độ, và những cơ sở dữ liệu mới sẽ ưu tiên phục vụ trực tiếp công tác quản lý nhà nước và cải cách thủ tục hành chính, dự kiến hoàn thành trong năm 2026 và các năm tiếp theo.
Hệ thống cơ sở dữ liệu
Kế hoạch cũng đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng và phát triển các cơ sở dữ liệu trọng tâm là Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai và Cơ sở dữ liệu ngành nông nghiệp. Dự án CSDL ngành Nông nghiệp được chia thành bốn giai đoạn cụ thể, trong đó Giai đoạn 1 trong năm 2025 sẽ khảo sát hiện trạng, đánh giá các hệ thống CSDL hiện có, xác định dữ liệu quan trọng và thách thức, đồng thời lập kế hoạch tổng thể kiến trúc CSDL ngành nông nghiệp. Giai đoạn 2 (2025-2026) sẽ xây dựng nền tảng quản lý và số hóa dữ liệu, hoàn thiện khung pháp lý và thí điểm tại các địa phương trọng điểm. Giai đoạn 3 từ 2026-2028 sẽ mở rộng và liên thông hệ thống trên phạm vi toàn quốc, tích hợp với các hệ thống dữ liệu quốc gia khác và tăng cường bảo mật. Giai đoạn 4 (2028-2030) sẽ hoàn thiện hệ thống, tối ưu khai thác dữ liệu và hướng tới thương mại hóa dữ liệu nông nghiệp.
Bên cạnh đó, hàng loạt cơ sở dữ liệu quan trọng khác cũng được liệt kê để triển khai hoặc rà soát, bao gồm Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase), nuôi trồng thủy sản, giống cây trồng, trồng trọt, khí tượng thủy văn, môi trường, và đặc biệt là Cơ sở dữ liệu hộ nghèo, hộ cận nghèo (chuyển từ Bộ Y tế). Các cơ sở dữ liệu phục vụ trực tiếp cho công tác quản lý nhà nước, cải cách thủ tục hành chính như Quản lý Thuốc Bảo vệ thực vật, Quản lý mã số vùng trồng xuất khẩu, quản lý thức ăn chăn nuôi, Cơ sở dữ liệu rừng, Hệ thống văn phòng điện tử và cơ sở dữ liệu văn bản, hồ sơ, tài liệu cũng được ưu tiên.
Nền tảng hạ tầng và Nguồn lực phát triển
BNNMT cam kết xây dựng và cung cấp các nền tảng số quốc gia dùng chung, hệ thống thông tin quy mô quốc gia phù hợp với Khung kiến trúc tổng thể quốc gia số, hoàn thành trong năm 2025. Các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu, nền tảng số dùng chung cũng sẽ được rà soát, đánh giá, nâng cấp để đảm bảo kết nối, liên thông thông suốt giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị.
Để đảm bảo nguồn lực cho chuyển đổi số, Bộ sẽ đánh giá tổng thể chiến lược, xác định các hạng mục sử dụng ngân sách nhà nước và các hạng mục triển khai theo hình thức hợp tác công tư. Đồng thời, sẽ xây dựng dự toán kinh phí tổng thể cho chuyển đổi số, bao gồm xây dựng cơ sở dữ liệu, phần mềm, hạ tầng công nghệ thông tin và an toàn thông tin.
Về nguồn nhân lực, BNNMT sẽ thường xuyên tổ chức đào tạo, nâng cao năng lực chuyển đổi số cho cán bộ, công chức, viên chức và người dân. Bộ cũng sẽ nghiên cứu lựa chọn tổng công trình sư về công nghệ thông tin và nghiệp vụ để phối hợp xây dựng Khung kiến trúc Chính phủ số, Chiến lược chuyển đổi số của ngành nông nghiệp và môi trường trong năm 2025.
Đảm bảo an toàn thông tin và lợi ích cho người dân, doanh nghiệp
An toàn thông tin và an ninh mạng là một yêu cầu tuyệt đối, được triển khai cho tất cả các cơ sở dữ liệu theo tiêu chuẩn TCVN 14423:2025, hoàn thành trong tháng 9/2025. Bộ Công an sẽ phối hợp chặt chẽ để kịp thời ứng cứu sự cố cho Trung tâm dữ liệu và các hạ tầng số của Bộ. Với việc triển khai Kế hoạch này, người dân và doanh nghiệp sẽ hưởng lợi trực tiếp từ việc cắt giảm thủ tục hành chính và tối ưu hóa quy trình. Nhiều giấy tờ cấp cho công dân sẽ được tích hợp, cập nhật trên ứng dụng VNeID, như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chứng chỉ hành nghề thú y, giấy phép môi trường. Các thành phần hồ sơ như căn cước công dân, chứng minh nhân dân cũng sẽ được đề xuất cắt giảm trong nhiều thủ tục hành chính liên quan đến biển, hải đảo, bảo tồn thiên nhiên, đo đạc, khí tượng thủy văn, thủy sản và thú y. Ngoài ra, dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu nông nghiệp và môi trường sẽ được khai thác để thay thế giấy tờ trong các thủ tục về đất đai như chuyển đổi hình thức giao đất, đăng ký biến động, cấp lại giấy chứng nhận, góp phần đơn giản hóa quy trình và giảm gánh nặng hành chính.
Quyết định số 3211/QĐ-BNNMT ngày 14/8/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường không chỉ là một kế hoạch hành động mà còn là một lộ trình chiến lược, thể hiện sự chủ động và quyết tâm của ngành trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia. Với sự phối hợp đồng bộ và nguồn lực được tập trung, ngành nông nghiệp và môi trường đang từng bước xây dựng nền tảng vững chắc để phát triển bền vững và phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp trong kỷ nguyên số.
Hương Trà