Cục thủy sản

Đây là nội dung trong khuôn khổ Dự án “Bảo tồn bãi đẻ rùa biển có sự tham gia của cộng đồng tại Việt Nam” với sự hỗ trợ tài chính của Cơ quan Dịch vụ Nghề cá và Động vật hoang dã Hoa Kỳ (U.S FWS).

Ô nhiễm Rác thải nhựa (RTN) trên biển là một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng và cấp bách nhất hiện nay trên phạm vi toàn cầu. Theo Báo cáo năm 2018 của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP), hàng năm trên thế giới sản xuất 400 triệu tấn nhựa, tuy nhiên 79% lượng RTN trên thế giới đều thải ra bãi chôn lấp, 12% đốt tại các lò rác và chỉ 9% được tái chế. Với mức tiêu thụ nhựa như hiện nay và hiện trạng quản lý RTN không được cải thiện, thì đến 2050 trên thế giới sẽ có 12 tỷ tấn RTN bị thải ra bãi chôn lấp và môi trường tự nhiên.

Việt Nam là một trong những quốc gia có lượng rác thải nhựa xả ra biển nhiều nhất trên thế giới, theo nghiên cứu của các chuyên gia khối lượng rác thải nhựa từ Việt Nam ra biển dao động trong khoảng 0,28-0,73 triệu tấn/năm và đứng thứ 4 trên 20 quốc gia cao nhất (theo nghiên cứu của Tiến sỹ Jenna Jamback năm 2015). RTN đang gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe các sinh vật biển, dự tính đến 2050, khoảng 99% loài chim biển sẽ ăn nhựa, RTN sẽ gây nguy hiểm cho hơn 600 loài động vật biển và 15% trong số đó gặp nguy hiểm do mắc vào RTN hoặc bị ảnh hưởng đến đường tiêu hóa. Rùa biển có nguy cơ đáng kể ăn phải mảnh vụn nhựa ở tất cả các giai đoạn trong vòng đời của chúng với những hậu quả có thể gây tử vong. CSIRO (2019) đã phát hiện ra rằng khi một con rùa có 14 mảnh vụn bằng nhựa trong ruột của nó thì khả năng 50% nó bị tử vong. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là một con rùa sẽ không chết nếu chúng tiêu thụ ít hơn 14 miếng nhựa.

Nhận thức được nguy cơ nghiêm trọng của RTN đối với môi trường nói chung và các loài sinh vật biển nói riêng, nhiều văn bản pháp lý đã được ban hành. Nhiều tỉnh và thành phố ven biển cũng đưa vấn đề ô nhiễm và xử lý RTN vào Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Tuy nhiên, trên thực tế Việt Nam chưa có dữ liệu quốc gia xác định các nguồn phát thải nhựa từ đất liền hay từ biển và chưa có nghiên cứu hoặc thống kê định lượng nào về lượng RTN tại các vùng biển ven bờ, trong đó có các Khu Bảo tồn biển (KBTB) là khu vực chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất do ô nhiễm rác thải trên biển.

Hội thảo quốc gia là cơ hội để Tổng cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và PTNT thảo luận trực tiếp với đại diện 12 KBTB/VQG, các tổ chức phi chính phủ trong nước và quốc tế và các bên liên quan khác về những hoạt động ưu tiên góp phần giảm ô nhiễm nhựa trong ngành thủy sản. Đây được xem là một trong những nỗ lực tích cực và cụ thể của Tổng cục Thủy sản trong cuộc chiến chống ”ô nhiễm trắng” tại Việt Nam.

Nội dung chính của hội thảo là thảo luận định hướng xây dựng Kế hoạch Hành động Quản lý Rác thải nhựa Đại dương của ngành thủy sản giai đoạn 2020 – 2025.

Văn Thọ