Theo ông Nguyễn Văn Việt, Vụ trưởng Vụ kế hoạch, Bộ NN&PTNT, sau gần 10 năm thực hiện Đề án “Phát triển giống cây nông lâm nghiệp, giống vật nuôi và giống thuỷ sản đến năm 2020”, nhiều giống cây trồng, vật nuôi mới được chọn tạo hoặc nhập nội. Những giống có ưu thế đã được áp dụng trên diện rộng, góp phần tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất và sức cạnh tranh sản phẩm. Về giống thuỷ sản, đã công nhận 13 giống thủy sản mới. Chương trình chọn giống tôm thẻ chân trắng bố mẹ đã góp phần đáp ứng 25% thị phần con giống chất lượng cho các vùng nuôi tôm. Giống cá tra bố mẹ chất lượng đã được đưa vào sản xuất, nâng cao tăng trưởng trên 20%...
Hệ thống nguồn gien cây trồng, vật nuôi tiếp tục được duy trì, lưu giữ và đánh giá. Đây là nguồn vật liệu vô cùng quan trọng, phục vụ cho nghiên cứu, chọn tạo giống trong trước mắt và lâu dài. Một lượng lớn giống gốc, giống siêu nguyên chủng, giống đầu dòng, giống bố mẹ hạt lai… sản xuất ra từ các dự án đã được doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tiếp nhận để nhân các cấp giống tiếp theo, cung cấp cho sản xuất đại trà.
Tỷ lệ sử dụng giống cấp tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất một số cây trồng, vật nuôi đạt và vượt mục tiêu đề ra (70%) như: ngô đạt 95%; sắn 75%; cà phê 70%; cao su, chè, chuối, nhãn, vải, thanh long đạt 100%; cây giống lâm nghiệp đạt 80%; 93% đàn lợn, 70% đàn gia cầm; 100% giống tôm thẻ chân trắng và cá rô phi được kiểm soát chất lượng...
Với gần 1.000 giống cây trồng, vật nuôi mới trong giai đoạn 2010-2018 được đưa vào sản xuất nên năng suất nhiều cây trồng, vật nuôi tăng vượt so với mục tiêu Đề án (15%). Năng suất nuôi cá tra tăng 22%, tôm nước lợ tăng 82%, cá rô phi đơn tính tăng 3,7 lần...
Để nâng cao năng lực hệ thống nghiên cứu, chọn tạo, sản xuất, quản lý giống cây nông, lâm nghiệp, giống vật nuôi và giống thuỷ sản theo hướng hiện đại; khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư chọn tạo, sản xuất giống; thực hiện thành công cơ cấu lại ngành, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu, Bộ NN&PTNT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép xây dựng Đề án “Phát triển giống cây nông, lâm nghiệp, giống vật nuôi và giống thuỷ sản giai đoạn 2021-2030”.
Mục tiêu đề án là sẽ tăng nhanh tỷ lệ sử dụng giống tiến bộ kỹ thuật cho sản xuất đại trà, nhằm tạo ra đột phá mới về năng suất, chất lượng sản phẩm, góp phần duy trì tốc độ tăng trưởng của ngành từ nay đến năm 2030. Sẽ có khoảng 500-700 giống cây trồng, vật nuôi mới được đưa vào sản xuất.
Đề án cũng sẽ nâng cao năng lực khoa học và công nghệ cho các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, cá nhân nghiên cứu, sản xuất giống; ứng dụng công nghệ cao trong chọn tạo, sản xuất giống nhằm tạo ra nhiều giống mới có năng suất, chất lượng cao, thích ứng với biến đổi khí hậu cung cấp cho sản xuất đại trà.
Theo đó, đề án sẽ khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư sản xuất giống những cây trồng, vật nuôi được ưu tiên cơ cấu lại theo 3 trục sản phẩm: nhóm sản phẩm chủ lực quốc gia; nhóm sản phẩm chủ lực cấp tỉnh và nhóm sản phẩm là đặc sản địa phương. Khi đó, các viện, trường và một số doanh nghiệp có điều kiện tham gia sản xuất giống gốc, giống siêu nguyên chủng, giống bố mẹ, giống đầu dòng…; giống cụ kỵ, ông bà, bố mẹ…; giống bố mẹ các loài thủy hải sản chủ lực.
NN