Tỉnh Quảng Ninh sở hữu một vùng ngư trường rộng lớn với hơn 6.100 km² diện tích mặt biển và đường bờ biển dài khoảng 250 km. Trong năm 2023, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản của tỉnh đã đạt 42.292 ha, trong đó diện tích nuôi biển chiếm 10.200 ha. Sản lượng thủy sản toàn tỉnh trong năm là 175.324,6 tấn, với 81.608,5 tấn từ khai thác thủy sản và 93.716,1 tấn từ nuôi trồng.
Giá trị sản xuất thủy sản của Quảng Ninh trong năm 2023 đạt 6.943 tỷ đồng, với giá trị gia tăng đạt 3.929 tỷ đồng, chiếm gần 50% tổng giá trị của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh.
Để thúc đẩy ngành nuôi biển phát triển hơn nữa, Quảng Ninh đang tập trung xây dựng Đề án phát triển nuôi biển bền vững, cùng với việc hoàn thiện các quy chuẩn và tiêu chuẩn kỹ thuật. Tỉnh cũng dự kiến giao các khu vực biển cụ thể cho các tổ chức, cá nhân có khả năng khai thác hiệu quả, đồng thời phát triển nuôi biển gắn kết với các ngành kinh tế như du lịch để khai thác tối đa tiềm năng và giá trị từ biển.
Quy hoạch nuôi trồng thủy sản ngoài vùng lõi vịnh Hạ Long
Tỉnh Quảng Ninh, với sự phối hợp chặt chẽ cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đã đưa ra phương án chi tiết về phát triển nuôi trồng thủy sản ngoài ranh giới vùng lõi của vịnh Hạ Long. Việc triển khai dự án này không chỉ nhằm phát triển kinh tế biển mà còn bảo vệ và phát huy giá trị của di sản thiên nhiên thế giới.
Theo ông Nghiêm Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, việc này nhằm cụ thể hóa mục tiêu phát triển nuôi biển bền vững, đồng thời tạo ra sinh kế ổn định cho người dân địa phương. Phương án không chỉ đảm bảo sự phát triển bền vững mà còn giúp cải thiện chất lượng nước và giữ gìn môi trường trong lành cho vịnh Hạ Long.
Phương án này được triển khai tại hai khu vực chính nằm trong vùng đệm của vịnh Hạ Long, với tổng diện tích lên tới 260 ha. Khu vực 1, chiếm 210 ha, nằm ở phía đông giáp với tuyến luồng Tuần Châu - Cát Bà, phía tây giáp xã Hoàng Tân, phía nam giáp luồng Ba Mom và phía bắc giáp đảo Tuần Châu. Khu vực 2 có diện tích 50 ha, nằm giáp ranh với Hòn Vụng Ba Cửa, Hòn Bồ Hung và Hòn Trà Hương.
Trong các khu vực này, tỉnh Quảng Ninh ưu tiên nuôi các loài nhuyễn thể như tu hài, ngọc trai, và ngao cùng các loài cá biển như cá chim vây vàng, cá vược và cá song. Đây là những loài thủy sản có giá trị kinh tế cao, vừa phù hợp với điều kiện tự nhiên của vùng biển vịnh Hạ Long, vừa đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.
Phát triển nuôi trồng kết hợp du lịch trải nghiệm
Một điểm nổi bật trong phương án của tỉnh Quảng Ninh là việc kết hợp nuôi trồng thủy sản với phát triển du lịch. Theo đó, khu vực nuôi trồng sẽ được chia thành hai phần: khu nuôi thương phẩm và khu nuôi trình diễn cho du khách tham quan. Điều này không chỉ tăng cường giá trị kinh tế từ việc nuôi trồng thủy sản mà còn tạo ra một sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn khách du lịch trong và ngoài nước.
Những hệ thống lồng bè nuôi cá và nhà bè phục vụ cho du lịch sẽ được thiết kế bằng các vật liệu thân thiện với môi trường như HDFE và composite. Điều này giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường biển, đảm bảo sự hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ cảnh quan thiên nhiên. Đồng thời, các khu vực này sẽ được trang bị cơ sở hạ tầng hiện đại, an toàn cho khách du lịch khi tham quan và trải nghiệm cuộc sống ngư dân.
Phương án nuôi biển của tỉnh Quảng Ninh không chỉ dừng lại ở việc tạo ra sản phẩm phục vụ du lịch mà còn nhằm mục tiêu đưa ngành nuôi biển trở thành một ngành kinh tế quan trọng của địa phương. Ông Nghiêm Xuân Cường cho biết: "Tỉnh Quảng Ninh định hướng phát triển nghề nuôi biển theo hướng hiện đại, ứng dụng khoa học và công nghệ tiên tiến. Các giải pháp về bảo quản và chế biến sản phẩm cũng được chú trọng nhằm nâng cao giá trị sản phẩm, đảm bảo chất lượng và đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước lẫn quốc tế."
Phát triển bền vững là yếu tố cốt lõi trong chiến lược của tỉnh Quảng Ninh. Để thực hiện mục tiêu này, tỉnh không chỉ tập trung vào nuôi trồng thủy sản mà còn mở rộng quy hoạch để phát triển các ngành kinh tế liên quan khác như du lịch. Sự kết hợp giữa nuôi trồng thủy sản và du lịch trải nghiệm là một hướng đi mới, nhằm tối đa hóa giá trị kinh tế từ biển, đồng thời quảng bá nét đẹp thiên nhiên của vịnh Hạ Long.
Quảng Ninh cũng đã đề xuất việc giao khu vực biển cho các tổ chức, cá nhân có khả năng đầu tư và khai thác nguồn lợi từ biển một cách hiệu quả. Điều này không chỉ tạo điều kiện cho người dân địa phương có thêm cơ hội phát triển kinh tế mà còn thúc đẩy sự tham gia của các doanh nghiệp trong và ngoài nước vào ngành công nghiệp biển.
Một yếu tố then chốt trong phương án nuôi biển của Quảng Ninh là sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo vệ di sản thiên nhiên thế giới. Vịnh Hạ Long, một trong những di sản thiên nhiên quý giá nhất của Việt Nam, không chỉ cần được bảo vệ về cảnh quan mà còn về chất lượng nước và môi trường sinh thái. Do đó, việc nuôi trồng thủy sản trong vùng đệm cần đảm bảo không gây ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng nước và cảnh quan của vịnh.
Tỉnh Quảng Ninh cam kết rằng mọi hoạt động nuôi trồng đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thu gom và xử lý chất thải, từ chất thải sinh hoạt đến nước thải. Những chất thải này sẽ được xử lý sơ bộ tại chỗ và vận chuyển lên đất liền để tiếp tục xử lý. Điều này nhằm đảm bảo không gây ô nhiễm cho vùng nước xung quanh và duy trì sự trong lành cho vịnh Hạ Long.
Tiềm năng phát triển nuôi biển tại Quảng Ninh
Với hơn 6.100 km2 mặt biển và đường bờ biển dài 250 km, Quảng Ninh có tiềm năng phát triển kinh tế biển rất lớn. Đặc biệt, việc phát triển nuôi biển không chỉ giúp khai thác hiệu quả tài nguyên biển mà còn góp phần vào việc bảo tồn môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Tỉnh Quảng Ninh đang đặt ra những mục tiêu dài hạn cho sự phát triển bền vững của ngành nuôi trồng thủy sản. Trong thời gian tới, tỉnh sẽ ban hành Đề án phát triển bền vững nuôi biển, hoàn thiện các tiêu chuẩn và quy chuẩn về nuôi biển, đồng thời khuyến khích ứng dụng các công nghệ hiện đại vào quy trình sản xuất và bảo quản sản phẩm. Điều này sẽ giúp gia tăng giá trị sản phẩm thủy sản, đảm bảo tính cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Với các đề án phát triển bền vững đang được xây dựng và thực hiện, Quảng Ninh kỳ vọng sẽ đạt tổng sản lượng thủy sản 305.000 tấn vào năm 2030, với diện tích nuôi trồng đạt 50.000 ha.
Phương án nuôi biển ngoài vùng lõi vịnh Hạ Long của tỉnh Quảng Ninh là một bước tiến lớn trong việc phát triển kinh tế biển bền vững. Việc kết hợp giữa nuôi trồng thủy sản và du lịch không chỉ tạo ra giá trị kinh tế cao mà còn giúp bảo tồn cảnh quan thiên nhiên của vịnh Hạ Long. Với những tiềm năng phát triển lớn và sự cam kết về bảo vệ môi trường, Quảng Ninh đang chứng tỏ là một trong những địa phương tiên phong trong việc phát triển kinh tế biển theo hướng bền vững, hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.
Hải Đăng