Triển khai 3 khâu đột phá, tạo xung lực phát triển kinh tế biển Việt Nam (13-06-2022)

Sáng 12/6/2022, tại TP Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên, Ban Kinh tế Trung ương, Bộ Tài nguyên và Môi trường và tỉnh Phú Yên phối hợp tổ chức “Diễn đàn phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam năm 2022”.
Triển khai 3 khâu đột phá, tạo xung lực phát triển kinh tế biển Việt Nam
Ảnh minh họa

Theo Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Phú Yên Phạm Đại Dương, việc phát triển kinh tế biển luôn dược Đảng quan tâm, chỉ đạo xuyên suốt, ngày càng mở rộng về số lượng và chất lượng. Đến nay, kinh tế biển và ven biển đóng góp tỷ lệ lớn vào tổng sản phẩm quốc nội, là nguồn thu ngoại tệ mạnh phục vụ phát triển đất nước. Đồng thời, việc phát triển kinh tế biển có vai trò quan trọng trong tăng cường sức mạnh tổng hợp, thế và lực của quốc gia. Có thể nói, kinh tế biển có vai trò quan trọng trong tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước. Trong bối cảnh hiện nay, khi cả nước đang nỗ lực đẩy nhanh phục hồi, phát triển kinh tế xã hội, phấn đấu trở thành nước phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045 như Nghị quyết Đại hội Đảng XIII, thì vai trò, vị trí của kinh tế biển ngày càng quan trọng.

Đề xuất những giải pháp phát triển bền vững kinh tế biển, tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân cũng cho hay: Thế kỷ XXI được xem là “Thế kỷ của đại dương”. Biển đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội cũng như vấn đề an ninh quốc gia. Kinh tế biển, các vùng biển, ven biển đang trở thành động lực phát triển đất nước hiện đóng góp khoảng 3 nghìn tỷ USD mỗi năm (tức 5% GDP của thế giới) bao gồm các ngành chính là dầu khí, vận tải biển, cảng, năng lượng tái tạo, thủy sản, hệ sinh thái biển và du lịch biển. Nghị quyết số 36-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương và Nghị quyết số 26/NQ-CP của Chính phủ đã thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng, Nhà nước ta trong xu thế phát triển chung toàn cầu.

Trong bối cảnh nguồn lực còn hạn chế, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất các Ban, Bộ, ngành và địa phương cần tập trung vào 03 khâu đột phá nêu trong Chỉ thị số 31/CT-TTg ngày 24/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về đổi mới và tăng cường tổ chức thực hiện “Chiến lược Phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam” (gồm: Thể chế; Khoa học - Công nghệ và Nhân lực; Kết cấu hạ tầng) để tạo xung lực cho kinh tế biển Việt Nam.  

Cụ thể, hoàn thiện thể chế phát triển bền vững kinh tế biển, ưu tiên hoàn thiện hành lang pháp lý, đổi mới, phát triển mô hình tăng trưởng xanh, bảo vệ môi trường, nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh quốc tế của các ngành kinh tế biển. Rà soát, điều chỉnh, bổ sung và lập mới các quy hoạch liên quan đến biển, bảo đảm tính liên kết, đồng bộ giữa các ngành, địa phương. Phát triển khoa học, công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực biển chất lượng cao, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, tận dụng thành tựu khoa học, công nghệ tiên tiến, khoa học, công nghệ mới, thu hút chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu, nhân lực chất lượng cao. Phát triển kết cấu hạ tầng đa mục tiêu, đồng bộ, mạng lưới giao thông kết nối các trung tâm kinh tế lớn của cả nước, các khu công nghiệp, khu đô thị, các vùng biển với các cảng biển dựa trên hệ sinh thái kinh tế và tự nhiên, kết nối chiến lược Bắc - Nam, Đông - Tây giữa các vùng trong nước và với quốc tế…

Kinh tế biển đang trở thành động lực phát triển địa phương và đất nước

Nhấn mạnh một số nhiệm vụ trước mắt cần tập trung thực hiện, tiến tới phát triển bền vững kinh tế biển, Thứ trưởng Lê Minh Ngân đề nghị, cần kiến tạo môi trường chính sách, pháp lý cho nền kinh tế biển bền vững, kinh tế xanh lam để khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững kinh tế biển, thúc đẩy thu hút và huy động được các nguồn lực xã hội cho phát triển các ngành kinh tế biển mới: như điện gió ngoài khơi, nuôi biển xa bờ... Đồng thời, khẩn trương triển khai thực hiện các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch liên quan đến biển và hải đảo, phát triển kinh tế biển, trọng tâm là Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch không gian biển quốc gia; Quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ; Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia; Quy hoạch các khu vực biển, đảo cho nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.

Phát biểu tại Diễn đàn, Uỷ viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, Việt Nam là quốc gia biển với hơn gần 50% dân số sinh sống ở vùng duyên hải, 28 tỉnh/thành ven biển, kinh tế biển đóng góp gần 60% tổng GDP của Việt Nam. Trong tiến trình bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt coi trọng vai trò của biển. Sau 04 năm thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW về “Chiến lược Phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, kinh tế biển, các vùng biển, ven biển đang trở thành động lực phát triển của các địa phương và đất nước.

Tuy nhiên, quy mô kinh tế biển còn khiêm tốn, phát triển chưa tương xứng với tiềm năng; cơ cấu ngành nghề chưa hợp lý. Hệ thống các cơ sở nghiên cứu khoa học - công nghệ biển, đào tạo nguồn nhân lực cho kinh tế biển; các cơ sở quan trắc, dự báo, cảnh báo biển, thiên tại biển, các trung tâm tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn... ở ven biển còn nhỏ, trang bị thô sơ, năng lực còn yếu. Môi trường biển biến đổi theo chiều hướng xấu. Đa dạng sinh học biển và nguồn lợi thủy sản đang giảm sút nghiêm trọng... Trưởng Ban Kinh tế Trung ương đã đề nghị các cơ quan liên quan triển khai ngay các giải pháp, phát huy tiềm năng, thế mạnh của biển từ những đề xuất, kiến nghị tại Diễn đàn.

Phát triển kinh tế biển bền vững

“Diễn đàn phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam năm 2022” đã tập trung thảo luận nhiều giải pháp phát triển kinh tế biển bền vững. Theo đó, các hoạt động nghiên cứu xây dựng bộ chỉ tiêu thống kê quốc gia về biển - hải đảo và bộ chỉ tiêu đánh giá quốc gia biển mạnh; ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật trong khâu chế biến, bảo quản và xuất khẩu thủy sản; chú trọng bảo vệ các hệ sinh thái biển - đảo, khoanh vùng, bảo vệ các khu, hệ sinh thái san hô, cỏ biển… là những giải pháp trọng tâm cần thực hiện để phát triển kinh tế biển bền vững, tận dụng được hết tiềm năng, thế mạnh.

Thông tin về những kết quả nổi bật trong triển khai “Chiến lược Phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân cho biết, du lịch biển đảo mang lại 70% doanh thu cho ngành du lịch cả nước. Vận tải hàng hóa đường biển đạt 85,1 triệu tấn. Sản lượng khai thác dầu khí đạt 18,43 triệu tấn (khai thác dầu thô đạt 10,97 triệu tấn). Sản lượng thủy sản khai thác đạt 3.920 nghìn tấn; thủy sản nuôi trồng đạt 4.805,8 nghìn tấn.

Trong thời gian qua, kết cấu hạ tầng đa mục tiêu, đồng bộ, mạng lưới giao thông đã được quan tâm đầu tư bảo đảm kết nối các trung tâm kinh tế lớn của cả nước. Các khu công nghiệp, khu đô thị, các vùng biển với các cảng biển dựa trên hệ sinh thái kinh tế và tự nhiên, kết nối chiến lược Bắc - Nam, Đông - Tây giữa các vùng trong nước và với quốc tế.

Cả nước hiện có 18/19 khu kinh tế ven biển nằm trong quy hoạch đã được thành lập; đã hình thành chuỗi đô thị biển với gần 600 đô thị, chiếm khoảng 8% số lượng đô thị cả nước với dân số khoảng 19 triệu người. Quy hoạch không gian biển quốc gia được định hướng phân vùng sử dụng không gian biển bảo đảm hài hòa giữa phát triển và bảo tồn, lợi ích giữa bên liên quan, các thế hệ hôm nay và mai sau; từng bước xây dựng liên kết, hình thành 4 vùng kinh tế ven biển, bao gồm: Vùng biển và ven biển phía bắc; Bắc Trung Bộ, duyên hải Trung Bộ; Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ.

Theo Thứ trưởng Lê Minh Ngân, công tác bảo vệ môi trường, bảo tồn, phát triển bền vững đa dạng sinh học biển luôn được quan tâm; chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng và phòng, chống thiên tai. Đến nay, cả nước có 12 khu bảo tồn biển đã được thành lập với tổng diện tích hơn 206.000 ha, trong đó có 185.000 ha biển. Cùng với đó, hợp tác quốc tế về phát triển bền vững kinh tế biển, bảo vệ môi trường biển đã được tăng cường; Việt Nam đã tham gia nhiều diễn đàn khu vực và thế giới về kinh tế biển xanh, chống rác thải nhựa biển, bảo vệ, bảo tồn các hệ sinh thái biển.

Cách đây một tháng, Việt Nam đã cùng với UNDP và Na Uy và các quốc gia tổ chức thành công hội nghị quốc tế về kinh tế đại dương bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu, đưa ra nhiều khuyến nghị quan trọng về phát triển bền vững kinh tế biển xanh cho các diễn đàn, hội nghị quốc tế (trong đó có Hội nghị Đại dương của Liên Hợp Quốc sẽ được tổ chức tại Bồ Đào Nha vào tháng 7/2022).

Ngọc Thúy (t/h)

Ý kiến bạn đọc

Tin khác