Mặc dù diễn biến của dịch Covid-19 vẫn còn tiếp tục diễn biến phức tạp ở trong nước và trên thế giới. Tuy nhiên, xuất khẩu thủy sản trong những tháng đầu năm có dấu hiệu phục hồi duy trì đà tăng trưởng ấn tượng. Xuất khẩu thuỷ sản bắt đầu hồi phục rõ rệt từ tháng 3/2021 do nhu cầu của các thị trường tăng mạnh. Điều này có được là do một số thị trường xuất khẩu thủy sản chính của Việt Nam như Mỹ, EU,…đã đẩy nhanh tiêm Vắc-xin phòng Covid-19 và cơ bản khống chế được dịch covid-19. Bên cạnh đó, các nước cũng đã nới lỏng các biện pháp hạn chế đi lại, cùng với đó là các gói hỗ trợ kinh tế đã kích hoạt, kéo theo nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm thủy sản tại các thị trường chính như Mỹ, EU…tăng cao.
Theo báo cáo của VASEP, kim ngạch xuất thuỷ sản 5 tháng đầu năm 2021 đạt 3,27 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng chủ lực của Việt Nam như: Tôm, cá tra, cá ngừ, nhuyễn thể hai mảnh vỏ trong 5 tháng đầu năm 2021 chứng kiến tăng trưởng ấn tượng…Cụ thể, xuất khẩu mặt hàng tôm trong 5 tháng đầu năm 2021 đạt 1,34 tỷ USD tăng 14% so với cùng kỳ năm 2020.
Đối với cá tra, trong những tháng gần đây xuất khẩu cá tra cũng đang phục hồi mạnh. Lũy kế 5 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt gần 624 triệu USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2020.
Trong 5 tháng đầu năm 2021, cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng của các mặt hàng xuất khẩu hải sản, lũy kế đến hết tháng 5, xuất khẩu các mặt hàng hải sản đạt 1,3 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, cá ngừ chiếm gần 22,5 % với 292 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm 2020.
Thị trường xuất khẩu phục hồi mạnh, cần tận dụng cơ hội chiếm thị phần
Trong 5 tháng đầu năm 2021, xuất khẩu thủy sản của Việt nam đã chứng kiến sự phục hồi mạnh tại các thị trường chính như: Mỹ, EU và một số thị trường là thành viên của Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) như: Australia, Canada. Đặc biệt, trong những tháng gần đây đã chứng kiến mức tăng trưởng rất ấn tượng của các sản phẩm thủy sản xuất khẩu tại các thị trường trên.
Cụ thể tại thị trường Mỹ, với việc triển khai nhanh và rộng rãi chiến dịch tiêm Vắc- xin phòng Covid-19 cùng với việc Chính phủ nới lỏng các biện pháp hạn chế và mở cửa các cửa hàng trở lại kéo theo nhu cầu tiêu thụ những mặt hàng thủy, hải sản như: tôm, cá ngừ, cá hồi, cá tra, bạch tuộc,…vốn là sở thích và thói quen tiêu dùng của họ sẽ tăng mạnh. Đặc biệt, mặt hàng tôm luôn nằm trong top đầu tiêu thụ thuỷ, hải sản của Mỹ. Ngoài ra, gói kích thích kinh tế kịp thời của Chính phủ Mỹ đã mang lại động lực để nhu cầu tiêu thụ thuỷ sản của nước này hồi phục không chỉ ở phân khúc bán lẻ mà cả các kênh dịch vụ, nhà hàng, khách sạn, giải trí…
Hiện thị trường Mỹ đang chiếm 21% xuất khẩu tôm của Việt Nam, nên sự hồi phục của thị trường này là đòn bẩy cho xuất khẩu tôm bật lên mạnh mẽ hơn trong năm 2021. Ước xuất khẩu tôm sang Mỹ trong 5 tháng đầu năm đạt 270 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm 2020.
Mặt khác, hiện Ấn Độ và Trung Quốc là hai đối thủ chính của Việt Nam trong cạnh tranh xuất khẩu tôm sang thị trường Mỹ. Tuy nhiên, việc Ấn Độ bị ảnh hưởng Covid nặng nề và Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi chiến tranh thương mại Mỹ- Trung đây là cơ hội lớn để Việt Nam để tăng thị phần tại thị trường này.
Còn đối với cá tra, xuất khẩu cá tra sang Mỹ cũng đang trên đà phục hồi và bứt phá, với mức tăng 136% trong tháng 4/2021 và tăng khoảng 200% trong tháng 5/2021, đưa lũy kế xuất khẩu cá tra 5 tháng đầu năm 2021 sang thị trường Mỹ đạt 135 triệu USD, tăng 57% so với cùng kỳ năm 2020. Trong 5 tháng đầu năm 2021, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này đạt 130 triệu USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2020.
Tại Châu Âu, tình hình dịch bệnh Covid-19 cũng cơ bản đã được kiểm soát, chính phủ các nước đã nới lỏng các biện pháp giãn cách và hạn chế đi lại, điều này kéo theo nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm thủy sản tăng cao. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam đang tận dụng tốt các cơ hội có được từ các Hiệp định thương mại tự do như: EVFTA, CPTPP đưa xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sang EU tiếp tục tăng cao. Cụ thể, xuất khẩu thủy sản sang EU trong tháng 4/2021 đạt 97 triệu USD tăng 36% và và tháng 5/2021 đạt gần 95 triệu USD tăng 30% so với cùng kỳ năm 2020. Đưa lũy kế xuất khẩu 5 tháng đầu năm sang EU đạt trên 380 triệu USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2020.
Với những tín hiệu từ thì trường trên, để tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản của Việt Nam ngay lúc này cần chủ động nguồn nguyên liệu, kiểm soát tốt chất lượng, nâng cao giá trị gia tăng trong các sản phẩm, tận dụng cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do để thúc đẩy xuất khẩu, tạo đà chiếm lấy thị phần từ các thị trường xuất khẩu.
Văn Thọ