Quảng Ninh: Tăng cường kiểm soát chất lượng tôm giống (13-12-2016)
Hiện nay, toàn tỉnh Quảng Ninh có gần 10.000ha nuôi tôm, với nhu cầu giống mỗi năm trên 3 tỷ con. Tuy nhiên, các cơ sở sản xuất tôm giống trên địa bàn mới chỉ cung ứng được khoảng gần 1 triệu con, chiếm trên 3% nhu cầu của người nuôi. Sản xuất tôm giống trên địa bản tỉnh chủ yếu ở 2 doanh nghiệp là Công ty CP Thủy sản Tân An và Công ty TNHH Thủy sản Minh Hàn (TX Quảng Yên). Do đó, phần lớn tôm giống vẫn phải nhập từ các tỉnh, thành khu vực miền Nam và miền Trung (chủ yếu là Bình Thuận, Ninh Thuận) và Trung Quốc.
Việc kiểm dịch, kiểm soát dịch bệnh trên tôm giống tại các cơ sở sản xuất trên địa bàn tỉnh đã được kiểm tra, giám sát chặt chẽ, nhưng khâu giám sát chất lượng tôm giống nhập từ tỉnh ngoài lại đang có nhiều tồn tại. Đối với số lượng tôm giống nhập từ tỉnh ngoài, việc kiểm dịch do phía tỉnh xuất giống thực hiện. Đặc biệt, từ sau 1/7/2016, thời điểm Luật Thú y có hiệu lực thì Quảng Ninh không thực hiện kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật vận chuyển nội tỉnh. Để tạo điều kiện tối đa cho các cơ sở sản xuất giống thì đơn vị chức năng chỉ kiểm dịch 1 lần, tránh tái kiểm tra. Tuy nhiên, cũng vì thế mà khâu kiểm soát giống khi vào tới địa bàn tỉnh có thể nói còn thiếu chặt chẽ, khiến cho các hộ nuôi tôm bị động, không nắm được chính xác chất lượng nguồn giống của mình. Bên cạnh đó, đối với một số bệnh trên tôm không thể phát hiện thông qua việc kiểm dịch thông thường, mà buộc phải xét nghiệm, phân tích bằng máy móc hiện đại. Trong khi đó, theo quy định các lô tôm giống nhập từ ngoại tỉnh vào chỉ cần có giấy kiểm dịch là đủ điều kiện lưu hành, không nhất thiết phải đi kèm với kết quả xét nghiệm bệnh trên tôm do các đơn vị chuyên môn thực hiện. Với quy trình trên, nếu phía xuất giống không làm kỹ khâu kiểm dịch thì phía nhập giống sẽ có nguy cơ cao về nhiễm dịch bệnh, nhất là trong tình hình hiện nay, ngày càng xuất hiện nhiều loại bệnh nguy hiểm trên tôm, gây ra thiệt hại cho người nuôi
Trong tháng 4/2014, các cơ quan chức năng đã phát hiện những mẫu tôm đầu tiên nhiễm bệnh vi bào tử trùng trên địa bàn và đã tiến hành tiêu hủy. Ngay sau khi phát hiện những mẫu tôm đầu tiên nhiễm bệnh vi bào tử trùng, chính quyền địa phương, Sở NN&PTNT đã phối hợp với người dân thông qua hỗ trợ việc lấy mẫu, đưa đi xét nghiệm và khi có kết quả nhiễm bệnh đã đưa ra khuyến cáo cho người nuôi. Động thái này cũng đã nâng cao nhận thức của người nuôi về tầm quan trọng của chất lượng con giống; khiến cho các đơn vị cung cấp giống thắt chặt hơn khâu kiểm dịch, nâng cao chất lượng giống, nhiều lô hàng khi nhập về Quảng Ninh đã bao gồm cả phiếu kiểm dịch và phiếu thông báo kết quả xét nghiệm một số loại bệnh trên tôm. Tuy nhiên, có thể thấy, đây cũng mới chỉ là giải pháp tình thế, đánh vào ý thức, tính tự giác của đơn vị xuất giống là chủ yếu, chứ chưa phải chế tài, quy định cứng buộc phải thực hiện.
Về lâu dài, cần hỗ trợ chính sách tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư công nghệ để sản xuất giống tại chỗ. Điều này, sẽ giảm được chi phí vận chuyển cũng như kiểm soát chặt chẽ chất lượng con giống. Qua đó, giúp người nuôi giảm được chi phí con giống và giảm thiểu thiệt hại. Được biết, trong năm 2016, Công ty CP Thuỷ sản Tân An (TX Quảng Yên) là doanh nghiệp đầu tiên của miền Bắc đã sản xuất thành công giống tôm thẻ chân trắng. Thành công này đã mở ra hướng đi mới trong việc cung ứng giống tôm thẻ chân trắng nói riêng, giống thủy sản nói chung trong tỉnh.
Văn Thọ