Thái Lan
Thái Lan, nhà sản xuất/xuất khẩu cá ngừ chế biến sẵn lớn nhất thế giới, đã chứng kiến mức tăng đáng kể trong xuất khẩu từ tháng 1 đến tháng 9 năm 2024 (+31,35% so với cùng kỳ năm trước), cung cấp cho hơn 40 thị trường ở Bắc Mỹ, Châu Âu, Cận Đông và khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Trung Quốc, Ecuador, Indonesia và Philippines cũng báo cáo hiệu suất được cải thiện, có thể là do xuất khẩu thăn cá ngừ hấp chín-đông lạnh sang các ngành công nghiệp đóng hộp cá ngừ trong khu vực tăng.
Châu Mỹ
Tại Châu Mỹ Latinh, nhập khẩu cá ngừ đóng hộp tăng ở Argentina, Chile, Colombia, Mexico và Peru. Trong chín tháng đầu năm 2024, nhập khẩu cá ngừ đóng hộp và các loại sản phẩm cá ngừ chế biến sẵn khác tăng nhẹ tại thị trường Hoa Kỳ. Ngược lại, Canada báo cáo mức tăng đáng kể về nhập khẩu (27.698 tấn; +28,57% so với cùng kỳ năm trước); các nước xuất khẩu chính là Ý, Philippines, Thái Lan và Việt Nam.
Châu Âu
Trong tháng 1–tháng 9 năm 2024, nhập khẩu cá ngừ sơ chế và cá ngừ chế biến sẵn vào thị trường Liên minh Châu Âu tăng nhẹ (+1,56% so với cùng kỳ năm trước) ở mức 518.331 tấn. Nhập khẩu thăn cá đã hấp chín, chủ yếu vào Pháp, Ý, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, đạt tổng cộng 148.495 tấn, tăng 7,24% so với cùng kỳ năm trước. Nhập khẩu cá ngừ đóng hộp giảm ở Bỉ và Đức nhưng tăng ở Áo, Cộng hòa Séc, Vương quốc Hà Lan, Ba Lan, Romania và một số thị trường khác ở Đông Âu. Trong số các thị trường ngoài EU, nhập khẩu cá ngừ đóng hộp tăng ở Na Uy, Thụy Sĩ, Vương quốc Anh và Ukraine.
NENA (Cận Đông và Bắc Phi)
Trong suốt năm 2024, nhu cầu cá ngừ đóng hộp luôn ổn định tại khu vực NENA (Near East and North Africa) - nơi có Thái Lan là nhà cung cấp chính. Năm thị trường hàng đầu trong khu vực này (Ai Cập, Israel, Libya, Ả Rập Xê Út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất) đã nhập khẩu 130.610 tấn cá ngừ đóng hộp từ Thái Lan trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9 năm 2024, tăng 45,68% so với cùng kỳ năm trước. Tổng lượng cá ngừ đóng hộp nhập khẩu tại khu vực NENA ước tính là 200.000 tấn trong giai đoạn được đánh giá.
Châu Á - Thái Bình Dương
Thị trường cá ngừ đóng hộp và chế biến tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương ổn định vào năm 2024. Các nước nhập khẩu hàng đầu là Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Thái Lan và New Zealand. Thái Lan chủ yếu nhập khẩu thăn cá đã hấp chín (56.000 tấn) để chế biến lại, trong khi các thị trường khác nhập khẩu sản phẩm cuối cùng từ các nhà đóng hộp cá ngừ trong khu vực. Trong tháng 1–tháng 9 năm 2024, lượng cá ngừ đóng hộp nhập khẩu của Nhật Bản là 51.700 tấn, giảm 5,5% so với cùng kỳ năm trước do sản lượng trong nước tăng. Lượng nhập khẩu ở các thị trường khu vực khác tăng ở mức vừa phải.
Đông Nam Á: Cá ngừ đóng hộp “Lou Sang” - món ăn thịnh vượng trong Tết Nguyên đán. Trong những năm gần đây, các nhà tiếp thị ở Đông Nam Á đã đưa ra nhiều cách sử dụng hải sản đóng hộp có giá trị gia tăng tại các thị trường Malaysia và Singapore. Công thức tiếp thị mới nhất là truyền thông mạnh về “Món ăn thịnh vượng” (Prosperity Dish) ("Lou Sang" và "Yee Sang" là các cách gọi phổ biến ở Đông Nam Á). Theo truyền thống, những món ăn như vậy thường được phục vụ trong bữa tối đoàn tụ gia đình vào dịp lễ mừng Tết Nguyên đán. Món ăn này thường bao gồm các dải cá (thường là cá hồi sống) nhưng hiện nay cũng bao gồm cả cá ngừ đóng hộp, sau đó, cá được trộn với rau thái nhỏ và nhiều loại gia vị khác.
Giá cả
Giá xuất khẩu cá ngừ vằn đông lạnh (để đóng hộp) từ Tây và Trung Thái Bình Dương vẫn giữ nguyên ở mức 1.550–1.600 USD/tấn trong tháng 1–tháng 2 năm 2025, so với mức 1.350–1.450 USD trong tháng 1–tháng 2 năm 2024. Tại châu Âu, giá cá ngừ vằn nguyên con và cá ngừ vây vàng đông lạnh vẫn ổn định, trong khi giá thăn cá ngừ vằn hấp chín vẫn không đổi.
Dự báo
Tính đến cuối tháng 1 năm 2025, sản lượng đánh bắt cá ngừ ở Tây và Trung Thái Bình Dương không cao đối với hầu hết các tàu. Tuy nhiên, giá xuất khẩu cá ngừ vằn đông lạnh sang Thái Lan vẫn ổn định ở mức 1.600 USD/tấn vào đầu tháng 2 năm 2025. Hơn nữa, các nhà đóng hộp cá ngừ ở Thái Lan có nhiều nguyên liệu thô còn lại từ đợt nhập khẩu năm 2024 bao gồm 843.388 tấn cá ngừ đông lạnh thô (+24,3% so với cùng kỳ năm trước) và 74.758 tấn (+33% so với cùng kỳ năm trước) thăn cá ngừ hấp chín-đông lạnh. Theo kịch bản này, Thái Lan không muốn bị thiếu nguồn cung sản phẩm phục vụ tái chế (reprocessing) trong quý đầu tiên của năm 2025.
Giá cá ngừ đông lạnh nguyên con không có khả năng tăng sớm. Tại châu Âu, các nhà đóng hộp cá ngừ hiện đang kiểm kê hàng tồn kho của họ để chuẩn bị cho nhu cầu Phục sinh vào cuối tháng 4. Tại Nhật Bản, hoạt động kinh doanh chung trong ngành thương mại sashimi có giá trị cao đã chậm lại kể từ giữa tháng 1 nhưng dự kiến sẽ phục hồi trong lễ hội mùa xuân sắp tới vào tháng 4-tháng 5.
Ngọc Thúy (theo FAO)