Theo Thông tin điện tử tỉnh Tiền Giang, Gò Công Đông là huyện ven biển có ưu thế của hệ thống sông ngòi và tuyến đê chạy dọc bờ biển dài 21,2km. Tận dụng điều kiện tự nhiên thuận lợi, huyện Gò Công Đông đang tập trung phát triển kinh tế biển theo hướng bền vững, đẩy mạnh nuôi trồng và và khai thác thủy sản gắn với chế biến - xuất khẩu.
Xác định kinh tế của huyện phát triển theo hướng nông - ngư nghiệp - công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và thương mại - dịch vụ, trong đó nông ngư nghiệp đóng vai trò chủ lực. Để khai thác tốt tiềm năng và thế mạnh này, thời gian qua, huyện đã triển khai khai thác đồng bộ 02 lợi thế đặc thù là nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản gắn với phát triển công nghiệp chế biến - xuất khẩu. Trong đó, chú trọng chuyển từ nuôi trồng, khai thác hải sản theo phương thức truyền thống sang công nghiệp, ứng dụng công nghệ cao; thúc đẩy các hoạt động nuôi trồng, khai thác hải sản bền vững, tăng cường bảo vệ, tái sinh nguồn lợi hải sản.
Trên địa bàn huyện có tổng số 704 phương tiện khai thác, đánh bắt thủy sản với 4.905 lao động trên biển, trong đó có 520 phương tiện có chiều dài từ 15m trở lên. Các cơ quan, ban, ngành huyện phối hợp tổ chức vận động các chủ phương tiện đánh bắt thủy sản xa bờ thành lập 32 Tổ hợp tác khai thác thủy hải sản nhằm bảo vệ, hỗ trợ cho nhau trong quá trình khai thác thủy sản ngoài khơi.
Toàn huyện có trên 35 cơ sở, 03 doanh nghiệp đóng, sửa tàu thuyền nằm trên các xã ven biển, 07 doanh nghiệp chế biến thủy sản và trên 30 cơ sở chế biến thủy sản phục vụ tốt nhu cầu đánh bắt thủy hải sản của huyện. Bên cạnh đó, huyện duy trì và phát triển vùng nuôi nghêu với diện tích 2.200 ha, tập trung tại xã Tân Thành, sản lượng khai thác bình quân hàng năm đạt khoảng 20.000 tấn. Nghêu Gò Công có chất lượng cao được nhiều người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Huyện đang phối hợp với Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản tỉnh Tiền Giang xây dựng tiêu chuẩn MSC cho vùng nuôi nghêu Gò Công, hướng đến việc xuất khẩu nghêu sang thị trường các nước phát triển như: Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản...
Đi đôi với phát triển kinh tế biển dựa trên 02 lợi thế đặc thù là nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản. Thời gian qua, huyện Gò Công Đông tập trung kêu gọi đầu tư, thu hút phát triển ngành công nghiệp có lợi thế như cảng biển, công nghiệp chế biến… Bên cạnh đó, huyện Gò Công Đông cũng tập trung nhiều giải pháp trong việc khai thác tiềm năng, thế mạnh của vùng biển. Địa phương sẽ tập trung chủ trương hướng ra biển của Trung ương, của tỉnh để cụ thể hóa mục tiêu đến năm 2030 phát triển thành công và đột phá các ngành kinh tế biển. Trong đó, huyện sẽ hiện đại hóa công tác quản lý nghề cá trên biển, đẩy mạnh liên kết sản xuất theo hình thức tổ hợp tác, hợp tác xã, xây dựng một số doanh nghiệp mạnh tham gia khai thác thủy sản xa bờ.
Một trong những giải pháp quan trọng của huyện Gò Công Đông chính là ứng dụng khoa học - kỹ thuật tiên tiến trong nuôi trồng, khai thác, bảo quản, chế biến thủy hải sản, tạo ra các sản phẩm chủ lực, có chất lượng kinh tế cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường, bước đầu là hình thành vùng nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao để nhân rộng ra các khu vực ven biển khác; phát triển vùng nuôi nghêu theo hình thức quản lý cộng đồng bền vững.
Đồng thời, trong thời gian tới, huyện sẽ tập trung thu hút phát triển ngành công nghiệp có lợi thế như cảng biển, logistics, công nghiệp chế biến… Phát huy tiềm năng lợi thế sẵn có, với trên 2.000 ha đất bãi bồi ven sông, ven biển, hơn 5.000 ha mặt nước sâu và không gian biển tương đối lớn, là những điều kiện thuận lợi để Gò Công Đông xác định kinh tế biển là hướng phát triển chủ đạo; thu hút đầu tư, phát triển bền vững, hướng tới trở thành vùng kinh tế động lực của tỉnh Tiền Giang.
Phát triển thế mạnh nuôi hải sản ven biển
Với 3 cửa sông chính chảy ra Biển Đông là cửa Soài Rạp (khu vực Vàm Láng, huyện Gò Công Đông), Cửa Tiểu và Cửa Đại (sông Tiền), bờ biển Gò Công dài 32km của tỉnh Tiền Giang là môi trường thuận lợi cho các loài hải sản sinh sôi, phát triển.
Theo Báo Cần Thơ, biển Gò Công với hệ sinh thái rừng ngập mặn là môi trường lý tưởng để loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ sinh sôi, phát triển mạnh. Theo khảo sát và đánh giá của ngành chức năng, nguồn giống tự nhiên sinh sản tại khu vực bãi bồi ở biển Gò Công chủ yếu là nghêu cám và sò giống, trong đó, hai khu vực tập trung nghêu, sò huyết sinh sản ở huyện Gò Công Đông và huyện Tân Phú Đông. Nghêu và sò huyết Gò Công được đánh giá là giống tốt nhất, được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.
Diện tích nuôi nghêu của tỉnh Tiền Giang hiện nay đạt 2.200ha, cung cấp cho thị trường xuất khẩu hằng năm đạt khoảng 20.000 tấn nghêu thịt thương phẩm. Theo ghi nhận tại vùng chuyên canh nuôi nghêu ở biển Tân Thành, xã Tân Thành, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang, thương lái thu mua nghêu thương phẩm có giá từ 20.000-25.000 đồng/kg, tùy theo kích cỡ thu hoạch (khoảng 50-60 con/kg). Với năng suất 15 tấn/ha mặt nước trong năm nay, người nuôi nghêu ở biển Tân Thành sẽ có thu nhập trên 1 ha nuôi nghêu từ 300-400 triệu đồng.
Nhìn chung, nghề nuôi nghêu tại ven biển Gò Công ở tỉnh Tiền Giang phát triển nhiều năm nay đã góp phần giải quyết việc làm, thu nhập cho người dân khu vực biển cũng như tạo nguồn cung hàng hóa phục vụ tiêu dùng và chế biến - xuất khẩu.
Phát triển bền vững theo các tiêu chuẩn quốc tế ASC, MSC
Nhằm nâng cao chuỗi giá trị nghêu thương phẩm hướng đến phát triển bền vững, tỉnh Tiền Giang đã cùng với Trung tâm Hợp tác quốc tế nuôi trồng và khai thác thủy sản bền vững (ICAFIS), Tổ chức OXFAM và UBND huyện Gò Công Đông xây dựng vùng quản lý khai thác nghêu tại Gò Công theo tiêu chuẩn MSC. Ngày 15-11-2023, sản phẩm nghêu Gò Công Đông được trao chứng nhận ASC. Đây được xem là giấy thông hành đưa nghêu Việt Nam đi vào nhiều thị trường khó tính như châu Âu, Nhật Bản…
Với chứng nhận ASC, vùng nuôi nghêu huyện Gò Công Đông của Tiền Giang trở thành vùng nuôi nghêu thứ 4 của Việt Nam và cũng là vùng nuôi nghêu thứ 4 trên thế giới đạt được chứng nhận này. Bên cạnh việc phát triển các vùng nuôi nghêu và sò huyết, hai huyện Tân Phú Đông và Gò Công Đông còn chú trọng mở rộng diện tích nuôi tôm.
Vùng đất ven biển huyện Tân Phú Đông đã được đầu tư phát triển theo Dự án Nam Gò Công. Từ đây, nhiều công trình thủy lợi phục vụ nuôi và khai thác thủy hải sản liên tục được xây dựng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn với nâng cao đời sống nhân dân. Từ đó, diện tích nuôi tôm ngày càng được mở rộng, kết hợp với khai thác nguồn lợi hải sản từ các cồn bãi đã mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho nhiều hộ gia đình và kinh tế địa phương.
Bên cạnh các mô hình nuôi tôm truyền thống, các hộ nuôi tôm ở các huyện Tân Phú Đông và Gò Công Đông đã bắt đầu áp dụng tiến bộ kỹ thuật mới vào trong nuôi tôm nước lợ như “mô hình nuôi tôm 2 giai đoạn” với diện tích 30 ha/14 hộ, cho năng suất bình quân từ 40-70 tấn/ha (trong khi nuôi thông thường chỉ đạt 15-20 tấn/ha).
Tiền Giang đang tiếp tục phát triển các mô hình nuôi trồng thủy sản áp dụng công nghệ mới, thân thiện môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, các mô hình nuôi sinh thái; các mô hình áp dụng các tiêu chuẩn chứng nhận thực hành nuôi trồng thủy sản tốt (GAP), các tiêu chuẩn quốc tế về nuôi trồng thủy sản bền vững (ASC); áp dụng mô hình nuôi ghép, nuôi 2 hoặc 3 giai đoạn; quy trình nuôi tuần hoàn… để nâng cao giá trị và phát triển bền vững.
Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 422,474ha diện tích nuôi trồng thủy sản đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, ASC cùng hơn 320ha nuôi tôm ứng dụng quy trình nuôi 2, 3 giai đoạn chiếm 14,5% tổng diện tích nuôi tôm thâm canh và khoảng 15% sản lượng tôm nuôi toàn tỉnh. Ngoài ra, tỉnh Tiền Giang đã và đang thực hiện các chính sách ưu đãi, thu hút các nhà đầu tư đầu tư phát triển thủy hải sản trên địa bàn tỉnh.
Các doanh nghiệp đã đầu tư sản xuất chế biến thức ăn thủy sản, chế biến thủy sản xuất khẩu đạt được những kết quả tốt, hiện nay trên địa bàn tỉnh Tiền Giang, các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản phát triển khá mạnh. Điều này cũng được kỳ vọng để ngành nuôi trồng thủy hải sản tỉnh Tiền Giang có bước bứt phá nhanh trong thời gian tới.
Ngọc Thúy - FICen