Mục tiêu chung của tái cơ cấu ngành thủy sản là phát triển thủy sản bền vững cả về kinh tế, xã hội và môi trường; Xây dựng ngành thủy sản theo hướng hiện đại, nâng cao giá trị gia tăng, có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường. Về nuôi trồng thủy sản, Đề án tái cơ cấu ngành tập trung vào 4 con chủ lực là: tôm, cá tra, rô phi và nhuyễn thể. Về khai thác, Đề án tập trung tăng cường phương tiện, ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật khai thác xa bờ và giảm tổn thất sau thu hoạch. Để Đề án thật sự khả thi, Bộ NN&PTNT đã ban hành nhiều chính sách phục vụ thiết thực cho Đề án.
Sau 2 năm thực hiện tái cơ cấu, những kết quả mà ngành thủy sản đạt được đã thể hiện hướng đi đúng đắn của các nhiệm vụ mà Đề án đã đặt ra. Năm 2014 lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt mốc gần 8 tỷ USD, trong đó, giá trị xuất khẩu tôm đạt gần 4 tỷ USD, cá tra đạt 1,7 tỷ USD, rô phi lần đầu tiên đạt mốc 30 triệu USD, nhuyễn thể đạt gần 70 triệu USD, còn lại là các đối tượng khác.
Tại hội nghị, nhiều địa phương đã đánh giá Đề án Tái cơ cấu ngành thủy sản là định hướng quan trọng để phát triển hiệu quả và bền vững nuôi trồng, khai thác thủy sản của Việt Nam. 36/63 tỉnh/thành phố đã hoàn tất việc xây dựng Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp, trong đó có thủy sản. Nhiều địa phương có những hoạt động cụ thể hóa mục tiêu đề án như duy trì tốc độ tăng trưởng cao của ngành thủy sản, nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh thông qua tăng năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng. Kết quả sản xuất thủy sản giai đoạn 2011 - 2014 của cả nước tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định trong khối nông, lâm, thủy sản. Tổng sản phẩm xã hội đạt trên 5%/năm; giá trị sản xuất thủy sản tăng bình quân 4,7%/năm; tỷ trọng giá trị sản xuất thủy sản từ 21,5% năm 2011 lên 22,7% năm 2014; tốc độ tăng tổng sản lượng thủy sản cao hơn tốc độ tăng diện tích; kim ngạch xuất khẩu thủy sản tăng trung bình gần 8%/năm. Trong nuôi trồng thủy sản, bệnh trên đối tượng nuôi được kiểm soát và xử lý nên không xảy ra trên diện rộng; năng suất trên đơn vị diện tích có xu hướng tăng. Cơ cấu đối tượng nuôi có sự thay đổi. Công tác quản lý chất lượng giống nước lợ tại địa phương đã đưa hoạt động sản xuất và cung ứng giống thủy sản cơ bản đi vào nề nếp. Trong khai thác thủy sản, số lượng tàu cá công suất nhỏ giảm, tàu công suất lớn tham gia khai thác xa bờ tăng theo định hướng quy hoạch đến năm 2020.
 |  |
| Phó Tổng cục trưởng Phạm Anh Tuấn trình bày báo cáo | Bộ trưởng Cao Đức Phát kết luận Hội nghị |
Các Bộ, ngành cũng đã có nhiều chủ trương, chính sách nhằm tập trung quy hoạch vùng nuôi, ứng dụng công nghệ cao và quản lý mặt hàng thủy sản theo chuỗi từ con giống, thức ăn đến chế biến, tiêu thụ. Chủ trì và chủ động đề xuất giải pháp để quản lý giá đầu vào, đầu ra cho thủy sản, đề xuất giải pháp đầu tư hệ thống thủy lợi phục vụ nuôi trồng thủy sản trên cả nước và chủ động trong khai thác, mở rộng thị trường xuất khẩu cho thủy sản Việt Nam.
Tại hội nghị, đại diện các cơ quan, ngành trung ương và các địa phương đã thảo luận làm rõ nhiều vấn đề cần tập trung tháo gỡ trong thời gian tới. Đó là đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật, công nghệ vào nuôi trồng để nâng sản lượng, giảm chi phí, giảm giá thành thủy sản; Ứng dụng hiệu quả công nghệ vào tái cơ cấu ngành thủy sản ở tất cả các mặt như cơ cấu giống, nuôi trồng, khai thác, hậu cần nghề cá và chế biến thủy sản để nâng cao giá trị thủy sản Việt Nam; Kiểm soát tốt giá vật tư chuyên ngành thủy sản không để tăng chi phí đầu vào, kéo giá thành thủy sản Việt Nam lên cao trong điều kiện giá cả thủy sản một số nước trên thế giới đang cạnh tranh gay gắt với thủy sản Việt Nam. Đẩy nhanh tiến độ triển khai các chính sách theo Nghị định 67; Quản lý khai thác thủy sản phải gắn với bảo vệ nguồn lợi thủy sản nhằm đảm bảo được sự bền vững của nguồn lợi thủy sản…
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Cao Đức Phát nhấn mạnh, trong thực hiện đề án, vấn đề nâng cao đời sống cho hàng triệu nông dân, ngư dân trên cả nước là trọng tâm nhất, tái cơ cấu phải lấy hiệu quả sản xuất của phần đông nông dân, ngư dân qua từng mô hình sản xuất, khai thác, đánh bắt làm thước đo thành công của đề án. Để đạt được những mục tiêu của đề án, ngành thủy sản, các cấp, các ngành phải thống nhất nhận thức và hành động, xây dựng chương trình, đề án ở cấp mình cụ thể, đồng bộ sát hợp với tình hình địa phương, đơn vị để tái cơ cấu phải thực sự là giải pháp căn cơ, toàn diện, lâu dài cho sự phát triển của ngành thủy sản trong bối cảnh hội nhập kinh tế thế giới nhiều thách thức và cạnh tranh gay gắt từ nhiều phía, trên nhiều mặt như hiện nay.
Thu Hiền