Nhà khoa học Celeste Jacq của Nofima cho biết: “Với sự thay đổi khí hậu và các đợt nắng nóng thường xuyên hơn trên đại dương, tôi nghĩ đây là thông tin hữu ích cho các công ty lai tạo giống”.
Các đặc điểm của cả cá hồi và rận biển có thể xác định liệu rận biển có bám vào và ăn thịt cá hồi hay không. Thực tế là khả năng chống lại rận biển được di truyền ở cá hồi, nhưng dự án FutureFish hiện đang tìm cách tăng cường sức mạnh của cá hồi và cá lumpfish trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Sự phát triển và hoạt động của rận biển phụ thuộc vào nhiệt độ
Các thử nghiệm đầu tiên trong dự án được tiến hành vào mùa đông năm 2017, khi 50 họ cá hồi từ Mowi được phân bổ trên các bể khác nhau tại Trạm Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản ở Tromsø. Khi bắt đầu thử nghiệm, cá hồi nặng 100 gram và được nuôi trong nước biển 5, 10 và 17°C. Một vài tuần sau khi thử nghiệm, các nhà nghiên cứu đã thêm những con rận biển non vào bể và đánh giá ảnh hưởng đến cá hồi. Họ đếm số lượng rận biển, lấy mẫu chất nhầy và da và đo kích thước của con cá. Họ đã phân tích ADN cho 45.000 dấu hiệu di truyền và kiểm tra mối quan hệ giữa lượng rận biển và sự phát triển của cá hồi ở các nhiệt độ khác nhau.
Phân tích di truyền cho thấy rằng sự phát triển và số lượng rận biển đều không phải là những đặc điểm đơn lẻ, mà thay đổi theo nhiệt độ nước. Chỉ có mối tương quan di truyền từ yếu đến trung bình giữa sự tăng trưởng của cá hồi trong nước biển ở 5°C và 17°C.
Jacq cho biết: “Tin tốt là có thể lai tạo giống cá hồi giảm độ nhạy cảm với nhiệt độ để đảm bảo cá hồi tăng trưởng và chống lại rận biển ngay cả trong điều kiện nhiệt độ dao động”.
Dự án đã có một số kết quả thú vị cho thấy tại sao các đặc điểm khác nhau của cá hồi có liên quan đến khả năng chống rận biển ở cả nhiệt độ cao và thấp.
Mùi của cá hồi và sự xâm nhập của rận biển có mối liên quan
Các nhà khoa học John-Erik Haugen và Gareth Difford của Nofima đã kết hợp kiến thức của họ về các hợp chất tạo mùi thơm và di truyền học và tìm thấy một số hợp chất hữu cơ dễ bay hơi trong niêm mạc trên da cá hồi dường như thu hút rận biển.
Difford cho biết: “Chúng tôi cũng phát hiện ra rằng các họ cá hồi có khả năng chống lại rận biển tạo ra ít hợp chất này hơn và ngược lại”.
Các nhà khoa học hiện có kế hoạch nghiên cứu thêm điều này bằng cách sử dụng các biến thể không phụ thuộc vào loài để cải thiện sức đề kháng của rận biển, trong một dự án mới do Quỹ Nghiên cứu Hải sản Na Uy tài trợ.
Các nhà nghiên cứu sức khỏe cá cũng tìm thấy sự khác biệt về cấu trúc trong da của cá hồi. Lớp ngoài cùng của da, biểu bì, mỏng hơn ở cá được nuôi ở 17°C và có các tế bào nhầy nhỏ hơn rõ rệt. Kết quả tổng hợp có thể chỉ ra rằng lớp ngoài cùng của da cá yếu đi theo thời gian khi cá sống ở vùng nước ấm hơn. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy sự khác biệt hóa học trong chất nhầy giữa cá từ bể nhiệt độ cao và thấp. Các đặc tính của niêm mạc này ảnh hưởng đến sức khỏe cá như thế nào sẽ được nghiên cứu thêm.
Nuôi cá lumpfish để diệt rận biển
Cuối cùng, các nhà khoa học đã sử dụng thông tin bộ gien để kiểm tra tính di truyền của khả năng ăn rận biển ở cá lumpfish. Hệ số di truyền cho đặc điểm này thấp, nhưng có sự khác biệt đáng kể giữa các họ cá hồi. Điều này có nghĩa là có thể sử dụng chọn lọc di truyền để tăng khả năng ăn thịt rận biển thông qua các chương trình nhân giống, từ đó làm giảm sự phụ thuộc vào cá làm sạch đánh bắt tự nhiên và các chất làm sạch hóa học.
HNN (Theo Thefishsite)