Thông tư 57/2025/TT-BNNMT được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường ký ban hành ngày 11/9/2025. Quy chuẩn: QCVN 91: 2025/BNNMT dành cho tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24 mét trở lên, và Quy chuẩn: QCVN 92:2 025/BNNMT áp dụng cho tàu từ 12 mét đến dưới 24 mét. Thay thế Thông tư 07/2021/TT-BNNPTNT, đồng thời kế thừa và cập nhật từ Quy phạm phân cấp và đóng tàu cá biển (TCVN 6718:2000).
Phạm vi điều chỉnh của hai Quy chuẩn này tập trung vào hoạt động giám sát kỹ thuật và kiểm tra phân cấp tàu cá, bao gồm thiết kế, đóng mới, cải hoán, phục hồi, sửa chữa và khai thác. Đối tượng áp dụng bao gồm các cơ quan quản lý nhà nước về đăng kiểm tàu cá, cơ sở thiết kế và đóng tàu, chủ tàu cá, cũng như các tổ chức và cá nhân liên quan. Cụ thể, QCVN 91:2025/BNNMT quy định cho tàu vỏ thép, gỗ hoặc chất dẻo cốt sợi thủy tinh (FRP) với chiều dài lớn nhất từ 24 mét trở lên, trong khi QCVN 92:2025/BNNMT dành cho tàu nhỏ hơn, từ 12 mét đến dưới 24 mét, với các yêu cầu linh hoạt hơn về vật liệu và quy mô để phù hợp với ngư dân ven biển và hoạt động gần bờ.
Đối với tàu từ 24 mét trở lên theo QCVN 91, chiều dài tàu (L) được đo theo phương nằm ngang từ mặt trước sống mũi đến mặt sau trụ lái (nếu có) hoặc đường tâm trục lái, tại giao tuyến mặt phẳng dọc tâm với đường nước thiết kế toàn tải. Đường nước này ứng với trạng thái tàu chở đầy tải, bao gồm sản phẩm thủy sản, đá bảo quản, thuyền viên, dự trữ nhiên liệu, nước và lương thực. Chiều dài lớn nhất (Lmax) là khoảng cách từ sống mũi đến sống đuôi tại mặt cắt dọc giữa tàu. Chiều dài mạn khô (Lf) chiếm 96% chiều dài đo từ sống mũi đến điểm quy định tại đường nước ở độ cao 85% chiều cao mạn nhỏ nhất. Chiều rộng lớn nhất (Bmax) đo từ mép ngoài sườn mạn bên này đến bên kia tại mặt trên boong mạn, trong khi chiều rộng tàu (B) tại đường nước thiết kế toàn tải. Chiều cao mạn (D) và chiều chìm (d) được đo thẳng đứng từ mặt trên tấm đáy đến đường nước thiết kế, tùy theo loại vỏ tàu. Các phần thân tàu được chia rõ ràng: phần mũi (0,3L từ đường vuông góc mũi về đuôi), phần giữa (0,4L), và phần đuôi (0,3L từ đường vuông góc đuôi về mũi), hỗ trợ tính toán chịu sóng và tải trọng tối ưu.
 |
Tương tự, QCVN 92:2025/BNNMT áp dụng các định nghĩa tương đương nhưng điều chỉnh cho tàu nhỏ hơn, với trọng tâm vào tàu vỏ thép có tỷ lệ D/L ≤ 20 và D/B ≤ 4, hoặc tàu FRP hình thành bằng phương pháp thủ công hoặc phun với nhựa polyester không bão hòa và sợi thủy tinh. Quy chuẩn này còn quy định về mạn khô, ổn định tàu và các yêu cầu về thiết bị chuyên dùng như hệ thống làm lạnh (sử dụng gas R22 hoặc R134A), thiết bị chữa cháy, cứu sinh và chống ô nhiễm. Ví dụ, tàu phải có hệ thống thu gom nước đáy tàu, két chứa dầu bẩn và không được xả chất thải trực tiếp ra biển, nhằm bảo vệ môi trường.
Về phân cấp và giám sát kỹ thuật, hai quy chuẩn nhấn mạnh nguyên tắc duy trì cấp tàu qua kiểm tra định kỳ. Ký hiệu cấp tàu bao gồm các ký tự như "TS" (tàu cá), "K" (kiểm tra phân cấp), vùng hoạt động (I, II, III, IV), và vật liệu (TH cho thép, GO cho gỗ, FRP). Kiểm tra phân cấp lần đầu (kiểm tra đóng mới) và duy trì cấp tàu (hàng năm, chu kỳ 4 năm) bao gồm kiểm tra thân tàu, máy móc, điện, phòng cháy, ổn định và thiết bị chuyên dùng. Giám sát kỹ thuật được thực hiện bởi Đăng kiểm, dựa trên hồ sơ thiết kế được thẩm định, với các hình thức như giám sát chế tạo vật liệu, đóng mới và lắp đặt sản phẩm mới. Trong trường hợp đặc biệt như cải hoán hoặc tàu đang khai thác, Đăng kiểm có thể điều chỉnh yêu cầu dựa trên kích thước, tuổi tàu và kết quả kiểm tra trước đó.
Hải Đăng