Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về tăng cường công tác phòng, chống khai thác IUU, tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành hàng loạt chỉ đạo, kế hoạch hành động và tổ chức triển khai quyết liệt từ cấp tỉnh đến cơ sở. Theo số liệu của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi, 7 tháng đầu năm 2025, tổng số tàu cá của tỉnh đã đăng ký là 4.911 chiếc; số tàu đã thực hiện đăng kiểm và còn hạn đăng kiểm là 3.459/3.842 chiếc, đạt tỷ lệ 90,0%; số tàu hết hạn là 383 chiếc, đạt tỷ lệ 10,0%; tỷ lệ tàu cá đánh dấu cơ bản đạt 100% tàu cá đã đăng ký.
Cơ quan chức năng của tỉnh đã cấp giấy phép khai thác thủy sản cho 4.633/4.911 tàu, đạt tỷ lệ 94,34%; Địa phương đã cập nhật đầy đủ dữ liệu tàu cá vào phần mềm cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase) và tiến hành đối soát với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Chi cục Thủy sản – Biển đảo đã phối hợp Ủy ban nhân dân các xã, phường và khu đặc khu rà soát cung cấp thông tin về số căn cước công dân, số điện thoại của chủ tàu cá để thực hiện nhập liệu bổ sung trên phần mềm Vnfishbase, kết quả đến nay đã cập nhật 4.838/4.911 chiếc, đạt tỷ lệ 98,47%; số tàu chưa cập nhật là 75/4.911 chiếc, đạt tỷ lệ 1,53%. Đối với danh sách tàu cá chưa cấp giấy phép, chưa đăng kiểm, chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) đã gửi các địa phương để theo dõi, quản lý, giám sát vị trí neo bờ, tình trạng hoạt động, đảm bảo tàu cá chưa đủ điều kiện không tham gia khai khai thác thủy sản trên biển.
Toàn tỉnh có 2.962 tàu cá đã lắp thiết bị VMS/3.030 tàu cá có chiều dài 15 mét trở lên bắt buộc phải lắp đặt VMS, đạt tỷ lệ 100% trên tổng số tàu tham gia hoạt động khai thác, đạt tỷ lệ 97,76% trên tổng số tàu từ 15 mét trở lên. Danh sách tàu cá chưa lắp đặt thiết bị VMS đã gửi các địa phương trong và ngoài tỉnh quản lý chặt chẽ.
Cơ quan chức năng của tỉnh tổ chức trực 24/24 giờ để xử lý thông tin theo quy trình tiếp nhận, xử lý thông tin tàu cá tỉnh Quảng Ngãi mất tín hiệu kết nối thiết bị VMS và vượt ranh giới cho phép trên biển. Công tác kiểm soát tàu cá mất kết nối thiết bị VMS và vượt ranh giới cho phép cũng được tăng cường. Việc xử phạt các trường hợp vượt ranh giới cho phép được thực hiện nghiêm túc. Đặc biệt, xử phạt vi phạm hành chính 27 trường hợp với số tiền 569.750 nghìn đồng. Cập nhật đầy đủ kết quả xử phạt hành vi khai thác IUU vào hệ thống phần mềm theo dõi, quản lý hoạt động xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản.
Toàn tỉnh có 11 Trạm kiểm soát Biên phòng, 05 cảng cá chỉ định (Tịnh Kỳ, Tịnh Hòa, Lý Sơn, Mỹ Á và Sa Huỳnh) và 05 Tổ kiểm soát nghề cá tại cảng cá để kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất nhập bến và tàu cá ra vào cảng nhằm phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm và thực hiện kiểm tra tàu cá xuất nhập qua cảng cá, công tác giám sát sản lượng thủy sản qua cảng, thu nhật ký khai thác thủy sản, xác nhận nguyên liệu, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác theo quy định.
Theo Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi, tuy đạt được nhiều kết quả tích cực, song công tác phòng, chống khai thác IUU của tỉnh vẫn còn gặp không ít khó khăn. Đáng chú ý, tình hình ngư dân và tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản trái phép tuy được kiểm soát, ngăn chặn nhưng chưa bền vững, vẫn còn tiếp diễn tình trạng tàu cá tỉnh Quảng Ngãi vi phạm vùng biển nước ngoài khu vực Bắc Biển Đông, tàu cá bị nước ngoài bắt giữ khi đang hoạt động tại các vùng biển chồng lấn.
Tỷ lệ tàu cá đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản và lắp đặt thiết bị VMS đối với tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên chưa đạt 100% theo yêu cầu. Trình trạng tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 mét trở lên không cập cảng cá chỉ định để bốc dỡ thủy sản vẫn còn diễn ra; sản lượng thủy sản khai thác được giám sát qua cảng cá chỉ định còn thấp. Công tác xác minh, làm việc với chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá có hành vi mất kết nối, vượt ranh giới phát hiện qua hệ thống giám sát tàu cá còn hạn chế,..
Vì vậy, để khắc phục một số tồn tại trên, trong thời gian tới tỉnh Quảng ngãi tiếp tục triển khai có hiệu quả các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU, Bộ Nông nghiệp và Môi trường về chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh,.. Các sở, ngành, địa phương tập trung nguồn lực triển khai có hiệu quả công tác chống khai thác IUU; tăng cường công tác nắm tình hình, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, điều tra, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm về khai thác IUU, đặc biệt là các hành vi môi giới, tổ chức đưa tàu cá và ngư dân đi khai thác thủy sản trái phép ở vùng biển nước ngoài, môi giới chuộc tàu cá và ngư dân bị nước ngoài bắt giữ về nước trái pháp luật.
Tập trung đăng ký, đăng kiểm, cấp phép đối với tàu cá nhằm nâng cao tỷ lệ tàu cá cấp giấy phép khai thác thủy sản và lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; lập danh sách cụ thể, theo dõi quản lý chặt chẽ, xử lý nghiêm khi phát hiện tàu cá không đủ điều kiện, tham gia khai thác thủy sản.
Tăng cường thực thi pháp luật đảm bảo việc tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển, tại các cửa biển, cảng cá đảm bảo các hành vi vi phạm khai thác IUU được phát hiện, ngăn chặn; đặc biệt là các hành vi vi phạm về giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt và vận hành thiết bị giám sát hành trình đối với tàu cá. Phối hợp với các tỉnh bạn và các lực lượng chức năng tăng cường quản lý tàu cá của tỉnh tham gia hoạt động khai thác thủy sản.
Đồng thời, triển khai đầu tư xây dựng, nâng cấp hạ tầng cảng cá đảm bảo phục vụ hoạt động khai thác thủy sản và chống khai thác IUU. Tăng cường công tác kiểm tra tàu cá, giám sát sản lượng thủy sản tại cảng, thu nhật ký khai thác thủy sản và xác nhận, chứng nhận thủy sản từ khai thác.
Tăng cường công tác bảo tồn, bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản; chú trọng chính sách nuôi trồng thủy sản và thực hiện các mô hình đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản, tạo sinh kế mới cho ngư dân,... từng bước phát triển ngành thủy sản theo hướng bền vững.
Thanh Thủy