Trong năm qua, tình hình hoạt động sản xuất trên biển gặp nhiều khó khăn, thời tiết bất lợi, nhiều cơn bão và áp thấp nhiệt đới xảy ra. Tình hình tàu cá vi phạm trong khai thác thủy sản vẫn diễn biến phức tạp. Tính đến ngày 31/12/2017, cả nước có khoảng 109.622 tàu cá, trong đó tàu cá có công suất dưới 90CV là 73.026 chiếc (chiếm 66,62%), tàu có công suất từ 90CV trở lên là 36.596 chiếc (chiếm 33,38%). Năm 2017, tổng số lượng tàu cá và ngư dân Việt Nam bị nước ngoài kiểm soát, bắt giữ, xử lý trong vùng biển Việt Nam là 181 vụ/297 tàu cá/2409 ngư dân. Trong đó, tàu cá bị bắt giữ, xử lý là 67 vụ/101 tàu/873 ngư dân, số vụ bị bắt giữ, xử lý tại vùng biển chồng lấn, tranh chấp, chưa rõ tọa độ là 57 vụ/104 tàu/762 ngư dân; số lượng tàu cá Việt Nam cố tình tái vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý là 57 vụ/92 tàu/774 ngư dân.
Về tình hình tai nạn trên biển, năm 2017 có tổng cộng 989 vụ/570 tàu cá bị tai nạn, trong đó 501 tàu bị chìm, 187 tàu bị hư hỏng; 179 người chết, 266 người bị thương, 163 người mất tích. Ngoài ra, năm 2017, Ủy ban châu Âu (EC) đã rút “thẻ vàng” với sản phẩm khai thác thủy sản của Việt Nam khi chưa đáp ứng các khuyến nghị của EC về ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU). Điều này gây ảnh hưởng lớn cho uy tín quốc gia nói chung và ngành thủy sản nói riêng.
Trong năm qua, Cục Kiểm ngư (Tổng cục Thủy sản) và Bộ Tư lệnh Cảnh sát Biển đã cung cấp trao đổi thông tin liên lạc, tiếp nhận xử lý thông tin liên quan đến xử lý vụ việc tàu cá bị hỏng khi khai thác trên biển, đảm bảo duy trì thông tin 24/24 giờ, cung cấp thông tin liên quan đến hoạt động nghề cá trên biển…; Trao đổi thông tin văn bản về số lượng, tính chất hoạt động tàu cá nước ngoài xâm phạm vùng biển Việt Nam; Phối hợp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, phối hợp xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, kiểm tra, kiểm soát trên biển và hỗ trợ ngư dân, phối hợp triển khai chỉ thị 689/CT-TTg ngày 18/5/2010 của Thủ tướng Chính phủ về một số biện pháp nhằm ngăn chặn, giảm thiểu tình trạng tàu cá, ngư dân Việt Nam bị nước ngoài bắt giữ…
Nhân dịp này, Cục Kiểm ngư và Bộ Tham mưu/Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển đã ký kết Kế hoạch phối hợp công tác giữa hai lực lượng năm 2018. Theo đó, năm 2018, hai bên sẽ tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn các cơ quan đơn vị trực thuộc thực hiện công tác phối hợp; tăng cường phối hợp, cung cấp, trao đổi những thông tin về tình hình an ninh trật tự, an toàn hoạt động nghề cá trên biển theo quy định. Chủ động kịp thời trao đổi, cung cấp thông tin liên quan đến hành vi khai thác trái phép (IUU); tuyên truyền, phổ biến, giáo dục cho các tổ chức, cá nhân hoạt động nghề cá trên các vùng biển bằng nhiều hình thức khác nhau. Bên cạnh đó, hiệp đồng phối hợp trong việc tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý vi phạm trong lĩnh vực thủy sản, an toàn hàng hải, an ninh hàng hải trên vùng biển Vịnh Bắc Bộ; kiểm tra, kiểm soát việc chấp hành Hiệp định hợp tác nghề cá giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đối với công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật trên biển như cướp biển, đánh bắt hải sản bằng xung điện, chất nổ, hóa chất, gây ô nhiễm môi trường biển, phối hợp trong điều tra xác minh các thông tin về các vụ việc đột xuất, phát sinh trong hoạt động nghề cá trên các vùng biển Việt Nam.
Kết luận Hội nghị, Quyền Tổng cục trưởng Nguyễn Ngọc Oai đánh giá cao những kết quả hợp tác của Tổng cục Thủy sản và Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển trong thời gian qua, đặc biệt là việc xử lý những vụ việc khi ngư dân khai thác trái phép trên vùng biển nước ngoài. Quyền Tổng cục trưởng yêu cầu trong thời gian tới hai bên cần có những hợp tác cụ thể, sát sao hơn, gắn khai thác với bảo vệ nguồn lợi, đồng thời, sớm tuyên truyền để ngư dân tham gia khai thác không vi phạm những quy định của EC. Tuyên truyền, phổ biến giáo dục cho các tổ chức, cá nhân hoạt động trên biển bằng các hình thức khác nhau… Cùng đó, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật như Luật Cảnh sát Biển Việt Nam, Nghị định hướng dẫn Luật Thủy sản 2017 và các văn bản liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của mỗi bên.
Hà Kiều