Các hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp, không được báo cáo và không được kiểm soát (IUU) dẫn tới việc khai thác quá mức và khoản thiệt hại hàng năm 600 triệu USD cho khu vực. Một báo cáo của Cơ quan Thủy sản các quần đảo Thái Bình Dương cho thấy các tàu thuyền được cấp phép chuyên chở thủy sản đánh bắt không được báo cáo và không được kiểm soát chiếm hầu hết đánh bắt IUU của khu vực.
Cộng đồng Thái Bình Dương (SPC), một tổ chức khoa học và kỹ thuật khu vực tập trung vào phát triển, đã tạo ra ứng dụng Báo cáo trên thuyền cho các thuyền trưởng để báo cáo bằng điện tử về dữ liệu đánh bắt.
Ứng dụng tương ứng báo cáo điện tử của quan sát viên do Hệ thống Quản lý Thông tin Thuỷ sản (iFIMS) phát triển được các quan sát viên thủy sản trên tàu tại Thái Bình Dương sử dụng. Các ứng dụng đang được thử nghiệm bởi các bên tham gia Hiệp định Nauru (PNA), một cơ quan khu vực quản lý tài nguyên cá ngừ chung, bao gồm cả nghề đánh bắt cá ngừ đại dương bền vững bằng lưới kéo được chứng nhận lớn nhất thế giới.
Vùng Tây và Trung Thái Bình Dương, nơi PNA hoạt động, có nhiều loài cá ngừ cung cấp cho các thị trường trên thế giới và khoảng 60% lượng đánh bắt cá ngừ toàn cầu. Việc khởi động áp dụng báo cáo điện tử sẽ giúp cho việc quản lý thời gian gần với thời gian thực trong ngành đánh bắt cá ngừ trị giá 7 tỷ USD này trở nên khả thi.
PNA có kế hoạch cho phép báo cáo điện tử trong các đội tàu của mình, với mục đích chính là đảm bảo nghề cá bền vững. Những dữ liệu này nhằm mục đích thông báo và giúp các nhà quản lý thủy sản duy trì các quần thể lành mạnh của cả các loài cá mục tiêu và các hệ sinh thái xung quanh.
Xác minh dữ liệu đánh bắt
Tất cả các tàu đánh cá bằng lưới kéo của PNA cũng có các quan sát viên độc lập trên tàu. Các nhà quan sát trên tàu thu thập số liệu về số lượng, thành phần, và kích thước của các loài cá đánh bắt bằng các tàu đánh cá thương mại, cũng như các dụng cụ được sử dụng và sản lượng đánh bắt không mong muốn.
Các ứng dụng Báo cáo điện tử truyền dữ liệu được thu thập bởi các thuyền viên, thuyền trưởng hoặc quan sát viên trên tàu trên máy tính bảng và được truyền trực tiếp tới các cơ quan chức năng qua vệ tinh. Ứng dụng này sẽ thay thế hệ thống lưu trữ hồ sơ dựa trên giấy tờ hiện tại và cho phép người dùng lập hồ sơ và báo cáo bằng điện tử về các nỗ lực và thu thập số liệu thống kê theo thời gian thực. Thông tin sau đó sẽ được cung cấp ngay cho các cán bộ, những người có thể thu thập dữ liệu đánh bắt và điều chỉnh hoạt động quản lý một cách kịp thời.
Ứng dụng quan sát viên Observer nói riêng sẽ trực tiếp giải quyết các vấn đề không báo cáo, báo cáo sai và báo cáo thấp hơn về đánh bắt cá, một vấn đề liên tục xảy ra ở khu vực Thái Bình Dương. Một phân tích năm 2016 do Cơ quan Thủy sản các đảo Thái Bình Dương (FFA) thực hiện cho thấy đánh bắt cá bất hợp pháp, không được báo cáo và không được kiểm soát (IUU) gây ra thiệt hại 600 triệu USD cho khu vực và các tàu được cấp phép chuyên chở thủy sản đánh bắt không được báo cáo và không được kiểm soát chiếm hầu hết đánh bắt IUU của khu vực.
Mặc dù các quan sát viên trên tàu đã từng là một thực tiễn tiêu chuẩn trong nghề cá thương mại trong nhiều năm, việc ghi chép sản lượng đánh bắt bằng bút và giấy và đệ trình dữ liệu cho các cơ quan chức năng sau đó biên soạn và xử lý thông tin, dẫn đến sự chậm trễ giữa việc thu thập dữ liệu và gửi tới các nhà hoạch định chính sách.
Bubba Cook, Giám đốc Chương trình Cá ngừ Tây và Trung Thái Bình Dương cho WWF-New Zealand, nói với Đài phát thanh New Zealand rằng: “Hiện tại có thể phải mất hai năm để đưa được một số thông tin hiện tại vào hệ thống quản lý thủy sản này. Công nghệ này kết nối thông tin thu thập được trong sổ nhật ký của tàu, báo cáo của người quan sát khai thác cá và báo cáo của thanh tra cảng, điều này làm cho tài liệu điện tử về sản lượng đánh bắt gần với thời gian thực và việc truy xuất chuỗi cung ứng trở thành hiện thực chứ không chỉ là một khái niệm”.
Giám đốc bộ phận Offshore của Bộ Tài nguyên biển, Quần đảo Cook, Tim Costelloe, nói với WWF: “Chúng tôi đang thực hiện báo cáo điện tử trên toàn bộ đội tàu thương mại của chúng tôi trong 2-3 năm tới, và công nghệ mới này hỗ trợ chúng tôi trong việc truy cập và xác minh các báo cáo từ các tàu”.
Theo Cook, kết nối trực tiếp của ứng dụng với các cơ quan chức năng cũng cung cấp một số biện pháp bảo mật cho các nhà quan sát độc lập trên tàu do họ đăng ký không chỉ về các mức độ và số liệu thống kê về sản lượng đánh bắt mà còn xác nhận việc tuân thủ các quy định đánh bắt cá của thuyền.
Báo cáo tại cảng hiệu quả hơn
Một ứng dụng riêng gọi là TAILS cũng được SPC phát triển và cung cấp trên các máy tính bảng cho các cán bộ quản lý thủy sản tại các bến cảng chính xung quanh Thái Bình Dương. Ứng dụng này bổ sung cho các ứng dụng giám sát trên tàu bằng cách cho phép các cán bộ quản lý tại cảng nhập kích cỡ và thành phần của mỗi lần đánh bắt, bao gồm dữ liệu đánh bắt và nỗ lực của ngư dân khai thác thủ công quy mô nhỏ.
Ông Cook cho biết: Việc kiểm tra và xác nhận hồ sơ khai thác kịp thời và chính xác tại điểm cập cảng luôn luôn là một điều vô cùng khó khăn đối với hệ thống lưu trữ hồ sơ trên giấy, nhưng bây giờ các thanh tra cảng có thể đi đến bến tàu và nhập thông tin ngay lập tức sẽ được đưa vào hệ thống quản lý .
Sarah O'Brien, Quản lý cấp cao Sáng kiến cá ngừ Thái Bình Dương cho Quỹ Bảo vệ Môi trường, đơn vị hỗ trợ dự án cùng với WWF cho biết: “Các máy tính bảng chắc chắn và công nghệ liên quan sẽ hỗ trợ tiến tới các hệ thống thu thập dữ liệu hiệu quả hơn, cho phép các nhà quản lý thủy sản thu thập dữ liệu về sản lượng đánh bắt và nỗ lực kịp thời và chính xác hơn”.
Tiếp cận và mở rộng
PNA là đội tàu đầu tiên ở khu vực Thái Bình Dương áp dụng công nghệ này như một phần của chương trình giám sát và quản lý thủy sản của họ. Các thuyền trưởng thuyền đánh cá ở các nước thành viên PNA đang học cách sử dụng ứng dụng OnBoard để báo cáo nỗ lực và dữ liệu đánh bắt, trong khi các thanh tra cảng đã được học cách sử dụng ứng dụng TAILS để thu thập dữ liệu về kích cỡ và thành phần của các sản lượng cá đánh bắt thương mại.
Tại một hội thảo của SPC vào tháng 4 năm 2017, Hosken và các đồng nghiệp đã tập huấn cho các cán bộ quản lý thủy sản từ 9 nước Thái Bình Dương sử dụng các ứng dụng và máy tính bảng mà họ sẽ chia sẻ với các đồng nghiệp ở các quốc gia của họ. WWF và EDF đang cung cấp các thiết bị cần thiết – máy tính bảng và máy phát vệ tinh - để cho các thuyền trưởng, các quan sát viên và các cán bộ quản lý cảng trong nghề khai thác cá bằng lưới kéo của PNA bắt đầu sử dụng hệ thống.
Các tổ chức phi chính phủ và các cơ quan chức năng mong đợi hệ thống báo cáo điện tử mới này sẽ giúp giảm tình trạng đánh bắt IUU vẫn tồn tại trong khu vực.
Ông Cook cho biết: “Các nền tảng điện tử mới được cung cấp thông qua các máy tính bảng và các thiết bị di động khác đã làm cho việc áp dụng rộng rãi các công nghệ này trong nhiều bối cảnh trở thành hiện thực”.
Ông Maurice Brownjohn, Giám đốc thương mại của PNA, cho biết: “Quá trình chuyển đổi sang báo cáo điện tử, [dữ liệu] từ các nhật ký tàu [và] các báo cáo của quan sát viên đến việc kiểm tra tại cảng, là bước đi hợp lý hướng tới việc xác minh và xác nhận hợp lý chuỗi cung ứng của chúng tôi trong thời gian thực”.
HNN (Theo news.mongabay.com)