Đây là thông điệp chính được Matthias Halwart đưa ra trong buổi ra mắt báo cáo Tài nguyên di truyền Thủy sản.
Báo cáo đầu tiên thuộc lĩnh vực này, được Halwart coi là một cột mốc quan trọng trong việc phát triển kiến thức toàn cầu về nguồn gien thủy sản cả trong đánh bắt và nuôi trồng thủy sản. Graham Mair, làm việc tại bộ phận thủy sản và nuôi trồng thủy sản của Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc FAO, sau đó tiếp tục giải thích: Báo cáo được dựa trên thông tin được cung cấp bởi 92 quốc gia đóng góp 96% sản lượng nuôi trồng thủy sản toàn cầu và hơn 80% sản lượng khai thác thủy sản.
Báo cáo lưu ý rằng nuôi trồng thủy sản đang tụt hậu so với nông nghiệp trên cạn - cả cây trồng và vật nuôi - về đặc tính, sự thuần hóa và cải thiện nguồn gien của nó để sản xuất thực phẩm. Báo cáo kết luận rằng có một cơ hội tuyệt vời để tăng cường đáng kể sản xuất nuôi trồng thủy sản bền vững thông qua quản lý và phát triển chiến lược của một số trong số hơn 550 loài hiện đang được sử dụng trong nuôi trồng thủy sản.
Theo báo cáo, con người vẫn chủ yếu nuôi cá tự nhiên, với 45% các loài được nuôi ít khác biệt so với các loài tương tự trong tự nhiên. Báo cáo cũng lưu ý rằng chỉ hơn một nửa số quốc gia báo cáo cho rằng cải tiến di truyền đang có tác động đáng kể đến sản xuất nuôi trồng thủy sản của họ, ngược lại với việc sử dụng rộng rãi các giống và giống cải tiến trong chăn nuôi và trồng trọt. Báo cáo nhấn mạnh tiềm năng tăng sản lượng bền vững thông qua cải thiện di truyền nguồn lợi thủy sản nuôi.
Ông Qu Dongyu, Tổng giám đốc FAO cho biết: “Tôi rất hoan nghênh báo cáo này là thành quả của một quá trình thu thập và phân tích dữ liệu của nhiều quốc gia trong nhiều năm. Báo cáo nhấn mạnh những áp lực về nhu cầu ngày càng tăng đối với cá và các sản phẩm từ cá sẽ đặt lên các loài được nuôi, các loài tự nhiên cùng họ và môi trường sống mà chúng phụ thuộc, cũng như các cơ hội phát triển bền vững. Đây là lý do quan trọng mà chúng ta bảo vệ, quản lý và phát triển hơn nữa nguồn gien di truyền thủy sản của hành tinh, cho phép các sinh vật phát triển, thích nghi với các tác động tự nhiên và các tác động do con người gây ra như biến đổi khí hậu, chống lại dịch bệnh và ký sinh trùng, và tiếp tục phát triển để giúp đạt được các Mục tiêu Phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc và chúng ta tiếp tục chiến đấu vì một thế giới không còn nạn đói”.
Theo FAO, dân số ngày càng tăng của con người dự kiến sẽ thúc đẩy mức tăng tiêu thụ cá khoảng 1,2% mỗi năm trong thập kỷ tới. Sản lượng cá và các sản phẩm từ cá ước tính sẽ đạt hơn 200 triệu tấn vào năm 2030.
Giả định là sản lượng khai thác thủy sản thế giới đã ổn định ở mức khoảng 90-95 triệu tấn mỗi năm, với gần một phần ba trữ lượng cá biển bị đánh bắt quá mức, có rất ít phạm vi cho sản xuất bổ sung trong tương lai, ngoại trừ thông qua việc quản lý hiệu quả tình trạng tổn thất và lãng phí thực phẩm. Do đó, sự tăng trưởng dự kiến về nhu cầu đối với cá và các sản phẩm cá cần phải được đáp ứng phần lớn từ nuôi trồng thủy sản. Trong bối cảnh này, việc sử dụng nguồn gien thủy sản có trách nhiệm và bền vững sẽ là điều cần thiết.
Nhiều công nghệ có sẵn để cải thiện nguồn gien thủy sản với FAO khuyến nghị tập trung vào các chương trình nhân giống chọn lọc dài hạn, được thiết kế tốt, có thể tăng năng suất của các loài thủy sản lên 10% mỗi thế hệ.
Các loài tự nhiên đang bị đe dọa
Báo cáo lưu ý rằng tất cả các loài được nuôi vẫn có các loài cùng họ trong tự nhiên, nhưng nhiều loài hoang dã này đang bị đe dọa và cần được bảo tồn theo mục tiêu và ưu tiên. Báo cáo kêu gọi các quốc gia xây dựng các chính sách và hành động để giải quyết vấn đề này.
Theo báo cáo, các loài cùng họ của các loài nuôi đang trong tình trạng cạn kiệt nhất là cá tầm Nga, cá hồi Danube, cá tầm beluga, cá hồi Đại Tây Dương và cá hồi nâu.
Báo cáo cũng lưu ý các tác động tiềm năng của việc các loài nuôi từ các trang trại nuôi trồng thủy sản bị tràn ra môi trường ngoài bao gồm các loài không bản địa, , tác động đến đa dạng sinh học và hệ sinh thái, và kêu gọi việc trao đổi có trách nhiệm và sử dụng các nguồn gien thủy sản bản địa và không bản địa.
Tăng cường chính sách và cách tiếp cận liên ngành
An ninh lương thực và dinh dưỡng phụ thuộc vào một giỏ thực phẩm đa dạng và tốt cho sức khỏe, trong đó thực phẩm thủy sản là một thành phần quan trọng. Do đó, nguồn gien thủy sản nên được đưa vào các chính sách dinh dưỡng và an ninh lương thực rộng hơn.
Các chính sách này phải xem xét các chiến lược phát triển dài hạn cho nuôi trồng thủy sản, bao gồm quản lý xuyên biên giới các nguồn gien thủy sản, tiếp cận và chia sẻ lợi ích, cải thiện và bảo tồn di truyền, và phải liên quan đến nhiều lĩnh vực và ngành học để có hiệu quả.
Báo cáo cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải nâng cao nhận thức và nâng cao năng lực để phát triển và duy trì đặc tính và cải thiện di truyền, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, bao gồm đào tạo các nhà di truyền học để hỗ trợ các chương trình nhân giống chọn lọc.
HNN (Theo Thefishsite)