Cơn bão Wipha đang trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, đặc biệt tại các khu vực nuôi trồng thủy sản. Theo bản tin dự báo mới nhất, vào hồi 22 giờ ngày 20/7/2025, tâm bão nằm ở khoảng 21,6°N; 111,6°E, trên vùng biển phía Tây Bắc khu vực Bắc Biển Đông, cách Quảng Ninh – Hải Phòng khoảng 407km về phía Đông. . Sức gió mạnh nhất cấp 10 (89 - 102km/h), giật cấp 12. Bão di chuyển theo hướng Tây với tốc độ 15 - 20km/h. Dự báo bão sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các tỉnh ven biển từ Quảng Ninh đến Nghệ An, từ tối và đêm 21/7, ven biển gió mạnh dần cấp 7 - 9, vùng gần tâm bão cấp 10 - 11, giật cấp 14. Khu vực sâu trong đất liền gió cấp 6 - 7, giật cấp 8 - 9. Từ 21 - 23/7, Đông Bắc, đồng bằng Bắc Bộ, Thanh Hóa, Nghệ An mưa rất to: 200–350mm, có nơi trên 600mm. Kèm theo đó, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất tăng cao tại 16 xã thuộc 5 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị, Quảng Ngãi và Đắk Lắk, đặc biệt tại 8 xã có nguy cơ sạt lở cao.
Nguy cơ đối với các khu vực nuôi trồng thủy sản
Các khu vực nuôi trồng thủy sản, bao gồm nuôi cá nước lạnh vùng cao, hồ chứa, lồng bè trên sông và biển đảo, chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ bão Wipha và các hiện tượng thiên tai đi kèm. Theo thống kê, tổng diện tích nuôi thủy sản tại các tỉnh ven biển từ Quảng Ninh đến Thanh Hóa lên đến gần 127 ngàn ha (gần 53 ngàn ha nuôi tôm nước lợ, gần 22 ngàn ha nuôi nhuyễn thể, hơn 53 ngàn ha nuôi thủy sản nước ngọt), với hơn 19 ngàn lồng bè và khoảng 3700 chòi canh nuôi trồng thủy sản có nguy cơ bị tác động. Đặc biệt, các xã nằm trong vùng cảnh báo sạt lở đất như Quang Chiểu, Sơn Điện (Thanh Hóa); Quế Phong, Thông Thụ, Tiền Phong, Châu Tiến, Bích Hào (Nghệ An); Khe Sanh, Lao Bảo, Hướng Lập, Hướng Phùng, Tân Lập, Đakrông (Quảng Trị); Đăk Môn, Dục Nông, Đăk Sao, Măng Ri (Quảng Ngãi); Suối Trai, Sông Hinh (Đắk Lắk) đối mặt với nguy cơ lũ quét và sạt lở đất nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến cơ sở vật chất và sản lượng thủy sản.
Trong số này, 8 xã được xác định có nguy cơ sạt lở cao, bao gồm Đăk Sao, Măng Ri, Đăk Môn (Quảng Ngãi); Khe Sanh, Lao Bảo, Hướng Lập, Hướng Phùng (Quảng Trị); và Bích Hào (Nghệ An). Những khu vực này nằm gần các sườn đồi, sông suối, hoặc vùng đất có độ ẩm cao, dễ bị tác động bởi mưa lớn kéo dài, làm tăng nguy cơ lũ quét cuốn trôi lồng bè, ao nuôi, hoặc sạt lở đất phá hủy cơ sở hạ tầng. Nhân dân và các hộ nuôi trồng thủy sản tại đây cần hành động ngay lập tức để giảm thiểu thiệt hại.
Tác động đến nuôi trồng thủy sản
Khu vực nuôi cá vùng cao: Các xã như Quang Chiểu, Sơn Điện, Quế Phong, Thông Thụ, Tiền Phong, Châu Tiến, Bích Hào, Khe Sanh, Lao Bảo, Hướng Lập, Hướng Phùng, Tân Lập, Đakrông, Đăk Môn, Dục Nông, Đăk Sao, Măng Ri, Suối Trai và Sông Hinh chủ yếu nuôi cá trong ao hoặc lồng bè ven sông, suối. Mưa lớn do ảnh hưởng từ bão Wipha có thể gây lũ quét, làm trôi lồng bè, hoặc sạt lở đất làm hư hại cơ sở vật chất. Đặc biệt, các xã nguy cơ sạt lở cao như Bích Hào, Khe Sanh, Hướng Lập, Hướng Phùng, Đăk Môn, Đăk Sao và Măng Ri cần được ưu tiên ứng phó khẩn cấp.
Khu vực hồ chứa: Các hồ chứa tại Thanh Hóa, Nghệ An và Quảng Trị hiện đang ở mức nước cao, một số đạt 90% dung tích thiết kế. Lượng mưa lớn từ bão Wipha có thể gây tràn hồ, vỡ hồ, đặc biệt tại các hồ chứa nhỏ, thủy điện nhỏ hoặc hồ xung yếu, làm ngập lụt khu vực nuôi thủy sản gần hồ. Nước xả lũ có thể cuốn trôi lồng bè hoặc gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến sức khỏe cá.
Khu vực lồng bè trên sông: Các khu vực nuôi cá lồng trên sông tại Thanh Hóa (sông Mã), Nghệ An (sông Lam) và Quảng Trị (sông Thạch Hãn) đối mặt với nguy cơ lũ quét và dòng chảy mạnh do mưa lớn. Lồng bè có thể bị cuốn trôi, lưới bị rách do cây cối, vật liệu trôi theo dòng lũ, hoặc nước sông dâng cao làm ngập chìm lồng.
Khu vực lồng bè trên biển đảo: Các khu vực ven biển và biển đảo tại Quảng Trị và Quảng Ngãi chịu ảnh hưởng trực tiếp từ gió mạnh cấp 7-9, giật cấp 10-11, và sóng biển cao 3-5 m khi bão Wipha đổ bộ. Lồng bè nuôi trồng thủy sản tại các xã như Khe Sanh, Lao Bảo, Hướng Lập, Hướng Phùng, Đăk Môn, Đăk Sao và Măng Ri có nguy cơ bị sóng lớn phá hủy hoặc nước dâng làm thất thoát cá.
Biện pháp ứng phó khẩn cấp
Để bảo vệ tính mạng, tài sản và sản lượng thủy sản, các hộ nuôi trồng cần triển khai ngay các biện pháp ứng phó khẩn cấp ít giờ trước khi bão Wipha đổ bộ vào chiều tối 21/7/2025.
Đối với khu vực nuôi cá vùng cao, cần kiểm tra và gia cố lồng bè, dây neo và lưới để chịu được dòng chảy mạnh. Nếu khu vực nuôi gần sườn đồi hoặc ven sông suối có dấu hiệu sạt lở (nứt đất, dòng chảy tắc nghẽn), cần di dời lồng bè đến vị trí an toàn hơn, như eo kín gió hoặc khu vực ít chịu tác động của lũ. Trước khi mưa lớn, lấy nước sạch vào ao để ổn định độ mặn và pH, tránh hiện tượng nước trôi phèn làm cá chết. Sau mưa, rút bớt nước tầng mặt để giảm biến động môi trường. Đồng thời, bổ sung vitamin, khoáng vi lượng và men tiêu hóa vào khẩu phần ăn của cá (10-15 ngày/đợt, mỗi đợt 5-7 ngày) để tăng sức đề kháng.
Tại khu vực hồ chứa, chính quyền địa phương cần rà soát an toàn hồ đập, vận hành điều tiết nước và thông báo lịch xả lũ đến các hộ nuôi gần hồ. Các hộ nuôi cần gia cố lồng bè, đảm bảo dây neo và phao nổi đủ chắc chắn, đồng thời di dời lồng bè đến khu vực an toàn nếu có nguy cơ xả lũ. Nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy và lắp lưới chắn quanh ao để ngăn cá bị cuốn trôi. Tuyệt đối không để người ở lại chòi canh hoặc lồng bè khi có thông báo xả lũ.
Đối với lồng bè trên sông, cần kiểm tra và chằng buộc lồng bè chắc chắn, dọn sạch cây cối, cành lá quanh khu vực nuôi để tránh làm rách lưới. Nếu khu vực nuôi nằm trong vùng nguy cơ lũ quét hoặc sạt lở cao, cần di dời lồng bè đến nơi an toàn trước 12h ngày 21/7/2025. Người dân cần sơ tán khỏi chòi canh và lồng bè đến nơi trú ẩn an toàn, đồng thời theo dõi các bản tin thời tiết và cảnh báo lũ từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia.
Tại khu vực ven biển và biển đảo, các tỉnh từ Quảng Ninh đến Quảng Ngãi đã ban hành lệnh cấm biển từ 7h - 14h ngày 21/7/2025 (tùy từng tỉnh). Tất cả tàu thuyền, lồng bè và chòi canh nuôi trồng thủy sản cần được di dời về nơi tránh trú an toàn trước 12h ngày 21/7/2025. Các hộ nuôi cần gia cố dây neo, phao nổi và lưới lồng, đồng thời di dời lồng bè đến khu vực eo kín gió hoặc cảng cá an toàn. Trồng cây chắn gió, chắn cát bay quanh khu vực nuôi và rắc vôi quanh bờ ao để ổn định pH trước khi mưa lớn. Sẵn sàng lực lượng cứu hộ với thuyền máy, phao cứu sinh tại các khu vực ven biển và đảo.
Hành động của chính quyền và cộng đồng
Chính quyền các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị, Quảng Ngãi và Đắk Lắk đã triển khai các biện pháp ứng phó khẩn cấp theo Công điện số 112/CĐ-TTg và 117/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Các lực lượng chức năng, bao gồm công an, biên phòng và đội xung kích phòng chống thiên tai, đang rà soát các khu vực nguy cơ cao, thông báo đến từng hộ dân và hỗ trợ sơ tán người, tài sản. Các địa phương đã thành lập ban chỉ huy phòng chống thiên tai, duy trì trực ban 24/24 và phối hợp với Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia để cập nhật diễn biến bão.
Người dân cần theo dõi sát các bản tin dự báo thời tiết qua web site Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia https://www.nchmf.gov.vn/kttv/, https://luquetsatlo.nchmf.gov.vn/, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và các kênh truyền thông chính thức. Nếu thủy sản đạt hoặc gần đạt kích cỡ thương phẩm, nên thu hoạch sớm theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng” để giảm thiệt hại. Dự trữ thực phẩm, nước uống, thuốc men và vật dụng cần thiết như dây neo, lưới chắn để ứng phó trong thời gian bão.
Bão Wipha và nguy cơ lũ quét, sạt lở đất tại 16 xã thuộc 5 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị, Quảng Ngãi và Đắk Lắk (cập nhật lúc 22h ngày 20/7/2025) đang đặt ra thách thức lớn cho các hộ nuôi trồng thủy sản. Với sức gió mạnh, mưa lớn diện rộng và nguy cơ thiên tai nghiêm trọng, các hộ nuôi cần khẩn trương gia cố cơ sở vật chất, di dời lồng bè và sơ tán người đến nơi an toàn trước 12h ngày 21/7/2025. Chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng đang nỗ lực hỗ trợ, nhưng sự chủ động của từng hộ dân là yếu tố then chốt để giảm thiểu thiệt hại. Hãy hành động ngay để bảo vệ tính mạng, tài sản và sinh kế trước cơn bão Wipha.
Hải Đăng