Trước những diễn biến của thời tiết và kết quả quan trắc môi trường tại một số tỉnh trong điểm nuôi tôm hùm khu vực Nam Trung Bộ, cho thấy chất lượng môi trường vùng nuôi tôm hùm tiếp tục có biểu hiện ô nhiễm và các yếu tố bất lợi có thể ảnh hưởng đến nuôi tôm hùm, để hạn chế tác động xấu do biến động của thời tiết, thúc đẩy phát triển nuôi tôm hùm một cách bền vững, Tổng cục Thủy sản đã có những chỉ đạo đối với các cơ quan quản lý và người nuôi tôm hùm tại các địa phương thực hiện một số giải pháp cấp bách sau:
Sở Nông nghiệp và PTNT các tỉnh/thành phố hướng dẫn, chỉ đạo thả nuôi tôm hùm theo đúng các quy định của pháp luật, thực hiện việc đăng ký nuôi lồng bè theo Nghị định số 26/2019/NĐ-CP. Tổ chức rà soát, bố trí vị trí nuôi lồng bè đảm bảo mật độ lồng nuôi phù hợp, đúng quy hoạch của địa phương, theo các khuyến cáo tại các bản tin thông báo kết quả quan trắc môi trường của Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III.
Cùng với đó, các địa phương cần tổ chức xây dựng chuỗi liên kết sản phẩm tôm hùm chất lượng, an toàn, truy xuất được nguồn gốc. Nghiên cứu, chuyển đổi từ mô hình nuôi lồng sắt, gỗ truyền thống sang sử dụng vật liệu HDPE có sức chống chịu tốt với biến động môi trường và an toàn với tôm hùm nuôi, qua đó có thể đưa tôm hùm ra nuôi ở vùng nước xa bờ hơn, chất lượng môi trường tốt hơn.
Nâng cao lồng nuôi, đặt lồng nuôi tôm hùm ở giữa cột nước (cách đáy khoảng 2,0 m và cách bề mặt khoảng 2,0 m) nhằm giảm thiểu việc thiếu oxy cục bộ; vệ sinh lồng nuôi thường xuyên để tăng cường trao đổi nước bên trong và bên ngoài lồng nuôi; sử dụng lưới che để giảm ánh sáng trực tiếp vào lồng nuôi. Thường xuyên kiểm tra, theo dõi sức khoẻ tôm nuôi, kiểm tra sự phân tầng nước tại vùng nuôi để kịp thời điều chỉnh lồng nuôi cho phù hợp. Thu gom vỏ tôm lột, vỏ nhuyễn thể từ thức ăn, bao đựng thức ăn, chất thải sinh hoạt từ các lồng nuôi và thức ăn dư thừa sau 2 đến 3 giờ cho tôm ăn trước khi vận chuyển vào đất liền để xử lý theo đúng quy định.
Định kỳ bổ sung vitamin và khoáng vào thức ăn nhằm tăng sức đề kháng cho tôm nuôi. Khuyến cáo người nuôi giảm 70% lượng thức ăn cho tôm hùm trong những ngày thời tiết bất thường để hạn chế dư thừa thức ăn gây ô nhiễm môi trường.
Chủ động phối hợp với cơ quan chức năng, chuyên môn của địa phương tăng cường quan trắc, cảnh báo môi trường; làm tốt công tác phòng ngừa, ngăn chặn có hiệu quả các nguồn gây ô nhiễm môi trường nước ảnh hưởng đến vùng nuôi tôm hùm. Theo dõi chặt chẽ biến động của thời tiết và môi trường nước, khi phát hiện tôm nuôi có dấu hiệu bất thường hoặc bị chết rải rác cần hướng dẫn biện pháp xử lý khắc phục kịp thời. Không di chuyển lồng bè từ vùng nuôi có tôm bệnh sang vùng nuôi chưa xuất hiện bệnh.
Đặc biệt, cần theo dõi tổ chức thanh kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Kết quả quan trắc, cảnh báo môi trường và theo dõi sức khỏe tôm hùm nuôi lồng tại một số tỉnh trong điểm khu vực Nam Trung Bộ giai đoạn 2015-2021 và 3 tháng đầu năm 2022 cho thấy chất lượng môi trường vùng nuôi tôm hùm tiếp tục có biểu hiện ô nhiễm, hàm lượng N-NH4+, COD, mật độ vi khuẩn Vibrio vượt giới hạn cho phép; một số loài tảo có khả năng gây hại cho tôm hùm nuôi đã được phát hiện (Peridinium sp., Noctiluca sp). Từ kết quả quan trắc, cảnh báo môi trường đã thu được, cùng với diễn biến tình hình thời tiết hiện tại các tỉnh Nam Trung Bộ, dự báo từ tháng 3 đến tháng 6 năm 2022, một số yếu tố môi trường biến động như: hàm lượng DO giảm cục bộ, N-NH4+ tăng mạnh, mật độ vi khuẩn vibrio và tảo độc tăng cao, đặc biệt vào thời điểm giao mùa, hiện tượng nắng nóng gay gắt xảy ra (tháng 4-5/2021) là nguyên nhân ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của tôm hùm nuôi.
Văn Thọ