Năm 2024, xuất khẩu tôm của Việt Nam tranh thủ sự hồi phục về nhu cầu và giá nhập khẩu tại thị trường Mỹ, Trung Quốc nên xuất khẩu tôm đến hai cường quốc này bứt phá mạnh mẽ. Bên cạnh đó, doanh nghiệp xuất khẩu tôm vẫn giữ được chỗ đứng tại các thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU nhờ vào uy tín và chất lượng sản phẩm cũng như lợi thế của hàng chế biến giá trị gia tăng. Cùng với đó, các Hiệp định thương mại tự do cũng mang lại lợi thế cạnh tranh để sản phẩm tôm tăng tốc sang nhiều thị trường khác (như Anh, Canada, Australia, Singapore).
Đứng thứ nhất là thị trường Trung Quốc &HK. Sau khi giảm trong quý II/2024, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc &HK tăng mạnh trở lại trong quý III và IV. Quý IV/2024, xuất khẩu tôm sang thị trường này đạt 258 triệu USD, tăng 69%. Năm 2024, xuất khẩu tôm sang thị trường Trung Quốc &HK đạt 843 triệu USD, tăng 39% so với năm trước. Nhờ tăng trưởng mạnh, Trung Quốc &HK vượt qua Mỹ, trở thành thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam.
Nguồn cung tôm nội địa của Trung Quốc giảm do ảnh hưởng thời tiết bất lợi, Ecuador đã giảm xuất khẩu sang Trung Quốc trong năm 2024. Trung Quốc cũng đưa ra nhiều giải pháp nhằm tăng chi tiêu tiêu dùng trong dân, điều này hỗ trợ cho hoạt động nhập khẩu tôm vào thị trường này.
Năm 2024, trong cơ cấu sản phẩm tôm Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc &HK, tôm loại khác chiếm tỷ trọng cao nhất (51,7%) do Trung Quốc tăng khá mạnh nhập khẩu tôm hùm từ Việt Nam trong năm 2024. Tiếp đó, tôm chân trắng chiếm 36,1% và tôm sú chiếm 12,2%.
Đứng thứ hai là thị trường Mỹ. Theo đó, năm 2024, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường này đạt 756 triệu USD, tăng 11% so với năm trước. Trong 4 quý của năm 2024, xuất khẩu tôm sang Mỹ chỉ giảm trong quý II, tăng trưởng dương trong 3 quý còn lại. Xuất khẩu tôm sang thị trường này có xu hướng tăng tốc trong nửa cuối năm. Năm 2024, trong cơ cấu sản phẩm tôm Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ, tôm chân trắng vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất (84,3%), tiếp theo là tôm sú (9,3%), còn lại là tôm loại khác. 03 công ty xuất khẩu tôm lớn nhất sang Mỹ lần lượt là Công ty CP Thủy sản Sóc Trăng, Công ty Sao Ta và Công ty Thủy sản Sạch.
 |
Vị trí thứ ba thuộc về thị trường Nhật Bản. Năm 2024, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường này đạt 517 triệu USD, tăng 1% so với năm trước. Sau khi sụt giảm trong 2 quý đầu năm 2024, xuất khẩu tôm sang Nhật Bản đã có sự phục hồi trong quý III và IV mặc dù mức tăng trưởng chưa cao. Từ giữa quý III/2024, đồng Yên Nhật phục hồi mạnh dẫn tới sức mua cải thiện. Bên cạnh đó, đối thủ cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường Nhật Bản là Ấn Độ vướng tai tiếng về sử dụng lao động vị thành niên nên tôm Việt Nam được các nhà nhập khẩu Nhật Bản tìm đến nhiều hơn.
EU đứng vị trí thứ 4 trong số 5 thị trường xuất khẩu hàng đầu của Tôm Việt. Năm 2024, xuất khẩu tôm sang EU đạt 484 triệu USD, tăng 15% so với năm trước. Đức, Hà Lan, Bỉ là 3 thị trường nhập khẩu lớn nhất trong khối EU. Năm 2024, xuất khẩu sang 3 thị trường này đều tăng trưởng 2 con số, trong đó Hà Lan ghi nhận tăng trưởng mạnh nhất (+22%). Trong cơ cấu sản phẩm tôm xuất sang EU năm 2024, tôm chân trắng chiếm tỷ trọng lớn nhất 80,6%, tôm sú chiếm 12,2%, còn lại là tôm loại khác. Về danh sách các doanh nghiệp xuất khẩu nhiều tôm nhất sang thị trường EU có thể kể đến như Công ty CP Thủy sản Thông Thuận Cam Ranh, Công ty CP Thủy sản và Thương mại Thuận Phước, Công ty Cổ phần Nha Trang Seafoods - F17, Công ty CP Thủy sản Minh Phú-Hậu Giang…
Vị trí thứ 5 thuộc về thị trường Hàn Quốc. Năm 2024, xuất khẩu tôm sang thị trường này đạt 334 triệu USD, giảm 3% so với năm trước. Xuất khẩu tôm sang Hàn Quốc vẫn đang vướng phải vấn đề hạn ngạch nhập khẩu tôm vào Hàn Quốc, doanh nghiệp đang chịu chi phí không nhỏ để có được hạn ngạch. Số liệu của ITC trong 11 tháng đầu của năm 2024 cho thấy, nhập khẩu tôm của Hàn Quốc đạt 723 triệu USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2023. Việt Nam là nguồn cung tôm lớn nhất cho Hàn Quốc, chiếm thị phần áp đảo 46%. Trung Quốc đứng thứ hai với thị phần chiếm 10%. Cũng trong giai đoạn xem xét này, Hàn Quốc đã đẩy mạnh nhập khẩu tôm từ Peru, Trung Quốc, Canada.
Ngọc Thúy (vasep.com.vn)