Chỉ thị nêu rõ, những năm gần đây, thiên tai diễn biến bất thường, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là của các địa phương và sự chủ động của người dân, công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, thiệt hại do thiên tai năm 2021 thấp nhất trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cũng còn những hạn chế, đặc biệt khi xảy ra tình huống thiên tai, sự cố phức tạp, công tác chỉ đạo có lúc, có nơi còn bị động, lúng túng.
Theo đó, để chủ động phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, giảm thiệt hại về tính mạng, tài sản của nhân dân và nhà nước, Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ cho các Bộ, ngành, địa phương, cụ thể như sau:
Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai
Rà soát kiện toàn, đảm bảo hoạt động của Ban Chỉ đạo, cơ quan thường trực Ban chỉ đạo; hướng dẫn các địa phương đảm bảo hoạt động tham mưu chỉ đạo điều hành phòng, chống thiên tai trong mọi tình huống.
Chủ trì, phối hợp với Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tổ chức kiểm tra, đánh giá công tác chuẩn bị phòng, chông thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trước mùa mưa lũ của các ngành, địa phương; đánh giá công tác phòng, chống thiên tai cấp tỉnh thông qua Bộ chỉ số.
Đồng thời tổ chức theo dõi diễn biến thiên tai, kịp thời chỉ đạo theo thẩm quyền hoặc tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo công tác ứng phó theo quy định; chỉ đạo công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng, phổ biến kiến thức, kỹ năng ứng phó thiên tai, triển khai có hiệu quả các phong trào thi đua trong phòng, chống thiên tai, xây dựng cộng đồng an toàn gắn với xây dựng nông thôn mới bền vững.
Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn
Chỉ đạo nâng cao chất lượng huấn luyện, đào tạo lực lượng cứu hộ, cứu nạn; kiểm tra công tác phòng chống cháy nổ, cháy rừng, thực hiện quy chế ứng phó sự cố tràn dầu, sự cố chất thải và tìm kiếm cứu nạn của một số địa phương.
Chỉ đạo đầu tư hiện đại hóa phương tiện, trang thiết bị cứu hộ, cứu nạn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, nhất là khi xảy ra tình huống thiên tai, sự cố phức tạp trên biển, vùng sâu, vùng xa, đảm bảo tìm kiếm cứu nạn kịp thời.
Bên cạnh đó, kiện toàn hệ thống tổ chức, xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; tổ chức công tác huấn luyện, diễn tập tại một số địa phương. Chỉ đạo ứng trực, kịp thời điều động lực lượng, phương tiện của các Bộ, ngành và địa phương ứng phó với sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Thực hiện rà soát, hoàn thiện pháp luật, cơ chế chính sách liên quan đến công tác phòng, chống thiên tai. Chỉ đạo nâng cao năng lực, bảo đảm điều kiện hoạt động của Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai, cơ quan tham mưu quản lý nhà nước về phòng, chống thiên tai, theo hướng chuyên nghiệp, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương chuyển đổi mùa vụ, cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp để chủ động thích ứng, giảm thiệt hại do thiên tai, gắn xây dựng cộng đồng an toàn trước thiên tai với xây dựng nông thôn bền vững. Đẩy nhanh tiến độ đầu tư, nâng cấp, khắc phục sự cố đê điều, công trình phòng, chống thiên tai được đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ; chỉ đạo xây dựng, triển khai phương án bảo vệ trọng điểm đê điều, hồ đập. Rà soát phương án phòng, chống lũ, giảm ngập lụt ở hạ du cho một số lưu vực sông lớn tại khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên.
Triển khai hoạt động của Qũy phòng, chống thiên tai trung ương; chỉ đạo đẩy mạnh hoạt động Qũy phòng, chống thiên tai cấp tỉnh theo quy định của pháp luật.
Cùng với đó đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ, hợp tác quốc tế; xây dựng hệ thống quan trắc, giám sát thiên tai chuyên dùng, cơ sở dữ liệu, công cụ hỗ trợ trong phòng, chống thiên tai.
Bộ Quốc phòng, Bộ Công an
Chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tập trung nâng cao năng lực cho lực lượng làm nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn chuyên trách, kiêm nhiệm, nhất là đối với các đơn vị làm nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn trên biển.
Sẵn sàng lực lượng, phương tiện hỗ trợ sơ tán, cứu trợ nhân dân, cứu nạn, cứu hộ, khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố. Phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm pháp luật về đê điều, phòng chống thiên tai.
Bộ Tài nguyên và Môi trường
Tổ chức theo dõi, dự báo, cảnh báo, kịp thời cung cấp thông tin về tình hình thiên tai phục vụ công tác chỉ đạo, ứng phó; tiếp tục nâng cao chất lượng dự báo thiên tai bảo đảm kịp thời, chính xác hơn. Đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng phân vùng rủi ro thiên tai, cảnh báo lũ quét, sạt lở đất.
Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, điều chỉnh, khắc phục những bất cập trong vận hành liên hồ chứa; quy định rõ trách nhiệm chỉ đạo vận hành, phối hợp giữa các cơ quan trong vận hành và cung cấp thông tin đến người dân trước khi vận hành, trách nhiệm đầu tư trang thiết bị, công cụ hỗ trợ để bảo đảm vận hành, giám sát vận hành.
Tăng cường kiểm tra, quản lý cấp phép, khai thác tài nguyên, kháng sản, đặc biệt là khai thác cát, sỏi lòng sông, ven biển, tránh gây sạt lở, tăng rủi ro thiên tai.
Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Chỉ đạo kiện toàn, phân công nhiệm vụ cho thành viên Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp, gắn với trách nhiệm người đứng đầu.
Tổ chức xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch phòng, chống thiên tai theo quy định của Luật phòng, chống thiên tai; kiểm tra, rà soát phương án ứng phó thiên tai trên địa bàn theo phương châm “bốn tại chỗ”, nhất là phương án bảo đảm an toàn đê điều, hồ đập; tổ chức diễn tập theo phương án được phê duyệt. Chỉ đạo lồng ghép nội dung phòng chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án của địa phương.
Chủ động bố trí ngân sách địa phương, huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực hợp pháp khác cho công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, trong đó chú trngj đầu tư phòng ngừa rủi ro thiên tai: hiện đại hóa hệ thống quan trắc, cảnh báo sớm thiên tai; triển khai thực hiện Đề án nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng; củng cố, nâng cấp đê điều, hồ đập; bổ sung trang thiết bị, công cụ hỗ trợ, tổ chức tập huấn, đào tạo nâng cao năng lực cho lực lượng làm công tác phòng, chống thiên tai tại địa phương, nhất là cơ quan trực tiếp tham mưu giúp việc cho Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn và lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại cơ sở.
Tổ chức quản lý chặt chẽ, xử lý nghiêm tình trạng khai thác, tập kết cát sỏi trái phép, lấn chiếm, sử dụng trái phép đất ven sông, ven biển gây cản trở thoát lũ, ảnh hưởng đến an toàn đê điều.
Ánh Nguyệt