Tính đến ngày 15 tháng 10 năm 2023 Cà Mau có 4.058 tàu cá, với các nghề khai thác chủ yếu là lưới vây, lưới kéo, lưới rê, câu, lồng bẫy, dịch vụ hậu cần,… Tổng số lao động tham gia khai thác thủy sản là 19.917 người, trong đó vùng khơi là 10.639 người, vùng lộng là 6.225 người và vùng ven bờ 3.053 người.
Toàn tỉnh có 05 cảng cá đang hoạt động (Cà Mau, Sông Đốc, Cái Đôi Vàm, Rạch Gốc và Hố Gùi), đáp ứng 350 tàu cá cập cảng/ngày, sản lượng hàng hóa qua cảng khoảng 86.000 tấn/năm. Bên cạnh đó, tỉnh có 03 khu neo đậu tránh trú bão với tổng sức chứa 2.600 tàu cá; trong đó, có 02 khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng (Sông Đốc, Rạch Gốc) và 01 khu neo đậu tránh trú bão cấp tỉnh (Cái Đôi Vàm).
Cơ quan chức năng của tỉnh đã cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật cho 2.355 tàu cá; đánh dấu tàu cá là 4.058/4.058 phương tiện; chủ tàu thực hiện ký cam kết và cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm 377 hồ sơ, trong đó ký cam kết 15 tàu và cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm 362 tàu cá. Đồng thời, thực hiện cấp mới và gia hạn 1.198 giấy phép khai thác thủy sản; thường xuyên thực hiện và cập nhật đầy đủ dữ liệu tàu cá của tỉnh trên hệ thống phần mềm VNFishbase và xác thực thông tin tàu cá trên hệ thống giám sát hành trình của Cục Thủy sản
Theo số liệu thống kê, tỉnh Cà Mau có 1.507/1.507 tàu cá đang hoạt động đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá, đạt tỷ lệ 100%, đã trừ những tàu ngưng hoạt động.
Các lực lượng được giao nhiệm vụ theo dõi, kiểm soát như Biên phòng, Thủy sản, Văn phòng IUU… thực hiện nghiêm túc chế độ trực và kịp thời phát hiện, phối hợp xử lý, đặc biệt là những trường hợp vượt ranh giới; trang thiết bị, máy móc phục vụ cho việc theo dõi, giám sát trên hệ thống được trang bị đảm bảo.
Số tàu mất kết nối được các cơ quan chuyên môn lập danh sách, theo dõi 4.373 lượt tàu cá bị mất tín hiệu kết nối ngoài khơi; số liệu tàu mất tín hiệu 10 ngày trở lên, cơ quan chức năng tỉnh đã lập danh sách, thông báo đến các cơ quan, đơn vị liên quan phối hợp xác minh nguyên nhân tàu cá mất tín hiệu kết nối trên 10 ngày. Qua theo dõi 24/24 giờ trên hệ thống giám sát tàu cá, cơ quan chức năng kịp thời phát hiện, xác minh, kêu gọi 67 tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển quay trở về vùng biển Việt Nam, đồng thời, yêu cầu chủ tàu cam kết không khai thác vi phạm vùng biển nước ngoài.
Ban Quản lý các Cảng cá kiểm soát 18.234 lượt tàu cá cập, rời cảng; sản lượng thủy sản qua cảng là 45.682 tấn; thu 8.714 nhật ký khai thác thủy sản; cấp 394 biên nhận cho 2.304 tấn thủy sản. Công tác kiểm tra, kiểm soát của Văn phòng IUU đặt tại 02 cảng cá chỉ định (Sông Đốc và Rạch Gốc) được kiểm tra 100% tàu cá cập, rời cảng; có 16.594 lượt tàu cá cập, rời cảng; lập biên bản nhắc nhở 87 tàu cá và yêu cầu chủ tàu cam kết khai thác thủy sản theo đúng quy định của pháp luật.
Cấp 68 giấy xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác, với 2.088 tấn nguyên liệu, trong đó cá 1.552 tấn; mực 453 tấn; bạch tuộc 83 tấn; cấp 40 giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác, với 862,613 tấn nguyên liệu, tôm, cá là 769 tấn, mực là 78,642 tấn, thủy sản khác 14,971 tấn.
Công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động khai thác hải sản trên vùng biển tỉnh luôn được tăng cường, từ đầu năm 2023 đến nay lực lượng chức năng tỉnh đã xử phạt 192 Quyết định xử phạt vi phạm hành chính, với số tiền 5.431,6 triệu đồng, trong đó vi phạm về khai thác IUU là 91 vụ/ 4.459 triệu đồng.
Thời gian tới, tỉnh Cà Mau sẽ tiếp tục thực hiện tốt, có hiệu quả theo chỉ đạo của Thường trực Ban Bí thư; Thủ tướng Chính phủ; Bộ Nông nghiệp và PTNT,.. về công tác chống khai thác IUU; tiếp tục điều tra, xác minh, làm rõ, củng cố các hồ sơ có liên quan đến tàu cá của tỉnh khai thác hải sản vi phạm vùng biển nước ngoài để xử phạt vi phạm hành chính theo quy định.
Tăng cường kiểm tra, kiểm soát tàu cá tại cảng cá chỉ định và các Trạm Kiểm soát Biên phòng; quản lý chặt chẽ tàu cá ngay từ khi chuẩn bị ra biển, kể cả theo dõi, giám sát 24/24 tàu cá đang hoạt động khai thác thủy sản trên biển; thực hiện tốt quy chế trao đổi thông tin theo Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 24/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ, quy chế phối hợp với các tỉnh, các lực lượng chức năng trên biển (Cảnh sát biển, Hải quân, Kiểm ngư) để quản lý, kiểm soát tàu cá, ngư dân của tỉnh.
Cùng đó, tăng cường phối hợp giữa cơ quan quản lý, đơn vị trong lắp đặt thiết bị VMS, cung cấp thông tin xác định nguyên nhân thiết bị VMS trên tàu cá bị mất tín hiệu kết nối trên biển; xác minh, xử phạt đối với trường hợp cố tình tác động gây mất tín hiệu kết nối thiết bị VMS để tránh sự giám sát của cơ quan chức năng.
Thực hiện tuyên truyền trực tiếp và qua phương tiện thông tin, yêu cầu ngư dân ký cam kết khi hoạt động phải đảm bảo cá quy định về chống khai thác IUU; rà soát, ban hành văn bản hướng dẫn biện pháp xử lý, lập hồ sơ đối với các trường hợp tàu cá mất tín hiệu kết nối, tàu cá trễ hạn đăng ký, đăng kiểm, tàu nằm bờ, sang bán,… để làm cơ sở triển khai thực hiện tại các địa phương; phối hợp các đơn vị có liên quan rà soát, bổ sung các tính năng, ứng dụng phù hợp vào phần mềm để nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát tàu cá.
Thanh Thủy