Tham dự Hội nghị còn có Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cùng chủ trì.
Tham dự Hội nghị quan trọng này có Bộ trưởng các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường,, Kế hoạch và Đầu tư, Thông tin truyền thông, Y tế; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ cùng lãnh đạo các ban, bộ ngành Trung ương và 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế.
Môi trường biển đã được khôi phục
Sự cố môi trường biển xảy ra từ tháng 4/2016 tại các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên- Huế, là sự cố môi trường lớn nhất từ trước đến nay ở nước ta, gây thiệt hại về môi trường, hệ sinh thái biển và nguồn lợi hải sản, ảnh hưởng rất lớn tới sản xuất, kinh doanh, đời sống của khoảng 510.000 người.
Báo cáo tại hội nghị cho thấy, ngay sau sự cố, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã kịp thời ban hành một số chính sách cấp bách hỗ trợ người dân ổn định đời sống, chỉ đạo khôi phục sản xuất, môi trường. Đến nay, môi trường biển đã được khôi phục, an ninh trật tự ổn định, hoạt động khai thác, nuôi trồng, kinh doanh thủy sản, sản xuất muối, các khu du lịch biển, bãi tắm của 4 tỉnh miền Trung đã hoạt động trở lại bình thường, người tiêu dùng đã yên tâm sử dụng các sản phẩm hải sản. Kinh phí chi trả tiền bồi thường thiệt hại, hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng theo các quyết định của Thủ tướng là gần 7.000 tỷ đồng đến nay đã thực hiện được khoảng 99%.
Về vấn đề an toàn thực phẩm của sản phẩm hải sản khu vực biển 4 tỉnh miền Trung, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến khẳng định, chất lượng hải sản tại 4 tỉnh miền Trung đã đảm bảo an toàn từ cuối năm 2017. Sau 6 đợt kiểm tra với gần 2.700 mẫu, Bộ Y tế kết luận: giám sát các chỉ tiêu an toàn đối với các mẫu hải sản tại 4 tỉnh miền trung bị ảnh hưởng sự cố môi trường biển tương đương với mẫu hải sản ở vùng biển đối chứng và đã đảm bảo an toàn về vệ sinh thực phẩm. Ngoài các hoạt động để khẳng định tính an toàn thực phẩm của hải sản miền Trung, Bộ Y tế cũng đã tiến hành kiểm soát tính an toàn thực phẩm và các độc chất của các mẫu tại các kho đông lạnh. Tổng số kiểm tra là 5 triệu 368 nghìn tấn hải sản ở kho lưu trữ lạnh và đã loại bỏ 14% gồm 974 tấn để đảm bảo an toàn cho các kho lưu trữ lạnh.
Tại Hội nghị, theo lãnh đạo các địa phương, người dân rất phấn khởi vì hầu hết đã nhận được tiền hỗ trợ, đền bù và được nhà nước hỗ trợ đào tạo nghề, chuyển đổi nghề nghiệp, vay vốn đóng tàu lớn đánh bắt xa bờ... Tuy nhiên các địa phương đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo giám sát chặt chẽ Formosa và các doanh nghiệp trong vấn đề thực hiện nghiêm việc bảo vệ môi trường, không để xảy ra sự cố một lần nữa. Cùng với đó là quan tâm phát triển hạ tầng ven biển miền Trung, thực hiện quy hoạch phát triển vùng ven biển; tiếp tục hỗ trợ đào tạo nghề và chuyển đổi nghề nghiệp cho người dân.
Phát biểu tại Hội nghị, nhìn lại công tác chỉ đạo khắc phục hậu quả, bồi thường, hỗ trợ người dân, Thủ tướng nhấn mạnh bài học về công khai, minh bạch, dân chủ trong thực hiện; sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành, nhất là địa phương, của các nhà khoa học; vai trò của Ban Chỉ đạo với 19 thành viên. Đặc biệt, Chính phủ đã chỉ đạo bình tĩnh, vững vàng, kiên quyết, chặt chẽ. Thủ tướng cho rằng có 3 thành công lớn nhất: Người dân tin chính quyền, tin Đảng; người dân đoàn kết và cán bộ trưởng thành hơn qua việc này. Qua sự cố này, Thủ tướng tin rằng trước những vấn đề phức tạp trong xã hội, có sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và sự ủng hộ của nhân dân thì sẽ vượt qua. Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại, vướng mắc như việc chi trả bồi thường cho người dân còn chậm so với kế hoạch. Đến nay, số tiền hỗ trợ cho người dân đã đạt 99,1%, còn 0,9% chưa giải ngân xong (trừ tỉnh Thừa Thiên - Huế đã đạt 100%).
Môi trường là trụ cột của sự phát triển
Tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: môi trường là một trụ cột của sự phát triển, cùng với kinh tế, xã hội, tạo thành một tam giác phát triển. Tất cả các địa phương cần giữ gìn môi trường, đặc biệt là môi trường biển, một thế mạnh của Việt Nam. Thủ tướng cũng nêu rõ không được để Formosa vi phạm lần thứ 2. Cùng với đó, công tác kiểm tra định kỳ phải được tiến hành nghiêm túc, nhất là kiểm tra đối với Formosa và các cơ sở ven biển miền Trung… Thủ tướng đề nghị Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường cần xem xét lắp đặt thêm những điểm quan trắc môi trường tự động ở các thành phố lớn, khu công nghiệp và các nơi đang bị ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Việc này phải công khai, minh bạch để người dân và cộng đồng giám sát.
 |
Theo Thủ tướng, cần công khai bộ chỉ số đánh giá, thẩm định, kiểm tra chất lượng bảo vệ môi trường của các tỉnh, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trên địa bàn các tỉnh. Tạo môi trường đầu tư thông thoáng, thuận lợi nhưng lưu ý nhắc nhở doanh nghiệp chú ý bảo vệ môi trường để có cuộc sống bình yên cho nhân dân. Thủ tướng yêu cầu các địa phương nghiên cứu các phương án khuyến khích hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư và sử dụng công nghệ xanh, thân thiện môi trường.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu thuế môi trường đối với chủ thể kinh tế gây ô nhiễm để thực hiện các chương trình ứng phó với biến đổi khí hậu. Bộ Công Thương phối hợp với các cơ quan chức năng để tổ chức nghiên cứu, thực hiện thí điểm thành lập thị trường mua bán phát thải khí carbon trong thời gian tới.
Các bộ, ngành tiếp tục hướng dẫn các địa phương tháo gỡ vướng mắc trong việc thực hiện chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người dân bị thiệt hại, nhất là đẩy nhanh xử lý các vướng mắc hỗ trợ thủy sản tồn đọng…
Đặc biệt Thủ tướng yêu cầu tiếp tục theo dõi, giám sát dọc biển, bảo đảm an toàn thực phẩm tuyệt đối đối với thủy sản, trong đó có lưu ý vấn đề môi trường của Formosa khi công ty này khởi động lò đốt số 2 vào ngày 18/5/2018. Tiếp tục thực hiện công tác tuyên truyền và các biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự xã hội.
Đối với 4 tỉnh, Thủ tướng yêu cầu hoàn thành dứt điểm việc chi trả tiền hỗ trợ bồi thường còn tồn đọng. Hoàn thiện hồ sơ, chứng từ thanh toán, quyết toán các khoản đã chi một cách mạch lạc, rõ ràng; nếu có tiêu cực, tham nhũng phải xử lý nghiêm.
Các tỉnh tiếp tục thực hiện các chính sách khác về an sinh như hỗ trợ bảo hiểm y tế, học phí, đào tạo nghề, tạo việc làm, hỗ trợ vốn cho người dân vùng bị ảnh hưởng, nhất là xuất khẩu lao động. Tổ chức tổng kết, đánh giá các kết quả đạt được, đồng thời rút kinh nghiệm trong quá trình triển khai thực hiện. Thủ tướng cũng nhắc các địa phương chú ý các dự án có nguy cơ gây ô nhiễm như dự án hóa chất, lọc dầu, xi măng, sắt thép… trong quá trình thẩm định dự án đầu tư ở địa phương mình.
Thu Hiền