Theo Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Quảng Ngãi, từ đầu năm 2022 đến nay tổng số tàu cá của tỉnh đã đăng ký là 4.563 chiếc; đăng kiểm là 1.737 chiếc, không bao gồm tàu cá của tỉnh đăng kiểm tại các cơ sở đăng kiểm khác. Tỷ lệ đánh dấu tàu cá trên 95% tổng số tàu cá đã đăng ký, trong đó 100% tàu cá đã đăng kiểm thực hiện đánh dấu tàu cá; được cấp, cấp lại giấy phép khai thác thủy sản (KTTS) theo hạn ngạch là 3.406/4.563 chiếc, đạt tỷ lệ 74,64%, trong đó tàu có chiều dài từ 15m trở lên là 2.841/3.229 chiếc, đạt tỷ lệ 87,98%. Nguyên nhân, tàu cá còn thiếu các điều kiện để cấp giấy phép KTTS như đăng kiểm, đăng ký, thuyền trưởng, máy trưởng; chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) theo quy định.
Cũng theo thống kê, đã có 2.906/3.229 tàu cá đã lắp đặt thiết bị VMS, đạt tỷ lệ 90% (nếu trừ 163 tàu nằm bờ, 91 tàu hoạt động ở ngoài tỉnh nhiều năm không về địa phương thì tỷ lệ đạt 97,68%). Các tàu cá chưa lắp đặt thiết bị VMS phần lớn là tàu có công suất nhỏ, làm nghề khai thác cá nổi nhỏ, chủ yếu hoạt động gần bờ, đi về ở các bãi ngang ven biển, chưa được quản lý chặt chẽ.
Qua hệ thống giám sát tàu cá đã phát hiện 354 tàu cá vượt ra khỏi sơ đồ trên phần mềm của hệ thống giám sát tàu cá và 552 tàu cá mất kết nối trên biển trên 10 ngày. Các cơ quan chức năng đã xử lý 47 trường hợp.
Theo thông báo của Tổng cục Thủy sản, đối với tàu cá từ 24m trở lên đã phát hiện 24 tàu cá mất kết nối trên 10 ngày trên biển và 01 tàu cá vượt ra khỏi sơ đồ trên phần mềm của hệ thống giám sát tàu cá. Các cơ quan chức năng đã tiến hành làm việc, xử lý đối với 01 tàu cá vượt ranh giới; đã xử phạt vi phạm hành chính 38 trường hợp/37 phương tiện/476.500.000 đồng theo quy định.
Toàn tỉnh có 10 Trạm kiểm soát Biên phòng, 05 cảng cá đủ điều kiện xác nhận nguồn gốc thủy sản là Tịnh Kỳ, Tịnh Hòa, Lý Sơn, Mỹ Á và Sa Huỳnh, 04 Văn phòng đại diện kiểm soát nghề cá tại cảng cá (Tịnh Kỳ, Tịnh Hòa, Mỹ Á và Sa Huỳnh) để kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất nhập bến và tàu cá ra vào cảng nhằm phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm và thực hiện kiểm tra tàu cá xuất nhập cảng qua cảng cá, giám sát sản lượng thủy sản qua cảng, thu nhật ký khai thác thủy sản, xác nhận nguyên liệu, chứng nhận nguồn gốc KTTS theo quy định.
Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với các đơn vị có liên quan tham mưu UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các Sở, ban, ngành và các địa phương có biển xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU theo chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và UBND tỉnh. Công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, giáo dục ngư dân không vi phạm khai thác IUU, đặc biệt là vi phạm vùng biển nước ngoài được các Sở, ngành, địa phương tăng cường thực hiện.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được công tác chống khai thác IUU tại địa bàn tỉnh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần khắc phục trong thời gian tới như: Tỷ lệ lắp đặt thiết bị VMS còn thấp, hành vi tàu cá vượt ranh giới, mất kết nối phát hiện qua hệ thống giám sát tàu cá nhiều nhưng công tác xử lý còn hạn chế; tỷ lệ tàu cá được cấp giấy phép KTTS và đăng kiểm còn thấp; tình trạng chủ tàu cá đánh bắt sai vùng, sai nghề, tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên không cập cảng cá chỉ định để bốc dỡ thủy sản vẫn còn diễn ra.
Việc tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển chưa được thường xuyên; công tác kiểm tra tàu cá, tại các cửa biển, cảng cá, giám sát sản lượng thủy sản và truy xuất nguồn gốc chưa chặt chẽ; việc ghi, nộp và thu nhật ký KTTS, báo cáo KTTS đối với khối tàu có chiều dài dưới 15m đạt thấp.
Vì vậy, thời gian tới trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi sẽ tăng cường tuyên truyền, giáo dục ngư dân nắm và chấp hành các quy định của pháp luật trong hoạt động thủy sản, chống khai thác IUU…
Đồng thời, tăng cường thực thi pháp luật đảm bảo việc tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển, tại các cửa biển, cảng cá đảm bảo các hành vi vi phạm khai thác IUU được phát hiện, ngăn chặn; đặc biệt là các hành vi vi phạm về giấy phép KTTS, lắp đặt và vận hành thiết bị VMS; kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm theo quy định; hướng dẫn thực hiện thủ tục đăng kiểm, đăng ký để tàu cá đủ điều kiện cấp giấy phép KTTS nhằm đảm bảo 100% tàu cá có giấy phép khi hoạt động KTTS trên biển.
Tăng cường công tác kiểm tra tàu cá, giám sát sản lượng thủy sản tại cảng, thu nhật ký KTTS và xác nhận, chứng nhận thủy sản từ khai thác; chú trọng thực hiện giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng đảm bảo độ tin cậy trong công tác truy xuất nguồn gốc, ghi chép và lưu trữ hồ sơ đầy đủ; giải quyết các vướng mắc để đầu tư nâng cấp các cảng cá,... đảm bảo phục vụ hoạt động KTTS và chống khai thác IUU.
Thanh Thủy