Sự kiện này đã thu hút sự quan tâm của hơn 150 đại biểu, bao gồm lãnh đạo các cơ quan trung ương, nhà khoa học, diễn giả, các hiệp hội, hợp tác xã, doanh nghiệp và người nuôi tôm từ các tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh và Kiên Giang.
Diễn đàn được tổ chức nhằm đưa ra các chiến lược và giải pháp phát triển ngành nuôi tôm bền vững, giảm thiểu phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu. Mục tiêu chính của diễn đàn bao gồm đánh giá thực trạng và tiềm năng phát triển của ngành nuôi tôm tại vùng ĐBSCL, đề xuất các giải pháp kỹ thuật và quản lý nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và bảo vệ môi trường, xây dựng các chính sách hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức phi chính phủ, và thúc đẩy sự hợp tác giữa các bên liên quan để phát triển ngành nuôi tôm một cách bền vững và hiệu quả.
Thực trạng ngành tôm vùng ĐBSCL
Các đại biểu tham gia đã trình bày và thảo luận nhiều vấn đề quan trọng liên quan đến ngành nuôi tôm tại ĐBSCL. Một trong những vấn đề nổi bật là tác động của biến đổi khí hậu đến ngành nuôi tôm, với các hiện tượng thời tiết cực đoan như ngập lụt và hạn hán ảnh hưởng đến chất lượng nước và môi trường sống của tôm. Các chuyên gia đã đề xuất nhiều giải pháp kỹ thuật và quản lý nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, bao gồm việc ứng dụng công nghệ cao trong nuôi tôm như hệ thống giám sát tự động và các biện pháp kỹ thuật tiên tiến. Các mô hình nuôi tôm kết hợp với các loài thủy sản khác cũng được khuyến khích để giảm thiểu ô nhiễm và tận dụng tối đa nguồn tài nguyên tự nhiên.
Ngành nuôi tôm tại vùng ĐBSCL đã phát triển mạnh mẽ trong những thập kỷ gần đây, trở thành một phần quan trọng trong nền kinh tế địa phương và quốc gia. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng này cũng đặt ra nhiều thách thức lớn, bao gồm ô nhiễm môi trường, dịch bệnh và tác động của biến đổi khí hậu. Ô nhiễm môi trường do việc sử dụng quá nhiều hóa chất và thức ăn nhân tạo đã gây ra ô nhiễm nước và đất, ảnh hưởng xấu đến hệ sinh thái địa phương. Dịch bệnh cũng là một vấn đề nghiêm trọng, vì tôm là loài dễ bị nhiễm bệnh và dịch bệnh có thể lan truyền nhanh chóng, gây thiệt hại lớn cho người nuôi. Biến đổi khí hậu với các hiện tượng thời tiết cực đoan như ngập lụt và hạn hán cũng ảnh hưởng lớn đến ngành nuôi tôm, làm thay đổi môi trường sống của tôm và gây ra nhiều khó khăn trong quản lý và sản xuất.
Ông Châu Công Bằng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Cà Mau, đã chia sẻ rằng mặc dù đã đạt được nhiều kết quả đáng kể, ngành nuôi tôm của Cà Mau và Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế và thách thức. Ông chỉ ra rằng quy hoạch phát triển ngành tôm còn chậm, hạ tầng vùng nuôi chưa đáp ứng được yêu cầu, dịch vụ cung ứng đầu vào không ổn định, cạnh tranh không lành mạnh và khó kiểm soát. Ông nhấn mạnh rằng môi trường ngày càng suy thoái, ô nhiễm và dịch bệnh trên tôm nuôi còn diễn biến phức tạp, chưa có biện pháp ngăn ngừa hiệu quả.
Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, cũng nhấn mạnh sự phát triển vượt bậc của ngành tôm Việt Nam, đồng thời thừa nhận những khó khăn và bất cập trong phát triển nuôi tôm bền vững, giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu. Ông kêu gọi các hợp tác xã, người nuôi tôm tuân thủ các quy trình nuôi, tiêu chuẩn và quy chuẩn chất lượng, đồng thời tăng cường liên kết chuỗi sản xuất từ khâu kế hoạch sản xuất đến khâu đầu tư, kiểm soát và hình thành sản phẩm cuối cùng, nhằm nâng cao tính cạnh tranh của ngành hàng tôm.
Phát triển nuôi tôm bền vững
Trong khuôn khổ diễn đàn, nhiều giải pháp bền vững đã được đề xuất và thảo luận chi tiết. Một trong những giải pháp quan trọng là ứng dụng công nghệ cao trong nuôi tôm, như các hệ thống giám sát tự động và các biện pháp kỹ thuật tiên tiến, giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường hiệu quả sản xuất. Các mô hình nuôi tôm kết hợp với các loài thủy sản khác cũng được khuyến khích, nhằm giảm thiểu ô nhiễm và tận dụng tối đa nguồn tài nguyên tự nhiên. Việc đào tạo và nâng cao nhận thức cho người nuôi cũng là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững. Các khóa đào tạo giúp người nuôi hiểu rõ hơn về các phương pháp nuôi bền vững và cách quản lý dịch bệnh, từ đó giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả sản xuất.
Bà Châu Tuyết Hạnh, đại diện Cục Thủy sản cho biết: “Người nuôi tôm trong năm 2024 cần tăng cường công tác quan trắc, cảnh báo môi trường và giám sát dịch bệnh tại những vùng nuôi tôm trọng điểm để dự báo chính xác và có cảnh báo sớm. Bên cạnh đó, người nuôi tôm phải được hướng dẫn về kỹ thuật, khoa học công nghệ tiên tiến, phù hợp, hiệu quả với từng phương thức nuôi”.
Chính phủ và các tổ chức phi chính phủ đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ cho ngành nuôi tôm tại ĐBSCL. Các chương trình hỗ trợ tài chính, như cung cấp các khoản vay với lãi suất thấp, đã giúp nhiều hộ nuôi tôm có thêm nguồn vốn để đầu tư và mở rộng sản xuất. Bên cạnh đó, các chương trình hỗ trợ kỹ thuật, như tổ chức các khóa đào tạo và hội thảo, cung cấp tài liệu kỹ thuật cho người nuôi, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực và hiệu quả sản xuất của ngành. Để đảm bảo phát triển bền vững, chính phủ cũng đầu tư mạnh vào xây dựng cơ sở hạ tầng, như hệ thống thoát nước, đường giao thông và các cơ sở hạ tầng khác cần thiết cho ngành nuôi tôm. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro do thiên tai và biến đổi khí hậu mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển và tiêu thụ sản phẩm.
 |
Diễn đàn đã thu hút sự chú ý đặc biệt với nhiều báo cáo và tham luận nổi bật từ các chuyên gia thủy sản và diễn giả. Một số chủ đề đáng chú ý bao gồm hiện trạng và định hướng phát triển bền vững nghề nuôi tôm nước lợ tại Việt Nam, hiện trạng và giải pháp phát triển nuôi tôm nước lợ tại tỉnh Cà Mau, nguyên lý và nuôi tôm công nghệ cao, thân thiện với môi trường, giảm phát thải carbon, thích ứng với biến đổi khí hậu, an toàn thực phẩm và bền vững, ứng dụng chế phẩm sinh học vào phát triển nuôi tôm nước lợ hiệu quả và bền vững, an toàn, giảm phát thải, ứng dụng công nghệ Grofarm trong nuôi tôm nước lợ góp phần giảm phát thải, ứng phó biến đổi khí hậu, ứng dụng công nghệ điện hóa siêu âm tích hợp vi bọt khí điện tử từ trường trong xử lý ô nhiễm nước ao nuôi tôm, và giải pháp nuôi trồng thủy sản giảm phát thải nhà kính.
Những báo cáo và tham luận này không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về thực trạng và tiềm năng của ngành nuôi tôm mà còn đưa ra các giải pháp cụ thể và khả thi nhằm giải quyết các vấn đề hiện tại. Các giải pháp và chính sách hỗ trợ đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Nhiều hộ nuôi tôm đã áp dụng các kỹ thuật mới và đạt được năng suất cao hơn so với trước đây. Các mô hình nuôi kết hợp và sử dụng công nghệ cao đã giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đồng thời tăng cường hiệu quả sản xuất. Sự hợp tác giữa các doanh nghiệp, người nuôi và các tổ chức đã được củng cố, tạo ra một mạng lưới hỗ trợ lẫn nhau trong ngành nuôi tôm.
Ngành nuôi tôm không chỉ đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế của tỉnh Cà Mau mà còn của cả vùng ĐBSCL và quốc gia. Diện tích nuôi tôm nước lợ của tỉnh Cà Mau chiếm 45% diện tích nuôi tôm của vùng ĐBSCL và 40% diện tích nuôi tôm của cả nước. Với diện tích này, Cà Mau đã đóng góp một phần quan trọng vào sản lượng tôm của Việt Nam. Năm 2023, sản lượng tôm của Cà Mau đạt 231.500 tấn, với năng suất ước đạt 830,5 kg/ha/năm và kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt trên 1 tỷ USD/năm.
Diễn đàn Phát triển nuôi tôm bền vững tại Cà Mau đã khẳng định tầm quan trọng của ngành nuôi tôm đối với sự phát triển kinh tế và xã hội của vùng ĐBSCL. Việc phát triển bền vững ngành nuôi tôm không chỉ giúp nâng cao thu nhập và đời sống của người dân mà còn bảo vệ môi trường và ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu. Các giải pháp kỹ thuật và chính sách hỗ trợ được đề xuất tại diễn đàn đã mở ra những hướng đi mới, góp phần thúc đẩy ngành nuôi tôm phát triển bền vững trong tương lai.
Hải Đăng