DIRECTORATE OF FISHERIES

Theo đó, Việt Nam chịu các mức thuế như sau: AD (25,76%) – CVD (2,84%) – Reciprocal (46%) – Tổng cộng 74,60%. Mặc dù còn quá sớm để suy đoán, nhưng rõ ràng là chính sách thương mại mới của Hoa Kỳ sẽ có những tác động đáng kể trong ngắn hạn và rất có thể là tác động cơ bản trong trung hạn và dài hạn đối với thương mại tôm. Sau đây là một số nhận định của Shrimpinsights, các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam có thể tham khảo:

Thứ nhất, về tác động của thuế quan đối với bối cảnh cạnh tranh trong thị trường tôm Hoa Kỳ: Không rõ các cuộc đàm phán thuế quan sẽ diễn ra như thế nào. Các cuộc đàm phán đó có làm giảm thuế quan chung (universal tariffs) hay dẫn đến sự chuyển đổi từ thuế quan chung sang thuế quan dựa trên hàng hóa (commodity-based tariffs). Nếu thuế quan không thay đổi, Ecuador và một số nhà sản xuất nhỏ hơn như Argentina, Honduras, Mexico, Guatemala, Peru và Ả Rập Xê Út sẽ có lợi thế cạnh tranh so với hầu hết các nước châu Á. Họ có thể tận dụng tình hình này và giành được thị phần.

Ấn Độ có lợi thế lớn hơn các nhà cung cấp khác ở châu Á (như Indonesia, Thái Lan và Việt Nam). Theo đó, Ấn Độ có thể nhắm đến các phân khúc sản phẩm mà các nhà sản xuất Mỹ Latinh chưa sẵn sàng. Indonesia, Việt Nam và Thái Lan sẽ phải đối mặt với thời kỳ khó khăn trong hoạt động kinh doanh tại Hoa Kỳ. Các nhà cung cấp nhỏ hơn ở Châu Á như Bangladesh và Sri Lanka thậm chí còn bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn nữa và có thể sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp tục kinh doanh với Hoa Kỳ. Những người nuôi tôm và khai thác tôm tại Hoa Kỳ có thể tăng sản lượng và thị phần vì họ có sức cạnh tranh lớn hơn nhiều so với trước đây. Tuy nhiên, họ khó có thể thay thế phần lớn tổng lượng tiêu thụ tôm vì nhiều hạn chế về sản xuất nằm ngoài khả năng cạnh tranh về giá.

Thứ hai, về lượng tiêu thụ tôm tại Hoa Kỳ: Giá tôm tại Hoa Kỳ có khả năng sẽ tăng lên (nếu thuế quan vẫn được áp dụng), điều này sẽ tác động đến lượng tiêu thụ tôm tại Hoa Kỳ như thế nào? Cùng với đó, lượng tiêu thụ tôm tại Hoa Kỳ nhạy cảm với giá như thế nào? Người tiêu dùng chuyển sang loại protein nào nếu mặt hàng tôm trở nên đắt đỏ? Điều này có ý nghĩa gì đối với tổng lượng tiêu thụ tôm tại Hoa Kỳ?

Thứ ba, đối với các quốc gia sản xuất tôm: Nếu thuế quan vẫn không thay đổi, Ecuador và các nhà sản xuất khác ở Mỹ Latinh có khả năng sẽ chuyển hướng sản xuất các mặt hàng tôm bỏ vỏ và tôm giá trị gia tăng (peeled and value-added products) có nhu cầu cao tại Hoa Kỳ. Đối với Ecuador, diễn biến này diễn ra đúng thời điểm vì nhu cầu từ Trung Quốc không chắc chắn và việc phát triển vị thế vững chắc hơn tại Hoa Kỳ có thể giúp giảm thiểu rủi ro. Mặc dù giá cổ phiếu của các công ty tôm niêm yết trên sàn chứng khoán Ấn Độ đã giảm đáng kể chỉ sau một đêm, nhưng ngành tôm Ấn Độ thường chứng tỏ khả năng phục hồi.

Các nhà xuất khẩu Ấn Độ có khả năng củng cố thị phần của mình đối với các sản phẩm mà các nhà cung cấp Mỹ Latinh chưa sẵn sàng cung cấp với khối lượng mà Hoa Kỳ yêu cầu.  Hơn nữa, các nhà cung cấp Ấn Độ có khả năng tăng gấp đôi mối quan hệ bền chặt trong lịch sử của họ với các nhà bán lẻ Hoa Kỳ; đồng thời tăng xuất khẩu sang EU và các thị trường khác đối với sản phẩm tôm lột vỏ và giá trị gia tăng. Họ cũng có thể hướng đến mục tiêu đa dạng hóa sang các loài tôm khác và phát triển hoạt động nuôi trồng, chế biến, xuất khẩu cá. Mạng lưới tôm rộng lớn của Ấn Độ có thể sẽ tăng gấp đôi để phát triển nhu cầu trong nước mạnh mẽ.

Các nhà sản xuất ở Indonesia và Việt Nam đang ở trong tình thế khó khăn nhất do chi phí sản xuất cao, thuế quan cao của Hoa Kỳ và sự cạnh tranh gay gắt từ Ecuador và Ấn Độ tại nhiều thị trường. Việc phát triển thị trường trong nước sẽ mất thời gian và việc cạnh tranh ở các thị trường khác nhau sẽ không dễ dàng.

Ngọc Thúy (www.shrimpinsights.com)