DIRECTORATE OF FISHERIES

Một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế tại trung tâm công nghệ AZTI đã phát triển một phương pháp nhằm hỗ trợ các nhà hoạch định quy hoạch biển và các cơ quan có thẩm quyền trong việc kết hợp các nguyên tắc tiếp cận dựa trên hệ sinh thái vào quy hoạch sử dụng không gian biển (marine spatial planning - MSP), trong đó có cả các quy hoạch mở rộng ngành nuôi trồng thủy sản trên biển. Nghiên cứu này đã cung cấp một phương pháp tiếp cận tiên tiến đối với quản lý biển, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng giữa phát triển kinh tế, phúc lợi của con người và bảo vệ đa dạng sinh học biển.

Phương pháp này có tên là Công cụ đánh giá quy hoạch không gian biển dựa trên hệ sinh thái (Ecosystem-Based Marine Spatial Planning (EB-MSP) Assessment Tool). Nó tạo ra một phương pháp chuẩn hóa nhằm tích hợp các hoạt động quản lý dựa trên hệ sinh thái ở các giai đoạn khác nhau của quy trình quy hoạch không gian biển. Phương pháp này phù hợp với các nguyên tắc của Công ước về Đa dạng sinh học và hỗ trợ các mục tiêu bảo tồn toàn cầu, trong đó có các mục tiêu được thiết lập tại Khung đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal.

Phương pháp này ngày càng đóng vai trò quan trọng trong bối cảnh không chỉ các lĩnh vực mới như năng lượng tái tạo biển, nuôi trồng thủy sản hay du lịch hàng hải, mà ngay cả các hoạt động truyền thống như đánh bắt cá và giao thông vận tải biển cũng đòi hỏi nguồn tài nguyên và không gian biển ngày càng tăng cũng như yêu cầu những cách tiếp cận mới để quản lý các hoạt động của con người. Phương pháp này cho phép đánh giá chi tiết và cá nhân hóa các kế hoạch quản lý không gian biển, xác định các khía cạnh quan trọng và đề xuất các hành động cụ thể để quản lý hiệu quả tài nguyên và không gian biển hiện nay.

Dựa trên phương pháp này, các kế hoạch quản lý được đánh giá theo những tiêu chuẩn nhất định, đảm bảo rằng chúng không chỉ tồn tại trên giấy tờ mà còn được thực hiện thông qua các hành động quản lý thích ứng có thể tính toán, đo lường được. Đồng thời, thông qua phương pháp này, có thể đánh giá các khía cạnh về môi trường, xã hội, kinh tế và quản trị cũng như các quy trình tham gia đã được xem xét đúng mức hay chưa, đồng thời đề xuất các hành động cụ thể để cải thiện hiệu quả quản lý không gian biển.

Phương pháp này đã được áp dụng để đánh giá quy hoạch không gian biển tại Vịnh Biscay, vùng biển tiếp giáp giữa Pháp và Tây Ban Nha. Trong quá trình áp dụng, các nhà nghiên cứu đã xác định một số khía cạnh cần được cải thiện, chẳng hạn, ở Tây Ban Nha, cần phải thống nhất các mục tiêu về môi trường, xã hội và các mục tiêu theo lĩnh vực, đồng thời cải thiện các quy trình tham gia, nâng cao tính đại diện của xã hội và các khu vực thiểu số trong quá trình ra quyết định. Mặt khác, khi áp dụng phương pháp này tại vùng biển do Pháp quản lý, các nhà nghiên cứu nhận thấy cần phải xác định các phương án chia sẻ không gian biển và các khu bảo tồn ưu tiên khác nhau, cũng như thiết lập các cơ chế để tích hợp dữ liệu, cập nhật kiến ​​thức mới trước khi xây dựng kế hoạch dài hạn trong 6 năm. Ở cả hai quốc gia, việc đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đối với hệ thống xã hội - sinh thái và ngành hàng hải là điều cần thiết. Đồng thời, cần cải thiện cơ cấu quản trị và nâng cao hiểu biết về các quy trình của hệ sinh thái nhằm hỗ trợ việc ra quyết định hiệu quả hơn.

Phương pháp này có thể được nhân rộng và điều chỉnh cho phù hợp với các bối cảnh địa lý khác nhau. Điều này rất quan trọng đối với mục tiêu phát triển hợp tác quốc tế để bảo vệ các đại dương. Phương pháp này hiện đang được cộng đồng khoa học và các chuyên gia quy hoạch không gian biển ở một số quốc gia châu Âu chấp nhận rộng rãi. Nó là một công cụ hữu hiệu cho việc hoạch định chính sách, nghiên cứu và quản lý không gian biển vì nó cung cấp một khuôn khổ chuẩn hóa tạo điều kiện thuận lợi cho việc đánh giá và cải tiến các quy hoạch quản lý biển.

Hương Trà (theo azti.es)