Tuy nhiên, các yếu tố cơ bản đằng sau sự sụt giảm rõ ràng và sự phục hồi về giá trị sau đó phần lớn có sự khác biệt vào năm 2015 và 2016. Vào năm 2015, nền kinh tế Mỹ phát triển mạnh mẽ, trái ngược với sự tăng trưởng chậm ở nhiều nơi khác trên thế giới, đã tăng giá trị của đô la Mỹ so với một loạt các loại tiền tệ. Trong khi vào năm 2016, khi đồng đô la Mỹ ổn định, sự gia tăng giá trị thương mại là kết quả của vận động cung và cầu đẩy giá một số loài thủy sản thương mại quan trọng.
Trong bức tranh lớn hơn, tầm quan trọng ngày càng tăng của thị trường nội địa so với các thị trường xuất khẩu ở các nước sản xuất chính tại các nước đang phát triển được phản ánh trong sự tương phản giữa khối lượng giao dịch đi ngang và tăng trưởng ổn định trong tổng sản lượng. Đồng thời, sự tăng trưởng nguồn cung toàn cầu tiếp tục được xác định bởi sự trì trệ của sản lượng khai thác thủy sản, ngay cả khi tổng nguồn cung từ ngành nuôi trồng thuỷ sản đang phát triển nhanh chóng trên thế giới tiếp tục tăng trưởng 4-5% mỗi năm. Với tốc độ hiện nay, ngành thủy sản sẽ mất vị trí như một ngành thực phẩm còn lại duy nhất có nguồn cung chủ yếu từ các hệ sinh thái tự nhiên trong vòng ba năm tới. Thật vậy, nếu chúng ta xem xét thủy sản được sử dụng chỉ để tiêu dùng trực tiếp cho con người, chúng ta đã ăn thủy sản nuôi nhiều hơn thủy sản tự nhiên từ năm 2014. Với sự khác biệt cơ bản giữa nuôi trồng thuỷ sản và khai thác thuỷ sản về các chuỗi cung ứng, cấu trúc chi phí, công nghệ, các yếu tố nguy cơ, tác động môi trường, kiểm soát sản xuất, các kênh tiếp thị, phát triển sản phẩm, truy xuất nguồn gốc và nhãn sinh thái, những thay đổi này sẽ tiếp tục là trọng tâm cốt lõi của các bên liên quan trong ngành thủy sản trong nhiều năm tới.
Trong ngắn hạn, xu hướng cung và cầu trên thị trường quốc tế vẫn là mối quan tâm hàng đầu đối với những người tham gia trong ngành. Về cơ bản, sự tăng trưởng của giá cả thủy sản thực tế thậm chí khi tổng sản lượng tăng lên hướng tới sự tăng trưởng mạnh mẽ của nhu cầu đối với thủy sản và các sản phẩm thủy sản. Về mặt lịch sử, phần lớn sự tăng trưởng này là nhờ tăng thu nhập ở các nước đang phát triển, cùng với sự gia tăng đô thị hóa và các nhà bán lẻ hợp nhất, nhưng gần đây, các thị trường phát triển lại đang thúc đẩy các xu hướng nhu cầu toàn cầu. Năm 2016, chính thị trường thủy sản lớn nhất thế giới, EU, dẫn đầu về nhập khẩu thủy sản mặc dù bất ổn chính trị và một số thách thức kinh tế. Liên bang Nga và Brazil, đã từng đại diện cho hai trong số các thị trường thủy sản lớn nhất thế giới đang phát triển, tiếp tục suy yếu sau những khó khăn kinh tế, mặc dù triển vọng tương lai của cả hai nền kinh tế bây giờ có phần lạc quan hơn. Sự tăng trưởng của Trung Quốc đang tiếp tục ở tốc độ chậm hơn, nhưng một tầng lớp trung lưu lớn ở thành thị có thể sẽ cạnh tranh bình đẳng với người tiêu dùng Hoa Kỳ, EU và Nhật Bản đối với các loài thủy sản đắt hơn như cá hồi, tôm và các loài cá thịt trắng tự nhiên trong tương lai gần. Trong khi đó, Ấn Độ vẫn là thị trường tương đối nhỏ nhưng có tiềm năng tăng trưởng mạnh, tăng 24% về giá trị nhập khẩu thủy sản cả năm 2015 và 2016.
Chỉ số giá thủy sản đã tăng 10 điểm trong tháng 12 năm 2016 so với cùng kỳ năm 2015, với đóng góp chính cho sự gia tăng 18 điểm của các loài nuôi trồng thủy sản. Cụ thể hơn, nguồn cung cấp cá hồi nuôi tiếp tục thiếu hụt, điều này đã đẩy giá lên mức kỷ lục trên thị trường quốc tế, mặc dù cá tuyết, cá cơm, cá thu, bạch tuộc, mực, sò điệp, ngao và tôm nuôi cũng tăng giá tốt vào năm 2016. Na Uy, Trung Quốc, Ma-rốc và một loạt các nước sản xuất tôm ở Đông Nam Á và Nam Mỹ là những quốc gia hưởng lợi lớn nhất về xuất khẩu trong năm 2016. Ngành cá ngừ cũng ghi nhận giá nguyên liệu tăng cao vào năm 2016, nhưng cho đến nay, điều này tác động hạn chế lên giá cá ngừ đóng hộp.
Năm 2017 là năm có bất ổn chính trị ở cả EU và Mỹ, với Brexit và chính sách thương mại mang tính bảo hộ của chính quyền Donald Trump, đều là các yếu tố tác động tiêu cực lên thương mại thủy sản tại cả hai thị trường lớn nhất thế giới này. Tuy vậy, cũng cần nhấn mạnh rằng nhu cầu của người tiêu dùng EU cho thấy sự chống đỡ tương đối tốt trước các bất ổn chính trị đang diễn ra và giá tăng cho tới thời điểm này, trong khi triển vọng kinh tế Mỹ và hàng loạt các nền kinh tế mới nổi quan trọng nhìn chung là tích cực, cho thấy tiềm năng tăng trưởng nhu cầu thủy sản tương đối trong năm 2017. Tuy nhiên, với sự kết thúc của El Nino và dự báo sản lượng các loại thủy sản chủ chốt tăng trong năm 2017, áp lực tăng giá có thể sẽ giảm do nguồn cung dồi dào hơn.
HNN (Theo Globefish)