Theo báo cáo của Verified Market Report, thị phần cá ngừ đông lạnh xét theo khu vực trong năm 2023 cho thấy Châu Á - Thái Bình Dương đứng ở vị trí thứ nhất với 35%, tiếp theo là Bắc Mỹ đóng góp 28%, Châu Âu 20%, Châu Mỹ Latinh 8% và Trung Đông - Châu Phi 9%. Châu Á Thái Bình Dương vẫn là khu vực tăng trưởng nhanh nhất do nhu cầu về hải sản ngày càng tăng.
Xét về thị phần theo chủng loại có thể thấy cá ngừ vây vàng chiếm thị phần lớn nhất ở mức 40%, tiếp theo là Cá ngừ vằn với 30%. Phân khúc có mức tăng trưởng nhanh nhất là Cá ngừ vây xanh Đại Tây Dương. Điều này phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng của người tiêu dùng đối với sản phẩm cá ngừ chất lượng cao cho các thị trường xa xỉ.
Hiện nay, các sản phẩm thủy sản nói chung và cá ngừ đông lạnh nói riêng hầu hết đều được tiêu thụ thông qua kênh bán hàng ngoại tuyến (trực tiếp). Thị phần thương mại ngoại tuyến hiện chiếm khoảng 70%, đứng đầu về thị phần doanh thu. Tuy nhiên, kênh bán hàng trực tuyến đang mở rộng nhanh chóng, và được dự báo sẽ ghi nhận mức tăng trưởng nhanh nhất trong một thập kỷ tới.
Thị trường cá ngừ đông lạnh là một phân khúc quan trọng trong ngành Thủy sản toàn cầu. Động lực phát triển của ngành này đến từ nhu cầu ngày càng tăng đối với các nguồn protein chất lượng cao cũng như ý thức về sức khỏe và nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm sushi - sashimi ngày càng tăng của người tiêu dùng. Cá ngừ có thành phần dinh dưỡng phong phú, bao gồm hàm lượng axit béo omega-3 cao và các protein thiết yếu. Do đó, nhu cầu với sản phẩm cá ngừ đông lạnh ngày càng tăng, đặc biệt ở những khu vực không dễ tiếp cận với mặt hàng cá ngừ tươi.
Cá ngừ đông lạnh là cá ngừ được đánh bắt, chế biến và cấp đông để duy trì độ tươi và giá trị dinh dưỡng. Quá trình đông lạnh giúp ngăn ngừa hiệu quả sự phát triển của vi khuẩn và đảm bảo chất lượng và độ an toàn của cá trong quá trình bảo quản và vận chuyển. Cá ngừ đông lạnh được sử dụng rộng rãi trong thương mại và tiêu dùng, đặc biệt là ở những khu vực mà cá ngừ tươi không thể tiếp cận dễ dàng.
Các loại cá ngừ đông lạnh chính bao gồm cá ngừ albacore đông lạnh, cá ngừ mắt to đông lạnh, cá ngừ vây xanh đông lạnh, cá ngừ vằn đông lạnh và cá ngừ vây vàng đông lạnh. Các sản phẩm cá ngừ đông lạnh được phân phối qua nhiều kênh khác nhau bao gồm các nền tảng trực tuyến, siêu thị, đại siêu thị, cửa hàng tiện lợi, cửa hàng đặc sản và các cửa hàng bán lẻ.
Không chỉ được sử dụng để chế biến thực phẩm trong gia đình, cá ngừ đông lạnh còn được sử dụng rộng rãi trong ngành dịch vụ thực phẩm, đặc biệt là trong các nhà hàng phục vụ sushi, sashimi và các món hải sản cao cấp. Ngoài ra, cá ngừ đông lạnh cũng đang dần bước chân vào ngành công nghiệp thức ăn cho thú cưng với vai trò là nguồn nguyên liệu giàu protein cho các sản phẩm thức ăn cao cấp cho thú cưng. Không chỉ hiện diện trong ngành sản xuất thức ăn cho người và động vật, ngành chăm sóc sức khỏe và làm đẹp cũng đang chứng kiến sự gia tăng trong việc sử dụng các sản phẩm từ cá ngừ. Sự chuyển hướng này phản ánh tính linh hoạt và nhu cầu ngày càng tăng đối với mặt hàng cá ngừ đông lạnh trong nhiều lĩnh vực.
Sự tăng trưởng tích cực của thị trường cá ngừ đông lạnh còn được hỗ trợ từ nhiều yếu tố khoa học – kỹ thuật. Những tiến bộ công nghệ trong kỹ thuật đông lạnh và bảo quản đã nâng cao thời hạn sử dụng của cá ngừ mà không ảnh hưởng đến chất lượng của nó, cho phép phân phối sản phẩm cá ngừ đông lạnh đến các thị trường khó tiếp cận. Quy trình “chuỗi cung ứng”, bao gồm các khâu xử lý tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc để duy trì chất lượng sản phẩm từ khâu đánh bắt đến khâu tiêu thụ cuối cùng đã giúp kéo dài thời gian bảo quản và duy trì chất lượng của cá ngừ đông lạnh. Nó bao gồm các khâu thu hoạch, đông lạnh, đóng gói và vận chuyển. Nhờ vậy có thể đảm bảo nguồn cá ngừ đông lạnh có sẵn cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm cả lĩnh vực dịch vụ thực phẩm, bán lẻ và dịch vụ lưu trú.
 |
Những đổi mới trong chuỗi cung ứng giúp cải thiện hiệu quả khai thác và chế biến cá ngừ, giảm lãng phí, đảm bảo người tiêu dùng tiếp cận được các sản phẩm chất lượng hàng đầu bất kể vị trí địa lý. Hiện nay, các công ty hàng đầu trên thị trường cá ngừ đông lạnh đang tập trung phát triển cá đông lạnh ở nhiệt độ cực thấp (ULT) để nâng cao chất lượng sản phẩm và thời hạn sử dụng. Việc đông lạnh cá ở nhiệt độ cực thấp thường ở mức dưới -60oC (76oF) để bảo quản độ tươi và chất lượng trong thời gian dài. Năm 2023, một số công ty đã giới thiệu các sản phẩm cá ngừ đông lạnh ở nhiệt độ cực thấp, nổi tiếng với khả năng duy trì màu đỏ hồng ngọc tự nhiên của cá, hàm lượng chất béo cao và chất lượng vượt trội phù hợp với thị trường sushi và sashimi cao cấp. Sự tiến bộ về công nghệ này cho phép cá ngừ đông lạnh ở nhiệt độ cực thấp có giá thị trường cao hơn khoảng 150% so với cá đông lạnh thông thường.
Tuy nhiên, hạn chế của quy trình chuỗi cung ứng là tiêu thụ quá nhiều năng lượng trong quá trình đông lạnh, bảo quản và vận chuyển. Để hướng tới phát triển xanh và bền vững, các công ty đang tập trung vào việc giảm mức tiêu thụ năng lượng trong chuỗi cung ứng của sản phẩm cá ngừ đông lạnh.
Sự toàn cầu hóa ngày càng tăng của chuỗi cung ứng thực phẩm cũng góp phần mở rộng thị trường, cho phép cá ngừ đông lạnh thâm nhập vào các khu vực trước đây chưa được khai thác. Hiện nay, khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, đặc biệt là Nhật Bản và Trung Quốc, vẫn là nơi tiêu thụ chủ yếu của sản phẩm cá ngừ đông lạnh, chiếm hơn 60% nhu cầu toàn cầu.
Nhìn chung, thị trường cá ngừ đông lạnh có tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai nhờ nhiều động lực thúc đẩy đa dạng, trong đó có thể kể đến như nhu cầu ngày càng tăng của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và sự bùng nổ của kênh bán hàng trực tuyến. Hiện nay, các chính phủ cũng đang triển khai các sáng kiến thúc đẩy hoạt động đánh bắt cá ngừ bền vững với mục tiêu đảm bảo nguồn cung cá ngừ bền vững cho các thế hệ tương lai, điều này cũng góp phần thúc đẩy thị trường cá ngừ đông lạnh tăng trưởng.
Hương Trà (tổng hợp)