Bản Kế hoạch góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược biển Việt Nam
Theo đó, mục tiêu tổng quát của Kế hoạch là huy động nguồn lực, triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp phòng ngừa và ứng phó có hiệu quả tai nạn tàu, thuyền trên biển nhằm hạn chế tối đa thiệt hại về kinh tế, xã hội và môi trường; giúp duy trì thường xuyên các lực lượng trên biển, góp phần đảm bảo vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc; đồng thời góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược biển Việt Nam, khẳng định trách nhiệm của quốc gia trong việc tuân thủ các công ước, điều ước quốc tế liên quan mà Việt Nam tham gia.
Mục tiêu cụ thể: Làm cơ sở cho các bộ, ngành, địa phương chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó; huy động lực lượng, phương tiện thuộc quyền tổ chức ứng phó tai nạn tàu, thuyền trên biển theo chức năng, nhiệm vụ được phân công. Thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục và tổ chức huấn luyện, luyện tập; đề cao giải pháp phòng ngừa, phát huy tốt phương châm “bốn tại chỗ” trong công tác tìm kiếm cứu nạn tàu, thuyền trên biển. Tăng cường nguồn lực, phát huy tốt sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức trong nước, quốc tế và cá nhân liên quan trong hoạt động ứng phó tai nạn tàu, thuyền trên biển.
 |
Kế hoạch này áp dụng đối với tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài liên quan đến hoạt động tìm kiếm, cứu nạn trên vùng biển Việt Nam và trong vùng nước cảng biển. Các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức trong nước, quốc tế và cá nhân liên quan trong hoạt động ứng phó tai nạn tàu, thuyền trên vùng biển Việt Nam và trong vùng nước cảng biển có trách nhiệm thực hiện kế hoạch này.
Bản Kế hoạch cũng đưa ra dự kiến một số loại hình tai nạn tàu, thuyền trên biển có thể xảy ra như: Tàu vận tải hàng hóa (bao gồm tàu hàng tổng hợp, tàu hàng rời, tàu dầu, tàu khí hóa lỏng, tàu công-ten-nơ...) trong nước hoặc nước ngoài đâm va với tàu, thuyền khác làm chết, bị thương, mất tích một hoặc nhiều người và gây chìm, cháy, nổ, ô nhiễm môi trường biển (tràn dầu hoặc hóa chất độc); Một tàu hoặc nhóm tàu cá bị sự cố, mất liên lạc, hỏng máy, cháy, nổ, chìm tàu do lỗi kỹ thuật, gặp thời tiết nguy hiểm trên biển hoặc đâm va với tàu khác làm chết, bị thương, mất tích một hoặc nhiều người;Tàu chở khách du lịch (bao gồm cả du thuyền) trong nước hoặc nước ngoài đâm va với tàu vận tải, va đá ngầm hoặc thời tiết gió bão nguy hiểm... làm chết, bị thương, mất tích một hoặc nhiều người và gây chìm, cháy, nổ, tràn dầu trên biển.
Năng lực, lực lượng, phương tiện tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn
Đánh giá về năng lực, lực lượng, phương tiện tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, Bản kế hoạch chỉ ra rằng: Bộ Giao thông vận tải hiện có Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn Hàng hải Việt Nam, gồm 04 Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn Khu vực (Khu I tại Hải Phòng, Khu vực II tại Đà Nẵng, Khu vực III tại Vũng Tàu, Khu vực IV tại Nha Trang); các trung tâm này có 07 tàu SAR tìm kiếm cứu nạn chuyên dụng, ca nô cao tốc có thể hoạt động khu vực xa bờ và hệ thống thông tin liên lạc đi kèm.
Bên cạnh đó, lực lượng của các cảng vụ hàng hải: Gồm 25 cảng vụ hàng hải khu vực, các Cảng vụ này có một số tàu, ca nô công vụ hoạt động đảm bảo an toàn an ninh hàng hải và các thiết bị cẩu, bốc xếp có khả năng chủ trì hoặc tham gia tìm kiếm cứu nạn trên biển và tại các vùng nước cảng biển. 02 Tổng công ty Bảo đảm an toàn Hàng hải Miền Bắc và Miền Nam: Gồm các đơn vị thành viên hoạt động trong lĩnh vực hoa tiêu, bảo đảm an toàn hàng hải trên cả nước; có nhiều phương tiện thủy như ca nô, tàu kéo, sà lan công trình, sà lan mở đáy, tàu lai dắt... và nhiều thiết bị đi kèm. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Thông tin điện tử Hàng hải Việt Nam (VISHIPEL): Phụ trách các Hệ thống Thông tin duyên hải Việt Nam từ Móng Cái đến Cà Mau; Trung tâm xử lý và kiểm soát Thông tin Hàng hải Hà Nội; Đài Thông tin vệ tinh mặt đất Inmarsat Hải Phòng (Hai Phong Land Earth Station); Đài Thông tin vệ tinh mặt đất Cospas-Sarsat (VNLUT/MCC) tại Hải Phòng. Một số doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực giao thông vận tải có thể cung cấp các dịch vụ về hàng hải, trục vớt, dịch vụ kỹ thuật ngầm và tham gia tìm kiếm, cứu nạn trên biển như: Công ty Trục vớt Cứu hộ Việt Nam (VISAL); Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam Vinaline; Tổng Công ty xây dựng đường thủy Vinawaco; Tổng Công ty vận tải thủy Việt Nam; Công ty vận tải và thuê tàu...
Bộ Quốc phòng có: Các tàu, xuồng, ca nô và các phương tiện thủy khác làm nhiệm vụ vận tải, huấn luyện, tuần tra, thực thi pháp luật trên sông, trên biển thuộc: Quân chủng Hải quân, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, các Quân khu ven biển, Binh chủng Đặc công, Binh chủng Công binh, Tổng cục Hậu cần, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng... Các Trạm phối hợp tìm kiếm cứu nạn: Cô Tô (Quảng Ninh), Bạch Long Vĩ (Hải Phòng), Cồn Cỏ (Quảng Trị), Lý Sơn (Quảng Ngãi), Trường Sa (Khánh Hòa), Phú Quý (Bình Thuận), Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu), Thổ Chu (Kiên Giang), Hòn Khoai (Cà Mau), Song Tử Tây (Khánh Hòa). Các trung tâm đào tạo, huấn luyện: Trung tâm Quốc gia huấn luyện tìm kiếm cứu nạn đường biển; Trung tâm ứng phó sự cố tràn dầu khu vực Miền Bắc; Trung tâm ứng phó sự cố tràn dầu khu vực Miền Trung; Trung tâm Quốc gia Huấn luyện tìm kiếm cứu nạn đường không. Lực lượng, phương tiện bay (máy bay cánh bằng, thủy phi cơ, trực thăng) của các cơ quan, đơn vị thuộc: Quân chủng Phòng không - Không quân, Quân chủng Hải quân, Binh đoàn 18... Các cơ quan, đơn vị, tổ chức, tập đoàn, doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực cứu hộ cứu nạn, vận tải biển, tài nguyên môi trường, y tế, thông tin, viễn thông... (như Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn, Tập đoàn Viễn thông Quân đội, Bệnh viện các tuyến). Trung tâm hành động quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học và môi trường.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hiện có: Các đội tàu làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm chuyên ngành thủy sản trên các vùng biển Việt Nam; các trung tâm thông tin chuyên ngành thủy sản; các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực thủy sản, y tế...
Bộ Công Thương bao gồm: Trung tâm Ứng phó sự cố tràn dầu khu vực miền Nam; các cơ quan, đơn vị, tổ chức, tập đoàn, doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực dầu khí, vận tải biển, tài nguyên môi trường... (như Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam; Trường Cao đẳng Dầu khí, Xí nghiệp vận tải biển và Công tác lặn/Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro).
Ngoài ra còn có lực lượng, phương tiện của các bộ, ngành khác (Công an, Tài nguyên và Môi trường, Y tế, Thông tin và Truyền thông, Xây dựng, Ngoại giao); cơ quan, đơn vị, tổ chức, tập đoàn, doanh nghiệp thuộc Chính phủ, bộ, ngành, địa phương hoạt động trong lĩnh vực cứu hộ cứu nạn, vận tải biển, tài nguyên môi trường, y tế, thông tin, viễn thông... Các tàu vận tải quốc tế đang hoạt động trong vùng lãnh hải Việt Nam hoặc có hải trình quốc tế gần vị trí tàu, thuyền của Việt Nam gặp nạn. Hội Chữ thập đỏ; các tổ chức phi Chính phủ, tổ chức xã hội, tình nguyện.Phương tiện, lực lượng tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, cứu trợ thảm họa trong và ngoài khu vực theo thỏa thuận với Việt Nam hoặc do Việt Nam thuê...
Về phía Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc trung ương hiện có lực lượng, phương tiện của các sở, ban, ngành và huyện (thành phố) trực thuộc tỉnh, thành phố; tàu, thuyền, phương tiện thủy của các tổ chức, cá nhân, ngư dân do Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc trung ương trực tiếp quản lý phương tiện (hoặc được quyền huy động khi có vụ việc). Lực lượng, phương tiện của các cơ quan, đơn vị trực thuộc bộ, ngành và lực lượng, phương tiện của các tổ chức, doanh nghiệp thuộc lĩnh vực cứu hộ cứu nạn, tài nguyên môi trường, vận tải biển, vận tải đường sông, y tế, viễn thông... đứng chân trên địa bàn.
Công tác phòng ngừa tai nạn
Về công tác phòng ngừa tai nạn, Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương liên quan xây dựng kế hoạch phương án ứng phó tai nạn tàu, thuyền trên biển; xây dựng đề án hệ thống cơ cấu tổ chức ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; chương trình, nội dung tuyên truyền giáo dục, huấn luyện; chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch và tổ chức diễn tập phối hợp tìm kiếm, cứu nạn cấp quốc gia và với lực lượng, phương tiện tìm kiếm, cứu nạn nước ngoài trên vùng biển Việt Nam; rà soát, lập đề án bổ sung trang bị tìm kiếm cứu nạn tàu, thuyền trên biển.
Bên cạnh đó, phối hợp với Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo hệ thống tìm kiếm, cứu nạn hàng hải, hàng không tổ chức tốt việc điều phối hoạt động tìm kiếm, cứu nạn trên biển; tổ chức thực hiện Quy chế phối hợp tìm kiếm cứu nạn tàu, thuyền trên biển và trong vùng nước cảng biển.
Cập nhật, cung cấp thông tin về diễn biến tình huống sự cố, thiên tai cho cơ quan dự báo, cảnh báo để tăng cường dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn phục vụ công tác ứng phó, tìm kiếm cứu nạn trên biển;...
Kế hoạch cũng nêu rõ nhiệm vụ về công tác phòng ngừa tai nạn tàu thuyền trên biển của: Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai; các Bộ: Giao thông vận tải, Quốc phòng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Công an, Tài chính; UBND các tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc trung ương; các bộ, ngành khác; các tổ chức, cá nhân có phương tiện hoạt động trên biển.
Ứng phó và khắc phục hậu quả
Về công tác ứng phó và khắc phục hậu quả, Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn chủ trì điều động các lực lượng, phương tiện của các bộ, ngành, địa phương, tổ chức và cá nhân tham gia tìm kiếm cứu nạn trên biển khi tình huống xảy ra vượt quá khả năng của lực lượng tìm kiếm cứu nạn chuyên nghiệp, bộ ngành, địa phương. Tùy theo diễn biến, tính chất, quy mô vụ tai nạn, chủ trì hoặc phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện, kế hoạch để chỉ đạo ứng phó khi có tình huống.
Bên cạnh đó, chỉ đạo các bộ, ngành liên quan trong việc cấp phép, phối hợp với lực lượng, phương tiện của nước ngoài thực hiện việc tìm kiếm, cứu nạn tại vùng biển của Việt Nam và tổ chức theo dõi giám sát việc thực hiện;...
Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai phối hợp với Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn trong việc huy động lực lượng, phương tiện tìm kiếm, cứu nạn khi có người, phương tiện bị nạn trên biển do bão, áp thấp nhiệt đới trên biển gây ra.
Bộ Giao thông vận tải chủ trì hoặc phối hợp thành lập Sở Chỉ huy hiện trường, Sở Chỉ huy phía trước để chỉ đạo các lực lượng triển khai công tác ứng phó, khắc phục hậu quả vụ tai nạn liên quan đến tàu biển.
Trong trường hợp tìm kiếm cứu nạn không đạt hiệu quả, vượt quá năng lực của các lực lượng thuộc bộ, kịp thời có văn bản báo cáo Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn để huy động bổ sung các lực lượng của các bộ, ngành, địa phương khác tham gia ứng phó; điều động lực lượng tìm kiếm cứu nạn thuộc bộ tham gia phối hợp tìm kiếm cứu nạn phương tiện, tàu thuyền của bộ ngành khác và địa phương khác theo yêu cầu của Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn;...
Thu Hiền