Theo Cục Kiểm ngư - Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, trong 6 tháng đầu năm, tình trạng tàu cá, ngư dân bị nước ngoài bắt giữ, xử lý vẫn còn diễn biến phức tạp, hình thức vi phạm ngày càng tinh vi. Số lượng các vụ việc vi phạm nghiêm trọng theo quy định chưa được xử lý triệt để, đảm bảo tính răn đe. Tính đến nay vẫn còn 4/28 tỉnh, thành phố ven biển chưa kiện toàn lực lượng kiểm ngư địa phương,...
Trong các lần thanh tra, EC đều khẳng định điều kiện tiên quyết để Việt Nam gỡ được “Thẻ vàng” là chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Để ngăn chặn triệt để tình trạng này, từ ngày 1/8 sẽ xét xử nghiêm các hoạt động khai thác thủy sản trái phép, đặc biệt vi phạm khai thác vùng biển nước ngoài.
Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP ngày 12/ 6 /2024 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã hướng dẫn gồm 11 điều áp dụng 10 điều của Bộ luật Hình sự, là cơ sở pháp lý để các cơ quan tiến hành tố tụng xử lý nghiêm các vụ việc khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Cụ thể, cơ quan chức năng sẽ truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi xuất cảnh đi khai thác thủy sản trái phép ở ngoài vùng biển Việt Nam; tổ chức, môi giới cho người khác xuất, nhập cảnh, ngư dân khai thác thủy sản trái phép ở ngoài vùng biển nước ngoài. Các hành vi khai thác thủy sản vi phạm quy định về bảo vệ nguồn lợi thủy sản; khai thác, mua bán, vận chuyển thủy sản nguy cấp, quý, hiếm; buôn lậu, vận chuyển trái phép thủy sản, dùng thủ đoạn gian dối mua bán thủy sản.
Đáng chú ý, ngư dân khi vi phạm quy định về quản lý, sử dụng thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá nhằm mục đích khai thác thủy sản trái phép; làm giả hoặc sử dụng tài liệu giả, con dấu của cơ quan, tổ chức để khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản sẽ bị khởi tố.
Cục Kiểm ngư cho biết: “Đối tượng đưa ra xét xử là những người chủ mưu, người môi giới, tổ chức xuất cảnh, nhập cảnh để khai thác thủy sản trái phép và những người tái phạm nhiều lần, không xử người đi làm thuê. Người nước ngoài khi có hành vi đưa tàu cá khai thác thủy sản trái phép tại vùng biển Việt Nam sẽ bị truy trách nhiệm hình sự”.
Từ nay đến tháng 9, tháng 10, bằng mọi giải pháp, chúng ta phải ngăn chặn giảm thiểu tối đa tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, kiên quyết xử lý triệt để những tàu cá vi phạm,... Nếu tình hình có tiến triển, đến tháng 10, EC sẽ xem xét để sang thanh tra lần thứ 5, gỡ “Thẻ vàng” thủy sản Việt Nam.
Tại Hội nghị sơ kết Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU mới đây, để khắc phục những vi phạm khai thác IUU Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang yêu cầu các lực lượng chức năng phải tăng "mức độ, tần suất" trong quản lý, giám sát chặt chẽ đội tàu khai thác thủy sản, xử lý nghiêm các hành vi không lắp thiết bị giám sát, sử dụng biển số không đúng. Đồng thời, quyết liệt hơn trong việc thực hiện nghiêm việc truy xuất nguồn gốc thủy sản. Lập hồ sơ xử lý nghiêm hành vi chống khai thác hải sản IUU tập trung vào nhóm đối tượng môi giới, lôi kéo ngư dân tổ chức đánh bắt bất hợp pháp.
 |
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, các địa phương tổ chức các đoàn tăng cường đi kiểm tra, giám sát ở cơ sở để có giải pháp cụ thể, khuyến khích các địa phương ban hành chính sách riêng của địa phương mình để hỗ trợ công tác chống IUU. Các bộ, ngành, cơ quan thực thi pháp luật cần phối hợp đồng bộ, quản lý chặt chẽ và ngăn chặn hành vi đánh bắt hải sản trái phép; tổ chức các đoàn công tác kiểm tra các địa phương để chấn chỉnh các tồn tại, thực hiện chưa nghiêm quy định về khai thác hải sản.
Phó Thủ tướng Chính phủ mong muốn các Bộ, ngành, địa phương cùng chung sức, tập trung thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư, Nghị quyết số 04 của Hội đồng tư pháp “Hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản” cùng các giải pháp khác, mở đợt cao điểm trong 3 tháng tới để gỡ bằng được "Thẻ vàng" IUU trong đợt thanh tra tới đây của EC.
Thanh Thủy