Theo đó, xuất khẩu cá ngừ chế biến và đóng hộp trên toàn thế giới trong tháng 1–tháng 6 năm 2024 chỉ tăng nhẹ ở mức 748.542 tấn (+1,21%) trị giá 4,32 tỷ USD. Tuy nhiên, đối với thăn cá ngừ đông lạnh đã nấu chín, Ecuador, Trung Quốc và Philippines ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể trong xuất khẩu sang Châu Âu và Châu Á (Thái Lan).
Châu Mỹ
Tính đến cuối tháng 6 năm 2024, lượng cá ngừ đóng hộp nhập khẩu vào Mỹ giảm 3,57% so với cùng kỳ năm trước. Về mặt tích cực, lượng nhập khẩu vào Canada tăng 14,47% lên 17.450 tấn (chủ yếu được cung cấp bởi Thái Lan, Việt Nam, Ý và Philippines). Tại Mỹ Latinh, lượng cá ngừ đóng hộp nhập khẩu cao hơn ở Chile (14.526 tấn), Argentina (9.378 tấn) và Mexico (8.759 tấn) nhưng giảm ở Peru so với cùng kỳ năm trước.
Liên minh Châu Âu
Nhu cầu về cá ngừ chế biến và đóng hộp tại các thị trường Liên minh Châu Âu không mấy khả quan trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2024. Lượng nhập khẩu theo mã HS 160414 ở mức thấp nhất trong ba năm về khối lượng và giá trị là 351.488 tấn và 582,28 triệu USD; trong tổng số này, 30% bao gồm thăn cá ngừ đông lạnh đã nấu chín được các nhà đóng hộp cá ngừ châu Âu mua để chế biến các sản phẩm ăn liền có giá trị cao hơn. Các nhà nhập khẩu hàng đầu là các nhà sản xuất cá ngừ chế biến ở Tây Ban Nha, Ý, Pháp, Bồ Đào Nha và các công ty thương mại lớn ở Đức và Vương quốc Hà Lan. Các quốc gia ở Châu Á - Thái Bình Dương, Châu Phi và Châu Mỹ Latinh đã cung cấp hơn 230.000 tấn cá ngừ chế biến và sơ chế cho Liên minh Châu Âu, bao gồm 100.978 tấn thăn cá ngừ nấu chín trong giai đoạn này. Các nhà cung cấp hàng đầu là Trung Quốc, Ecuador, Indonesia, Papua New Guinea, Quần đảo Solomon và Philippines.
Về xuất khẩu cá ngừ đóng hộp và chế biến từ Liên minh Châu Âu, đã có mức tăng 5,55% ở mức 133.212 tấn (943,36 triệu USD) trong tháng 1–tháng 6 năm 2024 so với cùng kỳ năm trước. Các nhà xuất khẩu chính là Tây Ban Nha, Vương quốc Hà Lan, Ý và Bồ Đào Nha.
Các nước châu Âu khác
Vương quốc Anh và Bắc Ireland chứng kiến lượng nhập khẩu tăng nhẹ trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2024, đạt 44.363 tấn (+2,41%) với các nhà cung cấp hàng đầu là Ecuador, Mauritius, Philippines và Ghana. Lượng nhập khẩu cũng tăng từ Thái Lan và Maldives vượt quá 2.000 tấn từ cả hai nguồn. Lượng nhập khẩu tại Ukraine, Na Uy và Thụy Sĩ tăng trong giai đoạn đánh giá.
NENA (Cận Đông và Bắc Phi)
Nhập khẩu cá ngừ đóng hộp cao hơn đáng kể ở khu vực NENA trong nửa đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm trước. Thái Lan đã xuất khẩu 99.063 tấn cá ngừ đóng hộp sang 15 quốc gia trong khu vực này, tăng 35,61% về khối lượng cung ứng so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp từ Indonesia sang Cận Đông cũng tăng trong giai đoạn báo cáo.
Châu Á - Thái Bình Dương
Tại Châu Á, nhập khẩu thăn cá đông lạnh đã nấu chín vào Thái Lan trong giai đoạn đánh giá đạt 34.000 tấn (tăng 26% so với cùng kỳ năm trước), nhưng giảm ở Việt Nam và Philippines do nhu cầu về sản phẩm cuối cùng ở các thị trường xuất khẩu yếu hơn. Xuất khẩu cá ngừ chế biến và đóng hộp (HS 160414) của Thái Lan tăng 20,66% trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2024 so với cùng kỳ năm trước, liên quan đến việc tăng doanh số bán cho các thị trường NENA. Các điểm đến xuất khẩu chính là Bắc Mỹ (Mỹ và Canada) và Cận Đông: Libya (+37%); Israel (+108%); Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (+31%); và Ai Cập (+93%). Xuất khẩu sang các thị trường có giá trị cao như Úc, New Zealand và Thụy Sĩ cũng tăng. Nhập khẩu cá ngừ chế biến sẵn, bao gồm các sản phẩm có giá trị gia tăng, đã tăng tại các thị trường Đông Nam Á là Malaysia và Singapore trong tháng 1 - tháng 6 năm 2024, mặc dù giá cao hơn 20-30% so với cá ngừ ngâm nước muối thông thường. Ngược lại, lượng nhập khẩu giảm 13,3% ở mức 20.117 tấn tại Nhật Bản nhưng tăng ở Úc (+16,6%) và New Zealand (+30%).
 |
Giá cả
Giá giao hàng cá ngừ vằn đông lạnh nguyên con từ Tây và Trung Thái Bình Dương (WCP) sang Thái Lan dao động trong khoảng từ 1.300 đến 1.450 USD/tấn trong tháng 9-tháng 10 năm 2024, đạt 1.500 USD vào đầu tháng 11 năm 2024. Tại Đông Thái Bình Dương (Ecuador), giá cá ngừ vằn tiếp tục tăng lên 1.500 USD/tấn, mức CFR Manta, trong khi giá cá ngừ vây vàng ổn định ở mức 2.200 USD/tấn. Tại thị trường châu Âu, giá cá ngừ vằn và cá ngừ vây vàng đều giảm xuống còn 1.475 euro và 2.500 euro, mức CFR Tây Ban Nha do nhu cầu giảm. Giá thăn cá ngừ vằn nấu chín, làm sạch một lần cũng giảm xuống mức 5.375 USD/tấn, DDP Tây Ban Nha.
Dự báo
Sản lượng đánh bắt cá ngừ ở Tây và Trung Thái Bình Dương giảm trong quý 3 năm 2024, khiến giá xuất khẩu tăng 3–4%. Tuy nhiên, nhu cầu về nguyên liệu thô ở cấp độ đóng hộp vẫn mạnh trong các tháng 1–9 năm 2024, xu hướng này tiếp tục kéo dài cho đến tháng 12. Nhu cầu về thăn cá ngừ đông lạnh nấu chín từ Thái Lan và các nhà đóng gói cá ngừ Đông Nam Á khác sẽ tiếp tục tăng, trong khi sản lượng cá ngừ đóng hộp chậm lại. Tại châu Âu, sản lượng cá ngừ chế biến chậm lại trong nửa cuối tháng 12, trước lễ Giáng sinh và Năm mới.
Trong khi đó, xu hướng nhập khẩu các sản phẩm cuối cùng là tích cực ở Cận Đông, Đông Nam Á và Thái Bình Dương có lợi cho các nhà đóng gói cá ngừ Đông Nam Á và cả ở Bắc Mỹ. Nhu cầu toàn cầu đối với cá ngừ không đóng hộp sẽ tiếp tục chuyển sang thăn và phi lê đông lạnh, trong khi nhu cầu đối với cá ngừ sashimi tươi và có giá trị cao sẽ đạt đỉnh do các lễ hội và lễ kỷ niệm ở Nhật Bản và các quốc gia khác. Trong khi đó, các thương nhân Nhật Bản có khả năng sẽ theo đuổi xuất khẩu cá ngừ vây xanh có giá cao sang Trung Quốc và các thị trường khác ở Đông Nam Á trong mùa tiêu thụ cao vào tháng 12 năm 2024 đến tháng 1-2 năm 2025 (Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán).
Ngọc Thúy (theo FAO)