Hiện trạng chất lượng giống tôm
Tỉnh Sóc Trăng đặt mục tiêu nuôi 50.820 ha tôm nước lợ với sản lượng dự kiến 212.000 tấn. Tuy nhiên, tiến độ thả giống năm nay chậm hơn so với năm trước do chất lượng con giống thấp, nhiều con giống bị nhiễm bệnh ngay từ giai đoạn ấu trùng như bệnh mờ đục (TPD) và vi bào tử trùng (EHP), khiến tỷ lệ thành công chỉ đạt khoảng 40-50%.
Một phần nguyên nhân của chất lượng giống tôm kém là do quy trình kiểm soát và sản xuất con giống chưa chặt chẽ. Dù nhiều doanh nghiệp đã nhập giống từ các cơ sở uy tín, nhưng khi kiểm tra vẫn phát hiện nhiều mầm bệnh. Ông Hoàng Thanh Vũ, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta, cho biết: "Con giống được doanh nghiệp nhập về từ những đơn vị được đánh giá có chất lượng tốt nhất nhì cả nước, tuy nhiên khi kiểm tra vẫn nhiễm một số bệnh như: mờ đục trên ấu trùng tôm (TPD), vi bào tử trùng (EHP)... Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ thành công tại các ao nuôi chỉ ở mức từ 40-50%". Tình trạng này khiến chi phí sản xuất tăng cao, giá thành tôm bán ra không đủ bù đắp chi phí, dẫn đến nhiều doanh nghiệp phải sản xuất cầm chừng.
Giải pháp cải thiện chất lượng tôm giống
Để đối phó với tình trạng này, tỉnh Sóc Trăng đã triển khai nhiều biện pháp nhằm nâng cao chất lượng con giống và hiệu quả nuôi trồng. Các hộ nuôi và doanh nghiệp được khuyến cáo thực hiện thả giống rải vụ, cuốn chiếu, và ương dưỡng con giống trước khi thả nuôi để theo dõi tình trạng sức khỏe và kiểm soát bệnh tật. Chi cục Thủy sản tỉnh Sóc Trăng cũng tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất và cung ứng tôm giống, đảm bảo con giống đạt tiêu chuẩn chất lượng trước khi đưa ra thị trường.
Một trong những biện pháp quan trọng khác là xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ, giúp giảm chi phí đầu vào cho người nuôi. Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta, một trong những doanh nghiệp lớn trong ngành tôm, đã xây dựng chuỗi liên kết để mua thức ăn cho tôm với giá thấp, giúp giảm chi phí sản xuất và tăng lợi nhuận. Để hạn chế rủi ro dịch bệnh trên tôm nuôi, Sao Ta thực hiện chuyển đổi phương pháp thả nuôi tôm, bằng cách thả mật độ cao, rút ngắn thời gian nuôi, thu tôm kích cỡ nhỏ (khoảng 100 con/kg) thay vì cỡ lớn như trước đây. Thời gian qua, phương pháp này đã phát huy hiệu quả cho doanh nghiệp và hộ nuôi ở thị xã Vĩnh Châu. Trong khi đó, những hộ nuôi nhỏ lẻ thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn thức ăn chất lượng với giá phải chăng, chủ yếu mua gối đầu với các đại lý cung cấp, khiến chi phí tăng lên tới 40.000 - 42.000 đồng/kg.
Đầu tư hạ tầng và hỗ trợ kỹ thuật
Trước những khó khăn chung của thị trường xuất khẩu, Ông Trần Văn Lâu, Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Sóc Trăng đã yêu cầu Sở NN&PTNT cần sớm giải quyết các vấn đề liên quan đến con giống, giá vật tư và chi phí sản xuất của con tôm. Ông nhấn mạnh, trong nuôi trồng thủy sản, nguồn nước và con giống là hai yếu tố quyết định thành công. Nếu không đảm bảo, sẽ rất khó để đạt hiệu quả. Vì vậy, Sở NN&PTNT cần có văn bản kiến nghị Bộ NN&PTNT hỗ trợ, đặc biệt là trong việc lựa chọn giống chất lượng và can thiệp với các nhà máy sản xuất con giống, theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng.
Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp cũng cần xây dựng chuỗi liên kết để giúp các hộ nuôi tiếp cận với nguồn vật tư đầu vào có giá cả hợp lý và chất lượng. Mục tiêu là giải quyết vấn đề “Công ty lớn mua được giá thấp, trong khi hộ nuôi phải mua giá cao”, từ đó đảm bảo người dân được hưởng lợi từ quá trình sản xuất.
Ngoài việc cải thiện chất lượng con giống, tỉnh Sóc Trăng cũng đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng thủy lợi phục vụ nuôi trồng thủy sản, đảm bảo cung cấp nước sạch, hạn chế ô nhiễm và bệnh tật cho tôm nuôi. Năm 2024, tỉnh đã triển khai nhiều dự án cải tạo hệ thống thủy lợi, đảm bảo cung cấp đủ nước cho các vùng nuôi tôm trọng điểm như Vĩnh Châu, Mỹ Xuyên, và Ngã Năm.
Đồng thời, tỉnh cũng tập trung vào việc nâng cao năng lực kỹ thuật cho người nuôi tôm. Các lớp tập huấn, hội thảo chia sẻ kinh nghiệm và kỹ thuật nuôi tôm tiên tiến được tổ chức thường xuyên, giúp người nuôi áp dụng các biện pháp kỹ thuật mới nhất vào sản xuất.
Hợp tác quốc tế và chuyển giao công nghệ
Trong bối cảnh khó khăn, việc hợp tác quốc tế và chuyển giao công nghệ cũng được đẩy mạnh. Tỉnh Sóc Trăng đã ký kết nhiều biên bản ghi nhớ và hợp đồng hợp tác với các doanh nghiệp và tổ chức quốc tế, nhằm chuyển giao công nghệ sản xuất tôm giống, nuôi tôm tiên tiến, cải thiện chất lượng con giống và quy trình sản xuất.
Các dự án hợp tác với các viện nghiên cứu và trường đại học nước ngoài cũng được triển khai, nhằm nghiên cứu và phát triển các giống tôm mới có khả năng kháng bệnh cao, thích nghi tốt với điều kiện môi trường ở Sóc Trăng. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng con giống mà còn nâng cao năng suất và hiệu quả sản xuất
Chất lượng con giống tôm ở Sóc Trăng năm 2024 đang đặt ra nhiều thách thức nhưng cũng mở ra cơ hội để cải thiện và nâng cao hiệu quả sản xuất. Việc kiểm soát chất lượng giống tôm, áp dụng mô hình nuôi mới, xây dựng chuỗi liên kết và tìm kiếm thị trường mới là những giải pháp thiết thực để ngành tôm Sóc Trăng tiếp tục phát triển bền vững trong tương lai. Với sự nỗ lực của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người nuôi, ngành tôm Sóc Trăng hoàn toàn có thể vượt qua giai đoạn khó khăn và đạt được những thành tựu mới trong thời gian tới.
Hải Đăng