Quảng Nam là địa phương có số lượng tàu cá lớn với 2.830 chiếc, trong đó có 1.793 tàu cá có chiều dài từ 6 m đến dưới 12 m hoạt động vùng bờ; 419 tàu cá có chiều dài từ 12 m đến dưới 15 m hoạt động vùng lộng; 618 tàu cá chiều dài từ 15 m trở lên hoạt động vùng khơi.
Thời gian qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Nam thường xuyên chỉ đạo, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các sở, ban, ngành, địa phương thực hiện nghiêm công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương. Nhờ đó, công tác chống khai thác IUU trên địa bàn Quảng Nam có nhiều chuyển biến. Cụ thể, theo thông báo số 361 ngày 1/10/2024 của UBND tỉnh đã công bố danh sách tổng cộng 2.229 tàu cá "3 không" (không đăng ký, hết hạn, hoặc không có đăng kiểm, chưa có giấy phép khai thác thủy sản), tập trung ở 6 địa phương Núi Thành, Điện Bàn, Duy Xuyên, Hội An, Thăng Bình, Tam Kỳ.
Chi cục Thủy sản đã cử công chức phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai, hướng dẫn đăng ký, cấp phép tàu cá "3 không". Đồng thời, Chi cục đã liên hệ các cơ sở đăng kiểm để hướng dẫn, hỗ trợ cho ngư dân các thủ tục đăng kiểm đối với tàu cá "3 không" thực hiện hồ sơ thiết kế, kiểm định máy thủy... Nhờ đó, tính đến cuối tháng 10/2024, số tàu cá "3 không" chưa được cấp phép ở Quảng Nam còn 71 tàu cá, trong đó 50 tàu có chiều dài từ 6 m đến dưới 12 m và 21 tàu có chiều dài từ 12m trở lên.
Từ đầu năm đến nay, lực lượng chức năng của tỉnh Quảng Nam tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên sông, trên biển, qua đó đã xử phạt vi phạm hành chính 107 vụ vi phạm khai thác IUU với tổng số tiền vi phạm hơn 2,2 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là vi phạm quy định về thiết bị thông tin liên lạc, thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá (62/107 vụ).
Không có tàu cá bị bắt và xử lý do vi phạm vùng biển nước ngoài
Trong 2 năm trở lại đây, Quảng Nam không có tàu cá bị bắt và bị xử lý do vi phạm vùng biển nước ngoài. Tuy nhiên, tàu cá của tỉnh vẫn tiềm ẩn nguy cơ vi phạm vùng biển nước ngoài và bị bắt rất cao đối với nhóm tàu câu mực khơi của các xã: Tam Giang, Tam Quang, Tam Hải (huyện Núi Thành); Bình Minh (huyện Thăng Bình) khi hoạt động vùng khơi giáp ranh với vùng biển các nước láng giềng.
Bên cạnh đó, tàu cá "3 không" dưới 12 m vẫn còn phát sinh, hiện các địa phương vẫn tiếp tục bổ sung. Tỉ lệ sản lượng hải sản khai thác được giám sát qua cảng còn thấp so với tổng sản lượng hải sản khai thác trên toàn tỉnh (đạt 26,56%). Việc giám sát sản lượng thủy sản khai thác tại các bến cá tư nhân, truyền thống chưa bảo đảm. Để chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu lần thứ 5, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương có liên quan khẩn trương tập trung khắc phục các tồn tại, hạn chế.
Trọng tâm là kiểm tra, rà soát toàn bộ số lượng tàu cá, tổng hợp thực trạng tàu cá, tổ chức nghiên cứu, phân loại; theo dõi, giám sát được toàn bộ hoạt động của đội tàu, xử lý theo quy định pháp luật đối với các trường hợp vi phạm; đồng thời hoàn thành 100% việc đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá theo quy định. Cập nhật 100% dữ liệu tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNfishbase).
Cùng với đó, lập danh sách tàu cá không đủ điều kiện hoạt động như: Chưa đăng ký, chưa được cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá, chưa được cấp giấy phép khai thác và lắp thiết bị VMS (đối với tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 m trở lên); ban hành văn bản giao địa phương giám sát, quản lý vị trí tàu cá neo đậu. Xử lý nghiêm tàu cá không duy trì hoạt động hoặc vô hiệu hóa thiết bị giám sát hành trình trong quá trình hoạt động khai thác trên biển và tàu vượt ranh giới cho phép khai thác thủy sản...
Giao Sở NN&PTNT phối hợp với Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời các tàu cá vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm khai thác bất hợp pháp tại vùng biển nước ngoài, góp phần nâng cao hiệu quả trong chống khai thác IUU. Kiểm tra, kiểm soát tàu ra, vào cảng theo đúng quy định, bảo đảm thiết bị VMS hoạt động 24/24 giờ từ khi tàu cá rời cảng đến khi cập cảng; theo dõi, giám sát 100% tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống VMS.
UBND tỉnh cũng chỉ đạo các huyện, thị xã, thành phố ven biển khẩn trương hoàn thành 100% việc đăng ký, cấp phép tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 6 m đến dưới 12 m trong tháng 11/2024, tuyệt đối không để phát sinh tàu cá "3 không", nếu địa phương nào để phát sinh, Chủ tịch UBND cấp huyện, cấp xã đó phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh.
Ngọc Thúy (Chinhphu.vn)