Một năm đầy thử thách
Vào đầu năm 2020, ngành tôm của Ecuador đã điều chỉnh các quy trình của mình để tuân thủ các yêu cầu nhập khẩu của Trung Quốc, chủ yếu là sao cho mỗi lô tôm xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đều không nhiễm Virus gây hội chứng đốm trắng (WSSV). Tiểu ban Chất lượng và An toàn (SCI) - cơ quan có thẩm quyền của Ecuador - đã thực hiện các xét nghiệm PCR đối với từng lô tôm xuất sang Trung Quốc, chỉ chứng nhận cho các lô không có mầm bệnh xuất khẩu. Yêu cầu này, có hiệu lực vào ngày 9 tháng 12 năm 2019, có nghĩa là một thay đổi lớn đối với ngành xuất khẩu tôm, vì trong một đêm, 60% sản lượng xuất khẩu của ngành tôm phải được kiểm tra. Biện pháp mới này có thể được thực hiện nhờ vào sự liên kết giữa khu vực công và khu vực tư nhân, do đó cho phép Ecuador đáp ứng nhu cầu của thị trường xuất khẩu lớn nhất của mình.
Bên cạnh đó là hậu quả nghiêm trọng mà đại dịch COVID-19 mang lại. Báo cáo chính thức đầu tiên về sự lây lan COVID-19 trong nước ghi nhận vào ngày 29 tháng 2.
Bất kể ngành nuôi trồng thủy sản và tất cả các hoạt động liên quan của nó có được phép duy trì hay không, các hạn chế do chính phủ đưa ra gây khó khăn lớn cho các công ty trong ngành nhằm duy trì mức độ hoạt động trong thời gian đóng cửa bắt buộc.
Các biện pháp dự phòng để đối mặt với khủng hoảng
Ở cấp độ vệ sinh, cơ quan quốc gia đã ban hành một quy định nhằm tăng cường các thủ tục, quy trình và các quy định bổ sung khác để phòng ngừa và kiểm soát các rủi ro liên quan đến sự lây nhiễm COVID-19 trong nghề cá và nuôi trồng thủy sản, dựa trên các khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Các biện pháp này bao gồm kiểm soát về tình trạng sức khỏe của nhân viên, việc sử dụng thiết bị bảo hộ và các quy trình làm sạch và khử trùng. Các quy định này đã được tất cả các công ty trong chuỗi sản xuất tôm áp dụng, đặc biệt là các nhà máy chế biến, nhằm bảo vệ sức khỏe của nhân viên và đảm bảo sức khỏe và an toàn cho sản phẩm và được Ban Giám đốc Chất lượng và An toàn kiểm tra để đảm bảo tuân thủ hiệu quả .
 |
Về hoạt động của các công ty tôm, lịch trình thả nuôi và thu hoạch của trại nuôi tôm và trại giống phải được dời lại để tránh lây nhiễm bệnh. Do những khó khăn đã nêu ở trên, các nhà máy chế biến không có đủ nhân lực để chế biến tôm theo quy trình thường xuyên của ngành, vì vậy các trang trại phải chờ chỉ tiêu để giao sản phẩm cho các nhà chế biến. Trong những ngày quan trọng nhất của đại dịch trong nước, các nhà máy chỉ hoạt động ở mức 20 đến 30% công suất, và một số đóng cửa tạm thời do không có đủ nhân sự cần thiết cho ca làm việc. Điều này cũng làm trì hoãn việc thả giống mới, và do đó nhu cầu về hậu ấu trùng từ các trại giống thực tế đã dừng lại trong vài tuần.
Một cú đánh mới cho ngành tôm của Ecuador
Mặc dù thực tế là vào đầu tháng 7, thành phố Guayaquil cho thấy số trường hợp dương tính của Covid-19 giảm và hoạt động sản xuất dần trở lại, ngành tôm phải đối phó với một cuộc khủng hoảng mới khi Tổng cục Hải quan (GACC) của Trung Quốc đã thông báo về việc đình chỉ đối với ba công ty của Ecuador vì cáo buộc phát hiện dấu vết của COVID-19 trên bề mặt bao bì và thành bên trong thùng hàng.
Đây là một đòn giáng nặng nề đối với xuất khẩu tôm của Ecuador vì thị trường Trung Quốc chiếm 65% tổng kim ngạch xuất khẩu. Việc tạm dừng đã khiến các chuyến hàng của Ecuador đến Trung Quốc bị dừng lại và trong nhiều trường hợp, các container của họ đã bị trả về Ecuador. Việc tích trữ một khối lượng lớn tôm ở thị trường nội địa càng làm cho giá tôm nội địa giảm, đó là lý do tại sao tôm từ Ecuador được đánh giá là rẻ nhất trên thị trường quốc tế.
Chính phủ Ecuador - thông qua Đại sứ quán Ecuador tại Trung Quốc và Bộ Sản xuất, Ngoại thương, Đầu tư và Thủy sản (MPCEIP) - đã khởi xướng các cuộc đối thoại với các nhà chức trách Trung Quốc để dỡ bỏ lệnh đình chỉ. Do mức độ liên quan của cuộc khủng hoảng ngành này đối với nền kinh tế quốc gia, ngay cả tổng thống Ecuador, ông Lenin Moreno, đã điện thoại tới người đồng cấp Trung Quốc để tìm giải pháp kịp thời cho tình trạng này. Sau nhiều lần trao đổi, GACC đã yêu cầu thực hiện kiểm tra tại mỗi cơ sở bị xử phạt để lấy thông tin về các biện pháp an toàn sinh học đang được thực hiện trong các công ty này và chỉ những công ty tuân thủ thỏa đáng các yêu cầu của nó mới được ủy quyền lại xuất khẩu sang Trung Quốc.
Phòng Nuôi trồng Thủy sản Quốc gia (Cámara Nacional de Acuacultura, CNA) cùng với Cơ quan Chất lượng và An toàn (cơ quan y tế quốc gia) hỗ trợ các công ty trong việc thực hiện các hành động nhằm củng cố các quy trình an toàn sinh học hiện tại và đảm bảo rủi ro được kiểm soát, trước cuộc kiểm tra nói trên. Sau khi việc kiểm tra trực tuyến hoàn tất, lệnh đình chỉ tạm thời đã được dỡ bỏ. Tuy nhiên, xuất khẩu sang Trung Quốc đã giảm hai tháng, giảm xuống còn 8.700 tấn trong tháng 7, giảm 70% so với mức trung bình hàng tháng của sáu tháng trước (36.000 tấn).
Sự sụt giảm này buộc các nhà xuất khẩu phải tìm kiếm các thị trường khác bằng cách tăng doanh số bán hàng sang Hoa Kỳ, tiếp theo là các nước thuộc Liên minh Châu Âu. Bất chấp những vấn đề mà cả hai thị trường lớn này phải hứng chịu do hậu quả của đại dịch, tiêu thụ tôm ở Hoa Kỳ và các quốc gia Liên minh châu Âu khác đã có sự khởi sắc và kết quả là lượng tôm mua từ Ecuador đã tăng lên.
Trong quý 4 năm 2020, xuất khẩu dự kiến sẽ cho phép Ecuador kết thúc năm ở mức tăng trưởng 6% so với năm 2019. Để điều này xảy ra, Ecuador kỳ vọng rằng người tiêu dùng Trung Quốc sẽ bắt đầu lấy lại niềm tin vào tôm Ecuador trong những tháng tới, tạo ra các đơn đặt hàng để chuẩn bị cho Tết Nguyên đán sẽ được tổ chức vào tháng Hai năm sau. Ngược lại, tại Hoa Kỳ, Ecuador cũng có các đơn đặt hàng tôm cho mùa lễ Giáng sinh, vì vậy nhu cầu cũng sẽ tăng lên. Đối với thị trường châu Âu, mức mua cao không được kỳ vọng vì dù đã bước vào mùa lễ hội nhưng do là thời gian mùa đông nên không phải là động lực thúc đẩy tiêu thụ tôm ở khu vực này.
Những nỗ lực chung giữa khu vực công và ngành tôm đã duy trì dòng chảy xuất khẩu và cho phép ngành nuôi trồng thủy sản tiếp tục là một trong những trụ cột của sản xuất, tạo thu nhập và thúc đẩy nền kinh tế Ecuador.
HNN (Theo GAA)