Trong Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đề ra định hướng phát triển khai thác hải sản vùng khơi hiệu quả, bền vững trên cơ sở giảm dần cường lực khai thác đảm bảo phù hợp với trữ lượng nguồn lợi thủy sản.
Trong thời gian qua, đã có các nghiên cứu và triển khai các giải pháp với mục tiêu chuyển đổi nghề cho ngư dân từ khai thác thủy sản tận diệt sang ngành nghề khác nhằm bảo vệ bền vững nguồn lợi thủy hải sản là vấn đề được các ngành chức năng nỗ lực thực hiện. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, việc chuyển đổi nghề đến nay vẫn gặp nhiều khó khăn.
Một trong những giải pháp quan trọng đã được đưa ra trong Dự thảo “Đề án chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái” lần này là giảm tàu cá tự nhiên, chuyển sang lĩnh vực ngoài khai thác, theo đó tùy thuộc vào từng nhóm tàu và vùng khai thác sẽ có những giải pháp cụ thể như:
Đối nhóm tàu cá có chiều dài từ 6 đến dưới 12 m, không cấp giấy phép khai thác thủy sản cho các tàu cải hoán, đóng mới khi không có văn bản chấp thuận cải hoán đóng mới tàu cá. Ban hành tiêu chí đặc thù của địa phương trong việc cấp giấy chấp thuận đóng mới thay thế tàu cá ven bờ theo các tiêu chuẩn kỹ thuật đảm bảo an toàn, điều kiện làm việc, nghỉ ngơi cho người lao động; tiêu chí đặc thù về cơ cấu nghề nghiệp, không cho bổ sung các nghề xâm hại lớn như: lưới kéo, te, xiệp, lồng xếp, đăng đáy.
Và xác định tỷ lệ hạn ngạch giấy phép cho tàu cá ven bờ bổ sung một cách hợp lý đến khi đội tàu về ngưỡng bằng khoảng 50% so với lượng tàu hiện có.
Đối với nhóm tàu cá có chiều dài từ 12 m đến dưới 15 m, không cấp văn bản chấp thuận cho cải hoán, đóng mới, thuê, mua tàu từ nơi khác về địa phương đối với tàu làm nghề lưới kéo. Thực hiện nghiêm, không giấy phép khai thác thủy sản cho các tàu cải hoán, đóng mới khi không có văn bản chấp thuận cải hoán đóng mới tàu cá.
Ban hành tiêu chí đặc thù của địa phương trong việc cấp giấy chấp thuận đóng mới thay thế tàu cá theo các tiêu chuẩn kỹ thuật đảm bảo an toàn, điều kiện làm việc, nghỉ ngơi cho người lao động; tiêu chí đặc thù về cơ cấu nghề nghiệp, không cho bổ sung các nghề xâm hại lớn như: lưới kéo, te, xiệp, lồng xếp, đăng đáy.
Xác định tỷ lệ hạn ngạch giấy phép cho tàu cá vùng lộng, bổ sung một cách hợp lý đến khi đội tàu về ngưỡng bằng khoảng 70% so với lượng tàu hiện có trong thời gian thực hiện Đề án.
Và nhóm tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên, sẽ không cấp văn bản chấp thuận cho cải hoán, đóng mới, tàu làm nghề lưới kéo, rê thu ngừ.
Ban hành tiêu chí đặc thù của địa phương trong việc cấp giấy chấp thuận đóng mới thay thế tàu cá vùng khơi theo các tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chí đặc thù nhằm đảm bảo an toàn, điều kiện làm việc, nghỉ ngơi cho người lao động; tiêu chí đặc thù về cơ cấu nghề nghiệp, quy mô, mức độ hiện đại hóa trang thiết bị khai thác bảo quản trên tàu.
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định về hạn ngạch giấy phép cho tàu cá vùng khơi do Trung ương phân bổ, hướng đến mục tiêu giảm đội tàu về 27.000 tàu bằng khoảng 90% so với lượng tàu hiện có trong thời gian thực hiện Đề án.
Văn Thọ