Với mục tiêu chung của Kế hoạch là tổ chức phòng bệnh, khống chế và kiểm soát có hiệu quả một số dịch bệnh nguy hiểm trên thủy sản nuôi và xây dựng thành công các vùng, cơ sở sản xuất thủy sản an toàn dịch bệnh để phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Cụ thể là phòng, chống một số dịch bệnh nguy hiểm trên tôm nuôi nước lợ như bệnh đốm trắng, hoại tử gan tụy cấp tính, hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan biểu mô, vi bào tử trùng, bệnh mới nổi trên tôm có nguy cơ xâm nhiễm vào trong nước: hội chứng Taura, đầu vàng, bệnh do DIV1, hoại tử gan tụy, teo gan tụy, hoại tử cơ; ngao/nghêu, tu hài, hàu: bệnh do Perkinsus; cá song/mú, vược/chẽm, giò/bớp: bệnh hoại tử thần kinh; cá chép, trắm, trôi, mè: bệnh xuất huyết mùa xuân ở cá chép, bệnh do Koi Herpes virus, bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn Streptococcus; cá rô phi, cá điêu hồng: bệnh do TilV và bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn Streptococcus; một số tác nhân gây bệnh nguy hiểm khác, bệnh mới nổi theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và theo cảnh báo của Tổ chức Thú y Thế giới (OIE), Hội đồng quản lý mạng lưới các Trung tâm Nuôi trồng thủy sản khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (NACA).
Chủ động phòng, chống, khống chế các bệnh nguy hiểm, bảo đảm diện tích bị bệnh thấp hơn 10% tổng diện tích nuôi đối với tôm nuôi nước lợ và thấp hơn 5% tổng diện tích nuôi đối với ngao/nghêu, tu hài, hàu. Đồng thời, ngăn chặn có hiệu quả một số tác nhân gây bệnh nguy hiểm, nguy cơ xâm nhiễm vào Việt Nam các bệnh mới nổi và giám sát phát hiện và khống chế kịp một số bệnh nguy hiểm trên đối tượng thủy sản nuôi khác, không để mầm bệnh lây lan rộng trên địa bàn,..
Theo đó, Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã đưa ra các nội dung và giải pháp chủ yếu thực hiện công tác phòng, chống dịch bệnh thủy sản, gồm:
Phòng bệnh và khống chế có hiệu quả một số dịch bệnh nguy hiểm đang lưu hành: tập trung huy động các nguồn lực để chủ động phòng bệnh, giám sát, phát hiện kịp thời, ngăn chặn và khống chế có hiệu quả các bệnh nguy hiểm trên thủy sản được ưu tiên kiểm soát của Kế hoạch này; áp dụng các quy trình kỹ thuật phòng, chống dịch bệnh; giám sát chủ động và bị động tại các vùng nuôi và cơ sở nuôi trồng thủy sản; kiểm dịch, kiểm soát động vật, sản phẩm động vật thủy sản; kiểm soát, ngăn chặn, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển, buôn bán bất hợp pháp động vật thủy sản và sản phẩm động vật thủy sản lưu hành trong nước và từ nước ngoài vào Tỉnh.
Xây dựng vùng, cơ sở sản xuất thủy sản an toàn dịch bệnh để phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu: tổ chức phổ biến, tập huấn, hướng dẫn cho các địa phương, doanh nghiệp các quy định về vùng, cơ sở an toàn dịch bệnh của OIE và của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; tổ chức giám sát chủ động, xây dựng cơ sở an toàn dịch bệnh với các bệnh nguy hiểm, bệnh mới nổi trên tôm nuôi và một số bệnh theo yêu cầu của thị trường xuất khẩu; ghi chép, lưu trữ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu của tỉnh và doanh nghiệp về dịch bệnh, giám sát dịch bệnh, các tài liệu liên quan để được công nhận an toàn dịch bệnh.
Tăng cường năng lực chẩn đoán, xét nghiệm bệnh thủy sản: xây dựng kế hoạch đào tạo, chuẩn hóa trình độ cán bộ xét nghiệm bệnh thủy sản bảo đảm đáp ứng tiêu chuẩn của Việt Nam và yêu cầu của quốc tế; rà soát, cập nhật mới các quy trình xét nghiệm bệnh nguy hiểm, bệnh mới nổi trên động vật thủy sản theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Tăng cường năng lực quan trắc, cảnh báo môi trường trong nuôi trồng thủy sản: xây dựng cơ sở dữ liệu của tỉnh về quan trắc, cảnh báo môi trường; tăng cường công tác quan trắc, cảnh báo môi trường vùng nuôi trồng thủy sản theo quy định, đặc biệt tại các vùng nuôi tập trung đối tượng nuôi chủ lực, có giá trị kinh tế,...; rà soát, đánh giá hiện trạng, bổ sung các điểm quan trắc môi trường; ưu tiên hệ thống quan trắc tự động tại các vùng nuôi thủy sản tập trung, vùng nuôi biển, vùng nuôi lồng trên sông lớn,..
Nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ thông tin: nghiên cứu đặc điểm dịch tễ một số bệnh nguy hiểm, bệnh mới nổi trên động vật thủy sản và đề xuất các biện pháp phòng, chống dịch bệnh; nghiên cứu, ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong công tác phòng, chống dịch bệnh thủy sản, bao gồm: báo cáo, chia sẻ, phân tích số liệu dịch bệnh, dự báo, cảnh báo dịch bệnh, lập bản đồ dịch tễ.
Thông tin, tuyên truyền phổ biến kiến thức: xây dựng chiến lược truyền thông về các nguy cơ dịch bệnh phù hợp với từng đối tượng thủy sản nuôi; đa dạng hóa các hình thức thông tin, tuyên truyền để nâng cao nhận thức của cộng đồng về quản lý và bảo vệ môi trường vùng nuôi trồng thủy sản, tính chất nguy hiểm của dịch bệnh thủy sản, các biện pháp phòng, chống dịch bệnh nguy hiểm trên thủy sản, xây dựng cơ sở, chuỗi sản xuất thủy sản an toàn dịch bệnh.
Để thực hiện tốt các nội dung trên, Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa đề nghị Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố, các Sở, ban, ngành tổ chức thực hiện các nội dung sau:
Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn: xây dựng kế hoạch, chủ động tổ chức giám sát dịch bệnh thủy sản để cảnh báo sớm cho người nuôi, đặc biệt một số bệnh nguy hiểm, bệnh mới nổi trên động vật thủy sản; ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong công tác phòng, chống dịch bệnh thủy sản; điều tra, xác định nguyên nhân dịch bệnh xảy ra và giám sát chủ động, xây dựng cơ sở an toàn dịch bệnh với các bệnh nguy hiểm, bệnh mới nổi trên tôm nuôi và lựa chọn một số doanh nghiệp sản xuất thủy sản có nhu cầu xuất khẩu, các cơ sở sản xuất giống thủy sản trên địa bàn để hỗ trợ giám sát dịch bệnh,..
Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố: xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch bệnh động vật thủy sản của huyện, thị xã, thành phố và có phương án, chuẩn bị sẵn sàng và đầy đủ lực lượng, vật tư, phương tiện, quỹ đất để chống dịch và tiêu hủy động vật thủy sản mắc bệnh theo quy định khi có dịch; rà soát các cơ sở thu gom, sơ chế, chế biến, kinh doanh động vật thủy sản trên địa bàn và xây dựng các chuỗi cơ sở, các vùng, chuỗi sản xuất các sản phẩm thủy sản an toàn dịch bệnh; xây dựng các cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển vùng, cơ sở an toàn dịch bệnh trên địa bàn và thanh tra, kiểm tra việc thực hiện công tác phòng, chống dịch bệnh động vật thủy sản trên địa bàn, xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm.
Các hội, hiệp hội doanh nghiệp, người nuôi trồng thủy sản: các hội, hiệp hội chủ động phối hợp với các đơn vị chuyên môn của Trung ương và địa phương để phổ biến, hướng dẫn, đôn đốc các tổ chức, cá nhân là thành viên của hội, hiệp hội tích cực tham gia thực hiện Kế hoạch này. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp, người nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là các cơ sở sản xuất giống thủy sản, cơ sở có chuỗi sản xuất thủy sản để xuất khẩu: chủ động xây dựng kế hoạch và tổ chức giám sát lưu hành tác nhân gây bệnh thủy sản trong cơ sở của mình theo hướng dẫn của cơ quan quản lý chuyên ngành thú y; tổ chức giám sát, lấy mẫu, xét nghiệm để xác định tác nhân gây bệnh đối với tất cả các trường hợp thủy sản chết bất thường, thủy sản có dấu hiệu mắc bệnh tại cơ sở nuôi.
Ngoài ra, giao các Sở, Ban, ngành liên quan,.. có trách nhiệm thực hiện các nội dung được phân công trong Kế hoạch để hoàn thành các mục tiêu phòng, chống một số dịch bệnh nguy hiểm trên thủy sản nuôi giai đoạn 2021-2030.
Thanh Thủy