Cục thủy sản và Kiểm ngư

Nghiên cứu khảo sát 37 trại nuôi tôm và đưa ra đánh giá về tính bền vững cũng như lợi nhuận giữa các mô hình nuôi thông thường, biofloc và bán biofloc – từ đó mở ra hướng tiếp cận nuôi trồng thủy sản có trách nhiệm hơn.

Thứ nhất, phân tích tiêu thụ năng lượng và chi phí: Năng lượng điện là nguồn tiêu hao lớn nhất trong các hệ thống nuôi, chiếm 43– 58% tổng tiêu thụ năng lượng. Tiếp theo là các nguồn năng lượng gián tiếp như hóa chất và phân bón, chiếm 19–27%. Đáng chú ý, natri percarbonate (SPC) – một chất quan trọng được dùng phổ biến trong các hệ thống siêu thâm canh – được ghi nhận sử dụng với khối lượng lên tới 380 kg/ha.

Thứ hai, về hiệu quả kinh tế của các mô hình: (i) Hệ thống Biofloc: Dù yêu cầu đầu tư ban đầu cao hơn 3,2 lần so với hệ thống thông thường, nhưng mô hình biofloc vẫn đạt biên lợi nhuận ròng tích cực ở mức 28,7%. (ii) Hệ thống bán Biofloc: Đây là mô hình lai giữa ao nuôi truyền thống và giai đoạn nuôi biofloc, được đánh giá là phương án thương mại đầy hứa hẹn. Mô hình này giúp giảm 22% tiêu thụ năng lượng trên mỗi tấn tôm so với hệ thống biofloc hoàn toàn, kéo chi phí năng lượng xuống còn 31% so với mức 49% của hệ thống biofloc.

Hướng tới mô hình định lượng bền vững: Nghiên cứu đã đề xuất một mô hình “ngưỡng kép tiết kiệm năng lượng” mang tính đột phá. Mô hình này cho thấy hiệu quả năng lượng biên trong hệ thống biofloc bắt đầu giảm dần khi mật độ thả nuôi vượt quá 180 con/m². Trong khi đó, hệ thống bán biofloc đạt chỉ số bền vững tối ưu (SI = 0,82) khi duy trì mật độ từ 80–120 con/m².

Kết quả nghiên cứu đưa ra một khuôn khổ định lượng rõ ràng, giúp người nuôi tôm ở vùng nhiệt đới quản lý hoạt động hiệu quả hơn thông qua việc cân bằng chi phí năng lượng, lợi nhuận và mục tiêu phát triển bền vững. Đồng thời, nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ứng dụng các giải pháp khoa học – dữ liệu trong quản lý ao nuôi để đảm bảo tương lai lâu dài của ngành nuôi trồng thủy sản.

Ngọc Thúy (theo moit.gov.vn)