Đối với bộ phận đầu cá hồi (là phần còn lại của hoạt động chế biến), người tiêu dùng Châu Á rất ưa chuộng, thường dùng để nấu ăn tại nhà nên nhóm sản phẩm này được tiêu thụ nhiều ở thị trường khu vực. 6 tháng đầu năm 2024, lượng nhập khẩu đầu cá hồi đông lạnh đạt 25.000 tấn ở Trung Quốc, 9.000 tấn ở Philippines, 6.500 tấn ở Việt Nam và 3.300 tấn ở Thái Lan.
Theo báo cáo mới nhất của FAO, sản lượng cá hồi Đại Tây Dương toàn cầu giảm nhẹ vào năm 2024 với sản lượng giảm ở các quốc gia Na Uy và Chile, trong khi Scotland và Quần đảo Faroe chứng kiến các con số tăng trưởng. Những thách thức gặp phải vào năm 2024 như chi phí tăng, thay đổi về quy định và các vấn đề sinh học sẽ tiếp tục tác động đến các nhà sản xuất lớn trong năm 2025. Ngoài ra, thị trường toàn cầu có thể chứng kiến những thay đổi quan trọng bởi thuế quan được quy định bởi Hoa Kỳ.
Cá hồi Đại Tây Dương
Tổng nguồn cung cá hồi Đại Tây Dương toàn cầu đạt khoảng 2.019.600 tấn trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9 năm 2024, giảm 1,0% và 1,4% so với cùng kỳ năm 2023 và 2022. Na Uy ghi nhận sản lượng 1.051.000 tấn trong giai đoạn được đánh giá, giảm 1,3% so với cùng kỳ năm 2023. Chile giảm mạnh hơn, báo cáo thu hoạch được 519.400 tấn, giảm 10,4%.
Các loài cá hồi nuôi khác
Sản lượng cá hồi Coho ở Chile trong tháng 1–tháng 9 năm 2024 đạt 113.400 tấn, giảm 1,6% so với cùng kỳ năm 2023. Ngược lại, 49.300 tấn cá hồi cầu vồng đã được thu hoạch ở nước này, tăng đáng kể 21,5% so với cùng kỳ năm trước.
Cá hồi khai thác trong tự nhiên
Có vẻ như mùa cá hồi Alaska đầu tiên năm 2025 đang gây lo ngại cho ngư dân và nhà sản xuất. Sau mùa cá hồi năm 2024 có sản lượng thiếu hụt so với nhu cầu, nghề cá hồi sockeye Alaska dự kiến sẽ cho sản lượng thấp hơn vào năm 2025. Trong khi đó, nguồn cung cá hồi hồng và cá hồi chum tăng đã thúc đẩy các công ty tìm ra những cách tốt hơn để sử dụng các loài chưa được khai thác này. Ngược lại, các nhà khoa học Nga dự đoán rằng sản lượng đánh bắt cá hồi Thái Bình Dương ở vùng Viễn Đông có thể đạt 311.000 tấn vào năm 2025 (tăng 32% so với năm trước). Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn 34% so với mức trung bình 473.000 tấn được ghi nhận kể từ năm 2010.
Nguồn cung toàn cầu sẽ phục hồi, chủ yếu nhờ Na Uy và Scotland
Na Uy
Năm 2024 mang đến những thách thức đáng kể cho các nhà sản xuất Na Uy, bao gồm chất lượng cá hồi giảm và khó khăn trong việc xuất khẩu sang một thị trường cạnh tranh khốc liệt. Những trở ngại về mặt sinh học cũng phát sinh, chẳng hạn như nhiệt độ nước biển cao hơn và sự gia tăng của rận biển dẫn đến chi phí cao hơn cho ngành, mặc dù những khó khăn này dự kiến sẽ giảm dần theo thời gian. Ngoài ra còn có những hạn chế về mặt pháp lý đối với việc xuất khẩu cá hồi chất lượng thấp, ví dụ, yêu cầu cá phải được lọc phi lê ở Na Uy thay vì các nước thứ ba có nguồn lao động rẻ hơn. Chính phủ đã cam kết thực hiện một kế hoạch toàn diện để giảm tỷ lệ tử vong trong nuôi cá hồi; theo dữ liệu được công bố, tỷ lệ tử vong của cá hồi năm 2024 là hơn 16%. Ngoài ra, một liên minh chống rận biển giữa chính phủ, các viện nghiên cứu, nhà sản xuất và các bên liên quan khác cũng đang được lên kế hoạch.
Scotland
Ngành công nghiệp cá hồi Scotland đã phục hồi, theo một số nhà phân tích và nhà điều hành dự đoán một tương lai tươi sáng hơn. Sản lượng dự kiến sẽ tăng 15% vào thời điểm số liệu năm 2024 được đóng lại so với năm trước, trong khi mức tăng theo năm dự kiến cho năm 2025 và 2026 lần lượt là 6% và 7%, theo Rabobank. Cá hồi nuôi vẫn là mặt hàng xuất khẩu thực phẩm hàng đầu của Vương quốc Anh và Bắc Ireland. Trong khi đó, Salmon Scotland, tổ chức đại diện cho ngành nuôi cá hồi của Scotland, đang thúc đẩy chính phủ cập nhật các quy định để giúp ngành này phát triển hơn nữa. Người ta cho rằng quá nhiều thủ tục hành chính đang làm chậm quá trình tạo việc làm, đầu tư và đổi mới.
Quần đảo Faroe
Chính phủ đã tái cấu trúc mô hình thuế nuôi cá hồi (chính thức có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2025) nhằm giảm sự biến động của doanh thu. Hệ thống mới hạ mức thuế doanh thu tối đa từ 20% xuống 7,5%, chuyển từ Chỉ số Fish Pool biến động sang chỉ số Sitagri Salmon cục bộ hơn. Thuế doanh nghiệp đặc biệt 12% sẽ được áp dụng cho hoạt động nuôi cá hồi trên biển, trong khi thuế doanh nghiệp tiêu chuẩn vẫn ở mức 18%. Những thay đổi này nhằm mục đích ổn định dòng tiền cho các công ty có thể phải cắt giảm sản lượng do mô hình thuế trước đây. Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng thuế doanh nghiệp cao hơn cũng có thể bù đắp cho các lợi ích, có khả năng làm giảm thu nhập 4–6% trong giai đoạn 2025–2026. Mặc dù vậy, ngành cá hồi Faroe vẫn sẽ tăng trưởng, được hỗ trợ bởi dữ liệu thả cá hồi non mạnh mẽ và với khối lượng thu hoạch dự kiến sẽ tăng 7% vào năm 2025.
Chile
Các công tác chuẩn bị cho Luật mới về Nuôi trồng thủy sản (the new General Aquaculture Law) để điều chỉnh hoạt động nuôi cá hồi và các hoạt động nuôi trồng thủy sản khác của quốc gia này, do Thứ trưởng Bộ Thủy sản và Nuôi trồng Thủy sản Chile (Subpesca) đứng đầu, vẫn đang tiếp tục. Luật dự kiến sẽ được đệ trình lên Quốc hội vào năm 2025; trong đó tập trung giải quyết các lĩnh vực chính, bao gồm quy hoạch lãnh thổ, các vấn đề về môi trường, phúc lợi động vật và hệ thống quản trị. Trong khi đó, các bên liên quan đang kêu gọi chính phủ đưa ra tầm nhìn rõ ràng cho tương lai của ngành nuôi trồng thủy sản và một chiến lược quốc gia thống nhất, tương tự như chiến lược của Na Uy, để biến nuôi cá hồi thành trụ cột kinh tế quan trọng. Họ nhấn mạnh rằng ngành này có tất cả các điều kiện sản xuất và tiến bộ công nghệ để trở thành một ngành hàng đầu thế giới, và sự hợp tác công tư là chìa khóa.
Canada
Ngành hải sản Canada đang lo ngại về mức thuế 25% mà Hoa Kỳ áp dụng đối với hàng nhập khẩu của Canada, và mức thuế suất này có thể gây hậu quả lớn đối với thương mại hai nước. Đáng chú ý là, thị trường Hoa Kỳ đã tiêu thụ 87% lượng cá hồi xuất khẩu của Canada trong giai đoạn từ tháng 01 đến tháng 9 năm 2024; do đó, việc tìm kiếm một chiến lược đa dạng hóa là điều cấp thiết tại thời điểm này. Ngoài ra, ngành hàng cá hồi hiện đang phải vật lộn với mức giảm 40% sản lượng ở British Columbia và chi phí vận chuyển cao hơn trước. Các công ty cũng lo ngại rằng họ đang phải cạnh tranh quyết liệt với hàng nhập khẩu từ các quốc gia có ngành công nghiệp được hưởng trợ cấp của chính phủ.
Ngọc Thúy (theo FAO)