Nguồn cung bạch tuộc giảm, trong khi mực ống có triển vọng tốt (17-11-2020)

Năm 2020, nguồn cung bạch tuộc giảm do những quy định về hạn chế khai thác đối với nghề cá ở Mauritania và Maroc. Triển vọng thị trường mực ống đa dạng hơn, vì sản lượng khai thác tốt tại Quần đảo Falkland (Malvinas), nhưng hoạt động đánh bắt ở Argentina rất kém và Nhật Bản đặt ra hạn ngạch rất thấp cho mực ống Nhật Bản (Japanese flying squid).
Nguồn cung bạch tuộc giảm, trong khi mực ống có triển vọng tốt
Ảnh minh họa

Bạch tuộc: Trong nửa đầu năm 2019, sản lượng khai thác bạch tuộc của Maroc và Mauritania đã giảm xuống. Cả hai quốc gia này đều hạn chế đánh bắt bạch tuộc để bảo vệ nguồn lợi thủy sản này. Vào tháng 7 năm 2019, Liên minh châu Âu đã phê chuẩn một thỏa thuận đánh bắt thủy sản với Maroc, theo đó cho phép 138 tàu châu Âu đánh bắt bạch tuộc trong vùng biển Maroc. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là sẽ có nhiều bạch tuộc trên thị trường, vì có những quy định hạn chế khai thác đối với đối tượng thủy sản này. Liên minh châu Âu cũng đàm phán một thỏa thuận tương tự với Mauritania.

Sự bùng phát COVID-19 ở Ý và Tây Ban Nha, hai trong số những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở châu Âu, đã kéo theo sự sụt giảm đơn đặt hàng đối với bạch tuộc và mực. Các nhà hàng đã đóng cửa (trong khi hầu hết lượng bạch tuộc tiêu thụ ở các nước này đều thông qua lĩnh vực nhà hàn)g. Thực tế thì việc mua bán đã chậm lại ở Tây Ban Nha ngay cả trước đại dịch. Từ khi Ý bị nhiễm virus corona, việc vận chuyển hàng gặp nhiều khó khăn do các tài xế xe tải lo ngại bị nhiễm bệnh. Nhập khẩu bạch tuộc của Nhật Bản đã giảm trong hai năm (từ năm 2017 đến năm 2018) nhưng đã ổn định trở lại vào năm 2019 ở mức 42.624 tấn. Nhà cung cấp chính là Mauritania, chiếm 12.151 tấn, tiếp theo là Trung Quốc (10.134 tấn) và Việt Nam (7.788 tấn).

Nhập khẩu bạch tuộc vào thị trường Hàn Quốc giảm nhẹ, từ 78.875 tấn năm 2018 xuống còn 71.002 tấn năm 2019. Hai nhà cung cấp chính là Trung Quốc (30.064 tấn) và Việt Nam (27.911 tấn). Xuất khẩu bạch tuộc của Việt Nam sang Hoa Kỳ tăng mạnh trong năm 2019 và được dự đoán là ​​lượng xuất khẩu sẽ tiếp tục tăng vào năm 2020. Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 đã cản trở sự gia tăng đó. Việt Nam là nhà cung cấp mực và bạch tuộc lớn thứ bảy cho Hoa Kỳ. Kể từ khi Hoa Kỳ và Trung Quốc xảy ra xung đột thương mại, Việt Nam đã chiếm thị phần của Trung Quốc cung cấp mực và bạch tuộc cho Hoa Kỳ.

Mực ống: Việc đánh bắt mực ống illex ngoài khơi quần đảo Falkland (Malvinas) rất thuận lợi trong năm 2020. Mùa mực bắt đầu vào ngày 15 tháng 2 và kết thúc vào ngày 15 tháng 6. Khối lượng mực ống khai thác được đã đạt mức cao nhất trong 5 năm qua. Trái lại, khai thác mực ống loligo trong cùng khu vực ngoài khơi quần đảo Falkland (Malvinas) không như mong muốn, sản lượng 2020 dự kiến ​​thấp hơn sản lượng của các năm 2018 và 2019. Nguyên nhân là do sinh khối mực ống loligo năm 2020 thấp hơn hai năm trước, vì vậy dự kiến ​​sẽ là một mùa vụ thất thu.

Ở Argentina, sản lượng khai thác mực ống illex rất thấp. Kết quả là, giá mực ống illex đã tăng vào đầu vụ. Các chủ tàu Argentina nhận định nghề khai thác mực “hiện đang gặp khủng hoảng”. Những lý do chính của điều này là do giảm mạnh sản lượng khai thác, dịch COVID-19, và nhất là việc giá mực có thể giảm xuống vì vụ khai thác mực bội thu ở Quần đảo Falkland (Malvinas). Vào cuối tháng 1 năm 2020, Cơ quan Thủy sản Nhật Bản (Japan’s Fishery Agency) đã đặt TAC cho mực ống Nhật Bản (Todarodes pacificus) ở mức 57.000 tấn, giảm 15% so với TAC 2019. Mùa vụ khai thác sẽ liên tục trong vòng 11 tháng (từ ngày 20 tháng 4 năm 2020 đến ngày 21 tháng 3 năm 2021). Năm 2019, lượng mực khai thác của Nhật Bản giảm xuống 80% so với năm 2018. Một loạt các vấn đề (như: nhiệt độ nước ở Biển Đông (the East China Sea) giảm xuống, nạn đánh bắt bất hợp pháp gia tăng, ít tàu cỡ lớn của Nhật Bản tham gia hoạt động câu mực) chính là những lý do của sự sụt giảm sản lượng khai thác mực của Nhật Bản. Trong thập kỷ qua, đội tàu câu mực của Nhật đã giảm một nửa, hiện chỉ còn khoảng 60 tàu.

Ủy ban của Tổ chức Quản lý Nghề cá Khu vực Nam Thái Bình Dương (the South Pacific Regional Fisheries Management Organization - SPRFMO) đã thông qua các biện pháp nhằm cải thiện việc quản lý và bảo tồn nguồn lợi mực khổng lồ (Dosidicus gigas) ở vùng biển quốc tế Nam Thái Bình Dương. Các biện pháp, bao gồm: Yêu cầu báo cáo sản lượng đánh bắt hàng tháng; Lắp đặt thiết bị giám sát tàu; Yêu cầu các tàu câu mực khổng lồ (giant squid) phải đăng ký ở Cơ quan đăng ký tàu; Tăng phạm vi quan sát. Tuy nhiên, không có biện pháp nào để hạn chế sản lượng đánh bắt. Ước tính mỗi năm có tới 900.000 tấn mực khổng lồ được đánh bắt.

Nhập khẩu mực ống và mực nang của Tây Ban Nha hầu như không thay đổi trong ba năm qua. Năm 2019, lượng nhập khẩu đạt 290.297 tấn, giảm 2% so với năm 2018. Nhà cung cấp lớn nhất là Quần đảo Falkland (Malvinas), đã xuất khẩu 79.665 tấn. Peru đứng thứ hai với 64.305 tấn và Morocco đứng thứ ba với 29.543 tấn. Nhập khẩu mực ống và mực nang của Mỹ năm 2019 giảm 18,4% xuống 65.559 tấn, giảm so với 80.316 tấn của năm 2018. Phần lớn sự sụt giảm này là do các lô hàng từ Trung Quốc giảm khoảng 15.000 tấn, xuống còn 33.019 tấn. Bất chấp sự sụt giảm này, Trung Quốc, cho đến nay vẫn là nhà cung cấp mực ống và mực nang lớn nhất cho thị trường Mỹ, chiếm hơn 50% tổng khối lượng nhập khẩu mực ống và mực nang của Mỹ.

Nhập khẩu mực ống và mực nang của Nhật Bản đã tăng gần 6% trong năm 2019, lên 165.219 tấn. Một lần nữa, Trung Quốc lại là nhà cung cấp chính, với 100.713 tấn (chiếm 61% tổng lượng nhập khẩu mực ống và mực nang của Nhật Bản). Trung Quốc đã nhảy vọt về khối lượng mực nhập khẩu trong năm 2019 (tăng 69,5%) từ 229.746 tấn năm 2018 lên 389.374 tấn. Ngược lại, xuất khẩu mực ống và mực nang của Trung Quốc không tăng, xuất khẩu đã giảm từ 521.407 tấn năm 2018 xuống 484.005 tấn năm 2019 (giảm 7,2%). Thị trường lớn nhất của Trung Quốc là Nhật Bản, chiếm 21,5% trong tổng lượng xuất khẩu mực ống và mực nang của Trung Quốc.

Các thị trường quan trọng khác của mặt hàng mực ống và mực nang là Hàn Quốc và Thái Lan. Các nhà kinh doanh mực Ấn Độ, vốn có truyền thống xuất khẩu chủ yếu sang châu Âu, và đặc biệt là sang Tây Ban Nha, đang cảm thấy sự cạnh tranh từ Maroc và Mauritania. Năm 2019, xuất khẩu của Ấn Độ sang châu Âu đã giảm, và một số nhà xuất khẩu hiện đang tìm kiếm thị trường khác thay thế, vì họ không coi thị trường châu Âu là tốt vào thời điểm này. Thay vào đó, Ấn Độ sẽ tập trung vào Trung Quốc. Nhưng các quốc gia châu Á khác cũng rất hấp dẫn đối với Ấn Độ, trong đó có Thái Lan và Malaysia.

Dự báo: Nguồn cung bạch tuộc có thể sẽ tiếp tục giảm trong những tháng tới và giá dự kiến ​​sẽ tăng trở lại. Tuy nhiên, đợt bùng phát COVID-19 đã làm giảm lượng tiêu thụ một cách đáng kể, và không thể đoán trước đại dịch sẽ kết thúc vào lúc nào. Du lịch giảm sút nghiêm trọng, do đó nhu cầu về bạch tuộc sẽ rất kém ở châu Âu. Đối với mực cũng tương tự vậy. Triển vọng đánh bắt mực quanh Quần đảo Falkland (Malvinas) rất tốt và giá có thể sẽ giảm. Tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ mực có thể giảm do dịch COVID-19 và ngành khai thác mực đang trong giai đoạn nửa sau rất khó khăn của năm 2020. Trung Quốc dường như đang kiểm soát được đại dịch COVID-19, nhu cầu về bạch tuộc của Trung Quốc có thể tăng trở lại. Nhưng giá có khả năng giảm.

Ngọc Thúy (theo FAO)

Ý kiến bạn đọc

Tin khác