Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số được các nước trên thế giới nghiên cứu, triển khai và ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực. Trong đó, nông nghiệp là một trong những lĩnh vực được các nước tận dụng tối đa khoa học công nghệ vào trong sản xuất giúp nâng cao năng suất, sản lượng và giá trị gia tăng trong các sản phẩm…Đặc biệt, khoa học công nghệ đã hỗ trợ phát triển nông nghiệp bền vững cả về kinh tế, xã hội và môi trường, chuyển mạnh từ phát triển theo chiều rộng lấy số lượng làm mục tiêu phấn đấu sang nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng thể hiện bằng giá trị và lợi nhuận, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Các lĩnh vực trong nền kinh tế Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế này, trong đó, ngành Thủy sản thời gian vừa qua đã tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào trong sản xuất trong các lĩnh vực như: Nuôi trồng, sản xuất giống, khai thác, chế biến thủy sản… Thời gian qua, ngành thủy sản đã ứng dụng thành công khoa học, công nghệ vào phục vụ sản xuất giống thủy sản, nuôi tôm siêu thâm canh, công nghệ trong bảo quản các sản phẩm khai thác, công nghệ giúp tăng hiệu quả sử dụng ánh sáng điện trên các tàu cá,…Và chuyển giao nhiều công nghệ hiện đại vào sản xuất.
Tuy nhiên, việc ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực thủy sản vẫn chưa được áp dụng rộng rãi, hàm lượng khoa học công nghệ chưa cao, chưa đồng bộ. Chính vì vậy, để đưa ngành thủy sản phát triển một cách bền vững, có hiệu quả, với mục tiêu giảm chí phí sản xuất, hạ giá thành, nâng cao năng suất và sản lượng, nâng cao chất lượng và giá trị của các sản phẩm thủy sản phục vụ tái cơ cấu giai đoạn 2021-2025, ngành thủy sản cần đẩy mạnh ứng dụng, chuyển giao khoa học công nghệ rộng rãi vào các khâu trong chuỗi.
Do đó, để đạt được các mục tiêu trên Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Kế hoạch ứng dụng, chuyển giao khoa học công nghệ phục vụ tái cơ cấu ngành thủy sản giai đoạn 2021-2025.
Theo đó, Kế hoạch đặt ra mục tiêu thúc đẩy các hoạt động chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất thủy sản nhằm nâng cao giá trị gia tăng, giảm chi phí sản xuất, giảm tổn thất sau thu hoạch và phát triển bền vững ngành thủy sản.
Cụ thể, xác định được nhu cầu đổi mới công nghệ và sáng tạo trong sản xuất thủy sản để xây dựng các chương trình khoa học công nghệ phục vụ thực tế sản xuất; Hàng năm, công nhận được tối thiểu 04 tiến bộ kỹ thuật; chuyển giao được tối thiếu 04 tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất thủy sản; tối thiểu 200 cơ sở sản xuất thủy sản được phổ biến, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, hiệu quả kinh tế tăng >25% so với mô hình sản xuất truyền thống; Hàng năm, tổ chức từ 3 - 4 diễn đàn để phổ biến, giới thiệu các kết quả nghiên cứu mới, các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới trong khai thác, bảo quản sản phẩm thủy sản, nuôi trồng thủy sản cho ít nhất 400 cơ sở ứng dụng, chuyển giao khoa học công nghệ; Tổ chức được ít nhất 02 Hội chợ thiết bị và công nghệ thủy sản (02 năm/lần) để giới thiệu, trưng bày, triển lãm các thiết bị, công nghệ, sản phẩm tiến tiến có thể thương mại hóa và ứng dụng, chuyển giao vào thực tiễn sản xuất thủy sản ở Việt Nam; Xây dựng được hệ thống thông tin khoa học công nghệ thủy sản đầy đủ, đáp ứng nhu cầu quản lý, cập nhật, trao đổi thông tin trong nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ thủy sản; phát triển thị trường khoa học công nghệ thủy sản trực tuyến.
 |
Trong giai đoạn 2021-2025, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã đưa ra 03 nội dung quan trọng đó là: Gắn kết hoạt động nghiên cứu khoa học và thực tế sản xuất; Đánh giá, công nhận tiến bộ kỹ thuật lĩnh vực thủy sản; Xây dựng hệ thống thông tin, phát triển thị trường khoa học công nghệ.
Song song với đó Bộ Nông nghiệp và PTNT đã đề ra một số nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai thực hiện giai đoạn 2021 -2025 gồm: Rà soát, đề xuất chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo và ứng dụng chuyển giao khoa học công nghệ thủy sản; Rà soát, đánh giá, công nhận tiến bộ kỹ thuật để phổ biến, ứng dụng, chuyển giao vào thực tế sản xuất thủy sản; Xây dựng hệ thống thông tin khoa học công nghệ phục vụ gắn kết nghiên cứu và chuyển giao và phát triển thị trường khoa học công nghệ.
Kế hoạch yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh, thành phố căn cứ vào Kế hoạch này xây dựng và trình Ủy ban Nhân dân tỉnh, thành phố phê duyệt Kế hoạch ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ thủy sản phù hợp với điều kiện thực tiễn tại địa phương; tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trong Kế hoạch sau khi được phê duyệt; định kỳ báo cáo kết quả thực hiện về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Văn Thọ