Phát biểu tại diễn đàn 2 năm một lần, được tổ chức vào đêm trước ngày hội chợ thủy sản toàn cầu 2017 (Seafood Expo Global 2017), Alain Fonteneau, một nhà khoa học về cá ngừ đại dương nổi tiếng của Viện Nghiên cứu Phát triển Pháp (IRD), khẳng định rằng tổng sản lượng khai thác cá ngừ toàn cầu đã tăng lên mức khoảng 5 triệu tấn, với tỷ lệ cá ngừ vằn chiếm khoảng 66%.
Ông Fonteneau nhấn mạnh rằng tăng năng suất lao động của các đội tàu lưới vây với mức tăng trung bình 2.5% mỗi năm trong hai thập niên qua là nguyên nhân chính khiến sản lượng khai thác cá ngừ toàn cầu tăng và hiệu quả của các đội tàu khai thác được cải thiện có nguyên nhân trực tiếp là do việc tăng cường sử dụng các thiết bị dẫn dụ cá ngừ (FADs) trong những năm gần đây.
Trong 10 năm qua, FADs đã tạo nên khoảng 50% tổng sản lượng đánh bắt cá ngừ từ lưới vây, bao gồm 53% cá ngừ vằn.
Ông Alain Fonteneau cho biết: “Nếu chúng ta đánh mất các ngư trường sử dụng các thiết bị dẫn dụ cá, chúng ta hầu như sẽ không đánh bắt được cá ngừ vằn”.
Mặc dù số lượng cá ngừ vằn đánh bắt ở hầu hết các ngư trường vẫn tiếp tục gia tăng - một xu hướng mà Ông Fonteneau cho biết là dấu hiệu của các trữ lượng cá ngừ ở mức cao - hầu hết các trữ lượng cá ngừ vằn vẫn chưa được khai thác đến mức sản lượng bền vững tối đa (MSY), trong đó có 2 triệu tấn cá ngừ ở Tây Thái Bình Dương. Tuy nhiên, ông Fonteneau vẫn bi quan về trữ lượng cá ngừ của Ấn Độ Dương mặc dù hiện tại đang ở trong tình trạng tốt vì quan điểm cá nhân của ông là việc đánh giá trữ lượng cá ngừ tiếp theo, dự kiến vào tháng 10, sẽ cho thấy cá ngừ đang bị khai thác quá mức.
Tuy nhiên, ông thừa nhận, việc đánh giá trữ lượng cá ngừ vằn với vòng đời ngắn là “một nhiệm vụ vô cùng khó khăn, gần như không thể”.
Về hiện trạng của các loài cá ngừ chính khác, Fonteneau nói rằng trữ lượng hầu hết các loài cá ngừ mắt to đều được ước tính gần hoặc hơi quá mức khai thác, cá ngừ vây vàng hầu như được coi là gần được khai thác đến mức sản lượng bền vững tối đa, hầu hết trữ lượng cá ngừ vây dài đều trong tình trạng tương đối tốt, và mặc dù tổng sản lượng đánh bắt dưới 100.000 tấn, cá ngừ vây xanh ngày nay đang được “quản lý tốt” và hiện không trong tình trạng bị đe dọa.
Ông Fonteneau cho biết một lần nữa, vẫn có những “sự không chắc chắn nghiêm trọng thường xuyên” trong nhiều phân tích về tình trạng trữ lượng cá ngừ, ông giải thích rằng ngay cả những nhà khoa học giỏi nhất sử dụng phần mềm đánh giá trữ lượng cá ngừ tốt nhất cũng gặp nhiều khó khăn trong việc ước tính tình trạng trữ lượng cá ngừ thực tế. Điều này là do một số yếu tố, không kém phần quan trọng là vì các mô hình di cư của cá ngừ là phức tạp và có nhiều biến đổi và do đó không thể xử lý đúng theo các mô hình thống kê.
Ông Fonteneau cho biết tất cả các hiện trạng trữ lượng cá ngừ do các Tổ chức Quản lý Nghề cá khu vực RFMOs đưa ra chỉ là ước tính tốt nhất về hiện trạng trữ lượng thu được tại một thời điểm nhất định và trong bối cảnh khoa học và chính trị nhất định. Hơn nữa, nhiều kết quả - so sánh đánh giá trữ lượng cá ngừ trong quá khứ và hiện tại - đã được chứng minh là sai theo thời gian nhưng vẫn được sử dụng trong rất nhiều phân tích hiện tại.
Fonteneau cho biết: “Theo tôi, nhiều dự báo không thực tế. Nếu chúng ta không hiểu quá khứ, làm sao chúng ta có thể đưa ra một dự báo cho tương lai?”.
Ông Fonteneau cho biết: Tuy nhiên, may mắn thay, tất cả các trữ lượng dự trữ cá ngừ đều ở mức cao và rất khó để khai thác quá mức, thậm chí cả khi các Tổ chức Quản lý cá ngừ khu vực RFMOs đang phải nỗ lực để giảm thiểu tình trạng thừa cường lực khai thác.
Do đó, không có nơi nào trong 21 quần đàncá ngừ chính cho thấy dấu hiệu suy giảm nghiêm trọng.
Khả năng phục hồi sinh học này là do môi trường sống rất lớn của cá ngừ, bao gồm hàng triệu dặm hải lý vuông, cũng như sự di cư quy mô lớn của cá ngừ, hành vi ăn linh hoạt và “sinh khối bí ẩn thường xuyên” không thể đánh bắt. Ông Fonteneau cho biết thêm vào đó, tất cả các loài cá ngừ đều cho thấy sự sinh sản hiệu quả.
Ông Fonteneau kết luận: “Cá ngừ không trong tình trạng báo động. Hầu hết các trữ lượng cá ngừ được đánh bắt gần với mức sản lượng bền vững tối đa MSY, nhưng không có một dấu hiệu nào về sự sụp đổ hoàn toàn và sẽ không có rủi ro như vậy trong ngắn hạn. Hầu hết các nguồn tài nguyên cá ngừ đang được kiểm soát bởi các Tổ chức Quản lý Nghề cá khu vực RFMO, mặc dù họ đã mất quyền kiểm soát công suất của các thiết bị dẫn dụ cá. Hơn bao giờ hết, cần phải giữ quyền kiểm soát các trữ lượng cá ngừ để các trữ lượng này không bị rủi ro”.
HNN (Theo seafoodsource)