Theo đó, để chuẩn bị chu đáo đầy đủ nội dung, kế hoạch tiếp đón Đoàn thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban Châu Âu (dự kiến từ 21-31/3/2025), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trân trọng đề nghị Ban Thường vụ, Đồng chí Bí thư tỉnh, thành ủy và Đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển tập trung chỉ đạo triển khai một số nội dung sau:
Về quản lý tàu cá:
Kiểm kê, lập danh sách tàu cá không đủ điều kiện hoạt động như chưa đăng ký, chưa được cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá, chưa được cấp giấy phép khai thác và chưa lắp thiết bị VMS và giao tổ chức, cá nhân cụ thể thuộc cơ quan chức năng giám sát, quản lý vị trí tàu cá neo đậu, không lưu giữ ngư cụ, trang thiết bị khai thác thủy sản trên tàu cá; chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra, kiểm soát đảm bảo không cho xuất bến để tham gia hoạt động. Rà soát, yêu cầu tất cả tàu cá tham gia hoạt động phải kẻ vẽ số đăng ký tàu cá và đánh dấu tàu cá theo quy định.
Khẩn trương thực hiện đăng ký đối với các tàu cá đủ điều kiện, cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá, cấp giấy phép khai thác, lắp đặt thiết bị VMS theo quy định và cập nhật, đối khớp đầy đủ thông tin tàu cá trên Cơ sở dữ liệu Nghề cá Quốc gia (Vnfishbase) và Hệ thống giám sát tàu cá (VMS) đảm bảo kịp thời, đồng bộ, chính xác và thống nhất. Đối với các tỉnh, thành phố: Ninh Bình, Quảng Bình, Đà Nẵng, Bình Thuận, Bến Tre, Kiên Giang thực hiện công bố hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản vùng ven bờ, vùng lộng giai đoạn 2024-2029 theo quy định của Luật Thủy sản.
Về giám sát hoạt động của tàu cá:
Hàng tuần lập và đăng tải danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU lên cơ sở dữ liệu trên hệ thống giám sát tàu cá (VMS) để các cơ quan thực thi pháp luật biết, kiểm tra, xử lý theo quy định của pháp luật. Đảm bảo 100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên hoạt động trên biển phải được duy trì kết nối với hệ thống VMS; rà soát thông tin về chủ tàu, vị trí, tình trạng hoạt động…của từng tàu cá của địa phương trên hệ thống VMS đảm bảo thông tin chính xác, không để tình trạng tàu cá đã mất tín hiệu nhiều ngày trên biển nhưng không biết tàu cá đang ở đâu, ai quản lý.
Tổ chức trực ca 24/7 hệ thống VMS để theo dõi, giám sát, phát hiện và thông báo kịp thời đến các cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo quy định đối với các tàu cá vi phạm quy định về VMS (vượt ranh giới, mất kết nối trên biển trên 06 giờ không báo cáo vị trí, mất kết nối trên biển 10 ngày mà không về bờ).
Giao Bộ đội biên phòng, Tổ chức Quản lý cảng cá kiểm tra, kiểm soát đảm bảo 100% tàu cá xuất bến tham gia hoạt động trên các vùng biển phải đảm bảo tuân thủ các điều kiện theo quy định, đặc biệt quy định về hệ thống VMS.
Lập danh sách tàu cá cập cảng và đối chiếu với danh sách tàu cá đăng ký tại địa phương để xác định và xử lý các tàu cá không vào cảng chỉ định bốc dỡ sản phẩm theo quy định; lập danh sách các tàu dịch vụ hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản cập cảng và danh sách các tàu đánh bắt nguồn lợi thủy sản đã chuyển tải, bán sản phẩm trên biển cho các tàu dịch vụ hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản để rà soát, kiểm tra và xử lý nếu phát hiện vi phạm.
Thực hiện kiểm tra, giám sát tàu cá ra, vào cảng, nhật ký khai thác, nhật ký chuyển tải, dữ liệu VMS, dữ liệu giám sát sản lượng bốc dỡ qua cảng và lưu trữ hồ sơ đúng quy định, đặc biệt đối với trường hợp tàu cá vi phạm quy định phải được xử lý triệt để theo quy định.
Đặc biệt, tỉnh Khánh Hòa cần xử lý dứt điểm trường hợp tàu cá HAVUCO 2 theo khuyến nghị của EC tại đợt Báo cáo khắc phục khuyến nghị vào tháng 12/2024.
Về truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác:
Chỉ đạo các cảng cá đã công bố mở cảng và đang hoạt động theo quy định nhập dữ liệu hàng ngày trên Googlesheet do Cục Thủy sản quản lý và tiếp tục triển khai Hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) đối với 100% tàu cá ra, vào cảng, giám sát sản lượng làm cơ sở để truy xuất nguồn gốc, cấp giấy xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác (giấy SC) và giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác (giấy CC) theo quy định.
Đồng thời, rà soát, đối khớp hồ sơ truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác từ khâu tàu cá khai báo ra, vào cảng bốc dỡ sản phẩm, giám sát sản lượng bốc dỡ tại cảng, giấy biên nhận bốc dỡ qua cảng, giấy SC, giấy CC và hồ sơ sản xuất tại doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu sản phẩm sang thị trường EC đảm bảo thống nhất, đúng quy định, đặc biệt đối với lô hàng cá kiếm, cá ngừ đại dương, bạch tuộc, mực nang và mực ống.
Về thực thi pháp luật:
Cần xử lý dứt điểm sai phạm đối với lô hàng cá kiếm của Công ty TNHH T&H Nha Trang và Công ty TNHH Thịnh Hưng tại cảng cá (cấp giấy SC), doanh nghiệp (hồ sơ sản xuất, giấy SC, giấy CC) và Chi cục thủy sản (cấp giấy CC) các tỉnh Khánh Hòa, Bình Định, Bà Rịa - Vũng Tàu và các địa phương khác có liên quan;
Xử lý dứt điểm và tổng hợp hồ sơ xử phạt tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, đặc biệt tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài từ tháng 10/2023 đến nay đã được xác minh thông tin; củng cố hồ sơ để xử lý dứt điểm các trường hợp tàu cá tháo, gửi thiết bị VMS sang tàu cá khác đã phát hiện tại địa phương. Thực hiện xác minh thông tin, củng cố hồ sơ, xử lý vi phạm và báo cáo kịp thời tất cả các trường hợp tàu cá có chiều dài từ 24m trở lên vi phạm quy định về VMS do Cục Thủy sản phát hiện, thông báo và báo cáo kết quả thực hiện kịp thời, đúng quy định.
Bên cạnh đó cần chuẩn bị tốt nội dung để làm việc với Đoàn kiểm tra liên ngành về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản do Bộ Tư pháp chủ trì theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại Thông báo số 30/TB-VPCP ngày 25/01/2025 Kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại Hội nghị lần thứ XII Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Ánh Nguyệt