Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi, trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng số tàu cá của tỉnh đã đăng ký là 4.925 chiếc, 100% đều được đánh dấu theo quy định; thực hiện đăng kiểm là 1.599 chiếc; số tàu đã thực hiện đăng kiểm và còn hạn đăng kiểm là 3.453/3.852 chiếc, đạt tỷ lệ 89,7%; số tàu hết hạn đăng kiểm là 399 chiếc, tỷ lệ 10,3%; cấp giấy phép khai thác thủy sản cho 4.613/4.925 chiếc, đạt tỷ lệ 93,7%, được nhập dữ liệu đầy đủ vào phần mềm Vnfishbase.
Những tàu cá chưa cấp giấy phép, chưa đăng kiểm, chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) được theo dõi, quản lý, giám sát vị trí neo bờ, tình trạng hoạt động, đảm bảo tàu cá chưa đủ điều kiện không tham gia khai khai thác thủy sản trên biển.
Cũng theo thống kê, toàn tỉnh số tàu đã lắp thiết bị VMS là 2.952/3.028 chiếc có chiều dài 15 mét trở lên bắt buộc phải lắp đặt thiết bị VMS, đạt tỷ lệ 100% trên tổng số tàu tham gia hoạt động khai thác, đạt tỷ lệ 97,5% trên tổng số tàu từ 15 mét trở lên. Với những tàu cá chưa lắp đặt thiết bị VMS được các địa phương trong và ngoài tỉnh quản lý chặt chẽ.
Quảng Ngãi đã thành lập Tổ công tác xử lý thông tin dữ liệu của hệ thống giám sát tàu cá và tổ chức phân công trực 24/24 giờ để xử lý thông tin theo quy trình tiếp nhận, xử lý thông tin tàu cá của tỉnh mất tín hiệu kết nối VMS và vượt ranh giới cho phép trên biển.
Công tác xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản; đặc biệt là xử phạt đối với hành vi vi phạm khai thác IUU, vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài được thực hiện nghiêm túc, quyết liệt. Cụ thể, trong tháng 6 năm 2025, các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Ngãi đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với 03 trường hợp/03 phương tiện với số tiền là 230.750 nghìn đồng theo quy định. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2025 xử phạt 25 trường hợp/25 phương tiện với tổng số tiền là 565 triệu đồng. Kết quả xử phạt hành vi khai thác IUU đều được cập nhật đầy đủ vào hệ thống phần mềm theo dõi, quản lý hoạt động xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản.
Toàn tỉnh có 11 Trạm kiểm soát Biên phòng, 05 cảng cá chỉ định và 05 Tổ kiểm soát nghề cá tại cảng cá để kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất nhập bến và tàu cá ra vào cảng nhằm phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm và thực hiện kiểm tra tàu cá xuất nhập qua cảng cá, công tác giám sát sản lượng thủy sản qua cảng, thu nhật ký khai thác thủy sản, xác nhận nguyên liệu, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác theo quy định. Ngoài ra, công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, giáo dục ngư dân không vi phạm khai thác IUU, đặc biệt là vi phạm vùng biển nước ngoài được các Sở, ngành, địa phương tăng cường thực hiện.
Toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 4.925 tàu cá đã đăng ký. Mặc dù tỷ lệ hoàn thành các thủ tục như đăng kiểm, cấp phép khai thác thủy sản và gắn thiết bị VMS đang tăng, nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu theo yêu cầu; trình trạng tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 mét trở lên không cập cảng cá chỉ định để bốc dỡ thủy sản vẫn còn diễn ra; sản lượng thủy sản khai thác được giám sát qua cảng cá chỉ định còn thấp.
Hành vi tàu cá vượt ranh giới, mất kết nối phát hiện qua hệ thống giám sát tàu cá còn xảy ra nhưng vẫn chưa được xử lý triệt để; công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác chưa được giám sát, theo dõi chặt chẽ theo chuỗi từ tàu cá đến doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu.
Đặc biệt, tình hình ngư dân và tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản trái phép tuy được kiểm soát, ngăn chặn nhưng chưa bền vững, vẫn còn tiếp diễn tình trạng tàu cá tỉnh Quảng Ngãi vi phạm vùng biển nước ngoài khu vực Bắc Biển Đông, tàu cá bị nước ngoài bắt giữ khi đang hoạt động tại các vùng biển chồng lấn.
Trong bối cảnh Ủy ban châu Âu (EC) vừa quyết định lùi đợt thanh tra lần thứ 5 sang cuối năm 2025, Việt Nam cần báo cáo tiến độ thực hiện các khuyến nghị nên nếu kết quả được đánh giá là có tiến triển rõ rệt, Đoàn thanh tra EC sẽ sang làm việc tại Việt Nam vào cuối năm nay.
Với quyết tâm góp phần quan trọng vào mục tiêu chung của cả nước trong việc gỡ “Thẻ vàng” IUU, giữ vững thị trường châu Âu và nâng cao vị thế ngành thủy sản Việt Nam trên trường quốc tế, Quảng Ngãi đang triển khai quyết liệt, cao điểm các các giải pháp phòng chống khai thác IUU, để chuẩn bị làm việc với Đoàn thanh tra của EC.
Theo đó, Quảng Ngãi xác định nhiệm vụ ngăn chặn, xử lý tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài là ưu tiên, trọng tâm và cấp bách. Trong tháng 7 năm 2025 tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục triển khai có hiệu quả các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU, Bộ Nông nghiệp và Môi trường về chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh,.. Các sở, ngành, địa phương tập trung nguồn lực triển khai có hiệu quả công tác chống khai thác IUU.
Tiếp tục tuyên truyền và tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu lực, hiệu quả Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Nghị định số 37/2024/NĐ-CP, Nghị định số 38/2024/NĐ-CP của Chính phủ. Tăng cường công tác nắm tình hình, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, điều tra, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm về khai thác IUU, đặc biệt là các hành vi môi giới, tổ chức đưa tàu cá và ngư dân đi khai thác thủy sản trái phép ở vùng biển nước ngoài, môi giới chuộc tàu cá và ngư dân bị nước ngoài bắt giữ về nước trái pháp luật.
Cùng với đó, tập trung đăng ký, đăng kiểm, cấp phép đối với tàu cá nhằm nâng cao tỷ lệ tàu cá cấp giấy phép khai thác thủy sản và lắp đặt thiết bị VMS; lập danh sách cụ thể, theo dõi quản lý chặt chẽ, xử lý nghiêm khi phát hiện tàu cá không đủ điều kiện, tham gia khai thác thủy sản.
Tăng cường thực thi pháp luật đảm bảo việc tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển, tại các cửa biển, cảng cá đảm bảo các hành vi vi phạm khai thác IUU được phát hiện, ngăn chặn; đặc biệt là các hành vi vi phạm về giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt và vận hành thiết bị VMS đối với tàu cá. Phối hợp với các tỉnh bạn và các lực lượng chức năng tăng cường quản lý tàu cá của tỉnh tham gia hoạt động khai thác thủy sản.
Đồng thời, triển khai đầu tư xây dựng, nâng cấp hạ tầng cảng cá đảm bảo phục vụ hoạt động khai thác thủy sản và chống khai thác IUU; tăng cường công tác kiểm tra tàu cá, giám sát sản lượng thủy sản tại cảng, thu nhật ký khai thác thủy sản và xác nhận, chứng nhận thủy sản từ khai thác; đẩy mạnh công tác bảo tồn, bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản; chú trọng chính sách nuôi trồng thủy sản và thực hiện các mô hình đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản, tạo sinh kế mới cho ngư dân,... từng bước phát triển ngành thủy sản theo hướng bền vững.
Thanh Thủy