Quyết định này được xây dựng trên nền tảng của Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW ngày 19/6/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nhằm thúc đẩy chuyển đổi số liên thông, đồng bộ, nhanh, hiệu quả, Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 01/4/2025 của Chính phủ. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu không chỉ phản ánh yêu cầu nội tại mà còn là một phần không thể tách rời của bức tranh chuyển đổi số tổng thể của quốc gia.
Mục tiêu “Đúng, Đủ, Sạch, Sống” và 05 nhóm tiện ích chiến lược
Kế hoạch này nhằm mục tiêu huy động các nguồn lực để hoàn thành các cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành của Bộ đúng tiến độ phục vụ 5 nhóm tiện ích của Đề án 06 bao gồm: giải quyết thủ tục hành chính, phát triển kinh tế - xã hội, phát triển công dân số, kết nối, chia sẻ, tạo lập dữ liệu dùng chung, và tham mưu hoạch định chính sách, nâng cao công tác quản lý nhà nước. Từ đó, hình thành các nền tảng phục vụ khai thác, chia sẻ hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội.
Yêu cầu xuyên suốt đối với các cơ sở dữ liệu là phải đảm bảo nguyên tắc “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung”. Dữ liệu không chỉ cần chính xác mà còn phải được duy trì, cập nhật liên tục để luôn phản ánh tình hình thực tế, sẵn sàng cho việc khai thác và chia sẻ hiệu quả. Đặc biệt, các dữ liệu này cần được đồng bộ về Trung tâm dữ liệu quốc gia, tạo tiền đề cho việc xây dựng Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia.
Để thực hiện nhiệm vụ này, Bộ yêu cầu việc xây dựng, ban hành các văn bản quy định kỹ thuật về cơ sở dữ liệu bảo đảm chuẩn hóa, thu nhận, xây dựng, cập nhật, quản lý, quản trị, vận hành, kết nối liên thông, chia sẻ, khai thác, sử dụng, đồng bộ dữ liệu thuộc phạm vi quản lý của Bộ thống nhất từ địa phương lên trung ương, ưu tiên các cơ sở dữ liệu theo Nghị quyết 71/NQ-CP, hoàn thành trước ngày 31/8/2025. Việc xây dựng, ban hành Chiến lược dữ liệu, Chương trình Chuyển đổi số của Bộ hoàn thành trước ngày 30/9/2025.
Huy động nguồn lực và tinh thần phối hợp
Để đảm bảo thành công, Kế hoạch nhấn mạnh sự cần thiết của việc huy động các nguồn lực từ ngân sách nhà nước, lồng ghép trong các chương trình, đề án, dự án có liên quan, và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác, đảm bảo triển khai các nhiệm vụ thiết thực, hiệu quả, tránh trung lặp, lãng phí, tiêu cực. Chú ý ưu tiên bố trí ngân sách, áp dụng linh hoạt các cơ chế tài chính đặc thù đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhằm đáp ứng yêu cầu tiến độ thực hiện Kế hoạch, khuyến khích xã hội hóa, thúc đẩy hợp tác công tư trong đầu tư xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành.
Để bảo đảm triển khai kế hoạch thông suốt, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các đơn vị thuộc Bộ, với sự tham gia của Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, và các doanh nghiệp, trong đó Cục Chuyển đổi số đóng vai trò là đơn vị đầu mối hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc và tổng hợp báo cáo tiến độ hàng ngày. Các Sở Nông nghiệp và Môi trường tại địa phương cũng có trách nhiệm rà soát, hoàn thiện, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu của địa phương để kết nối đồng bộ lên cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành.
Cơ sở dữ liệu trọng điểm ngành Thủy sản
Trong số các lĩnh vực được ưu tiên, ngành Thủy sản đóng vai trò hết sức quan trọng với hai cơ sở dữ liệu chuyên ngành được xác định rõ ràng là Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase) và Cơ sở dữ liệu nuôi trồng thủy sản.
Cục Thủy sản và Kiểm ngư được giao là cơ quan chủ trì xây dựng và đưa vào khai thác sử dụng Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia và Cơ sở dữ liệu nuôi trồng thủy sản. Thời gian hoàn thành cho cả hai cơ sở dữ liệu này đều được ấn định là trước ngày 15/12/2025. Đây là một lộ trình hết sức quyết liệt, đòi hỏi sự nỗ lực tối đa từ các đơn vị liên quan. Việc đưa vào khai thác hai cơ sở dữ liệu này không chỉ giải quyết các thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ công trực tuyến mà còn phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành, và chuyên môn nghiệp vụ trong lĩnh vực Thủy sản.
Kế hoạch xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành của Bộ Nông nghiệp và Môi trường không chỉ là một lộ trình kỹ thuật mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược về phát triển, là cam kết mạnh mẽ của Chính phủ và Bộ trong việc hiện thực hóa chuyển đổi số, tạo ra nền tảng vững chắc để ngành nông nghiệp và môi trường nói chung, và ngành thủy sản nói riêng, phát triển bền vững, hiệu quả và hiện đại, góp phần vào sự thịnh vượng chung của đất nước.
Hương Trà